Menyang kontèn

Kabupatèn Purwareja

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Kabupatèn Purworejo)
Purwareja
Kabupatèn

Lambang
Sesanti: Purworejo Berirama (bersih, indah, aman, dan makmur)
Koordhinat: 7°41′47″S 109°59′56″E / 7.6964509°S 109.9989416°E / -7.6964509; 109.9989416Koordhinat: 7°41′47″S 109°59′56″E / 7.6964509°S 109.9989416°E / -7.6964509; 109.9989416
NagaraIndonésia
ProvinsiJawa Tengah
Kutha krajanPurwareja
Kacamatan[1]
Pamaréntahan
 • BupatiAgus Bastian, S.E., M.M.[2]
Laladan
 • Gunggung1,034,81.752 km2 (399,54.528 sq mi)
Cacah warga (Sènsus 2003)
 • Gunggung709,000
 • Pepadhet690/km2 (1,800/sq mi)
Zona wektuWIK (UTC+7)
Situs wèbwww.purworejokab.go.id (ing basa Indonésia)

Kabupatèn Purwareja (hanacaraka:ꦥꦸꦂꦮꦉꦗ) iku sawijiné kabupatèn ing Jawa Tengah, pernahé ing sisih kulon DIY, kutha Purwareja iku kutha krajan kabupatèné, kutha-kutha liyané:, lan liya-liyané. Jembar wewengkon kabupatèn iki ± 1.034 km² utawa hèktar.

Kabupatèn Purwareja wewatesan:

ing sisih lor karo: Kabupatèn Magelang
ing sisih kidul karo: Samodra Hindhia
ing sisih kulon karo: Kabupatèn Kebumèn lan Kabupatèn Wanasaba
ing sisih wétan karo: Daerah Istimewa Yogyakarta

Sajarah

[besut | besut sumber]

Kabupatèn Purwareja duwé sajarah sing tuwa, diwiwiti jaman Megalitik disinyalir wis ana kauripan kanthi komunitas tetanèn sing tumata, kabuktèn anané sawatara paninggalan sajarah ing mangsa MEGALITH wujud MENHIR watu tegak ing sawatara wewengkon Kacamatan ing Kabupatèn Purwareja. Nalika jaman Hindhu Klasik, kawasan Tanah Bagelèn duwé peran wigati sajeroning sajarah Kraton Mataram Kuna (Hindhu). Tokoh Sri Maharaja Balitung Watukoro kaloka minangka Maharaja Mataram Kuna gedhé dhéwé, kanthi wewengkon kakuwasan nyakup: Jawa Tengah, Jawa Wétan lan sawatara wewengkon ing njaban Pulo Jawa.

Prof. Poerbatjaraka mratélakaké yèn Sri Maharaja Balitung Watukoro asal saka laladan Bagelèn. Indhikasi iki kacetha ing jeneng "Watukoro" sing dadi jeneng sawijining kali gedhé, kali iki ingaran uga kanthi jeneng Kali Bogowonto. Diarani mangkono, ngèlingi ing jaman iku ing gisiking kali kerep katon pandhita (Begawan).

Petilasan suci wujud lingga, yoni lan stupa panggonan para begawan ngayahi upacara bisa dipirsani ing wewengkon Kalurahan Balédana, Kacamatan Loano lan Bagelen. Désa Watukoro dhéwé dumunung ing sungapan kali Bogowonto lan kalebu wewengkon Kacamatan Purwadadi.

Pangembangan Agama Islam ing wewengkon Purwareja, diayahi déning Ki Cakrajaya, tukang nderes legèn utawa badhèg saka Bagelen, murid saka Sunan Kalijaga. Ki Cakrajaya luwih kaloka kanthi sebutan Sunan Geseng. Paninggalan Sunan Geseng akèh tinemu ing Bagelen lan Loano. Kenthol Bagelen sing dadi piandeling wadya bala Sutawijaya, pawongan kang sabanjuré jumeneng nata dadi Panembahan Senapati ing Mataram, minangka dhasar pambentukan Krajan Islam Mataram. Ing periodé sabanjuré nalika Sultan Agung kuwasa ing Mataram, wadya bala saka Bagelèn iki sing duwé andhil sajeroning panyerangan menyang Batavia lan kalebu wadya bala baku Mataram.

Amarga saka Prajanjian Giyanti 1755 sing misahaké Krajan Jawa dadi loro, yaiku Surakarta lan Yogyakarta, tanah Bagelèn nampa akibaté, yaiku tanah Bagelèn dipara dadi rong pérangan yaiku kanggo Yogyakarta lan Surakarta, nanging amarga ora cetha wates-watesé wusanané dadi congkrah ora lèrèn-lèrèn. Mangsa Perang Dipanegara taun (1825-1830) tanah Bagelèn dadi basis perlawanan Pangéran Dipanegara. Sarampungé Perang Dipanegara, Tanah Bagelèn lan Tanah Banyumas dijaluk kanthi peksa déning Walanda. Walanda banjur masrahaké marang Ngabèhi Resodiwiryo sing mbantu nglawan pambrontak, dadi Panguasa Tanggung kanthi gelar Tumenggung Cakrajaya sing sabanjuré diangkat dadi Bupati (Regent) Kabupatèn Purwareja kanthi Gelar Cokronegoro. Pawisudan diayahi ing Kedungkebo, markas garnisun Walanda lan sing ngawisuda yaiku Kolonel Cleerens.

Wewengkon Kabupatèn Purwareja nalika iku jembaré 263 Pal pasagi utawa watara 597 Km pasagi, nyakup kawasan wétan Kali Jali. Déné wewengkon sing jembaré 306 Km pasagi ing kulon kali Jali, minangka wewengkon Kabupatèn Semawung (Kutaarjo) lan dipanggedhèni déning Bupati (Regent) Sawunggaling. ngrembakane sabanjuré, Kedongkebo sing dadi basis militèr Walanda digabung karo Brèngkèlan lan dadi Purwareja. Déné tanah Bagelèn déning Pamaréntah Kolonial Walanda didadèkaké Karesidenan Bagelen kanthi Kutha krajan Purwareja.

Wewengkon Karesidenan Bagelem nyakup, Kabupatèn Purwareja, Kabupatèn Semawung (Kutaarja), Kabupatèn Kuthawinangun, Kabupatèn Remo Jatinegara (Karanganyar) lan Kabupatèn Urut Sewo utawa Kabupatèn Ledok utawa Kabupatèn Wanasaba.

Residhèn Bagelèn manggon ing Yasan sing saiki dadi Kantor Pamaréntah Laladan Purwareja utawa luwih koncar kanthi jeneng Kantor OTONOM sing pernahé ing pérangan kidul Alun-alun Purwareja.[3]

Géografi

[besut | besut sumber]

Sisih kidul wewengkon Kabupatèn Purwareja wujud dhataran cendhèk. Sisih lor wujud pagunungan, péranganing Pagunungan Serayu. Ing tapel wates karo DIY, dumunung Pagunungan Menorèh.

Purwareja dumunung ana ing jalur utama lintas kidul Pulo Jawa. Kabupatèn iki uga diliwati jalur sepur, kanthi stasiun gedhé dhéwé ing Kuthaarja.

Papréntahan

[besut | besut sumber]

Kabupatèn Purwareja ketata saking 16 kacamatan ing ngisor iki, sing dijabarke ing ngisor iki kanthi wewengkon lan pedunung ing Sensus 2010,[4] bebarengan karo perkiraan resmi paling anyar (kanggo pertengahan 2019).[5] Tabel kasebut uga kalebu jumlah désa administratif (désa lan kalurahan) ing saben kacamatan lan kode pos kasebut.

Kacamatan Wewengkon
ing km2		 Pedunung
sensus 2010		 Padunung
perkiraan 2019		 Jumlah
désa		 Kode
pos
Grabag 64.92 42,634 44,035 32 54265
Ngombol 55.27 30,779 31,790 57 54172
Purwadadi 53.96 36,435 37,633 40 54173
Bagelèn 63.76 28,708 29,652 17 54174
Kaligesing 74.73 29,107 30,063 21 54175
Purwareja 52.72 82,904 85,640 25 54112
-54119[a]
Banyuurip 45.08 39,983 41,308 27 54171
Bayan 43.21 45,636 47,146 26 54222
-54224
Kuthaarja 37.59 58,176 60,088 27 54211
-54214[b]
Butuh 46.08 38,787 40063 41 54264[c]
Pituruh 77.42 45,667 47,168 49 54263
Kemiri 92.05 50,611 52,274 40 54262
Bruna 108.43 43,274 44,696 18 54261
Gebang 71.86 39,829 41,138 25 54191[d]
Lowano 53.65 34,545 35,680 21 54181
Bener 94.08 48,352 49,942 28 54183
Total 1,034.82 695,427 718,316 494

Cathetan:

  1. ↑ kajaba kalurahan Purworejo, sing duwe kode pos 54151
  2. ↑ kajaba kalurahan Kutoarjo, sing duwe kode pos 54251
  3. ↑ kajaba désa Kedungsari, sing duwe kode pos taun 54116
  4. ↑ kajaba désa Kemiri, sing duwe kode pos 54262

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. ↑ [1] Retrieved on 27 November 2017.
  2. ↑ [2]. Retrieved 12 Dhésèmber 2017. (ing basa Indonésia)
  3. ↑ Sejarah Purwareja
  4. ↑ Biro Pusat Statistik, Jakarta, 2011.
  5. ↑ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2020.

Deleng uga

[besut | besut sumber]

Pranala njaba

[besut | besut sumber]


Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Kabupatèn_Purwareja&oldid=1656807"