Pawadonan

Papaning vagina ing rangkéyan sistem réproduksi wanita.

Pawadonan (Basa Jawa Krama: pawèstrèn, Basa Jawa Krama Inggil: Badhong), Basa Inggris: vagina (saka basa Latin kang nduwé makna literal "pelindhung" utawa "selongsong") utawa tempik utawa bawuk utawa turuk utawa puki ya iku saluran wangun tabung kang nggandhèngaké uterus nuju pérangan njaban awak ing mamalia lan marsupilia wadon, utawa nuju kloaka ing manuk wadon, monotrem, lan sapérangan jinis reptil. Gegremet lan sapérangan jinis invertebrata uga duwé pawadonan, kang wujud pérangan akir saka oviduct.

Sanajan riset ing pawadonan utamane ora cocog kanggo kewan sing beda-beda, lokasi, struktur lan ukurane didokumentasikan minangka macem-macem jinis. Mamalia wanita biasane duwe rong bukaan eksternal ing vulva, bukaan uretra kanggo saluran uyuh lan bukaan pawadonan kanggo saluran reproduksi. Iki beda karo mamalia lanang, sing biasane mbukak bukaan uretra kanggo loro urination lan reproduksi. Bukaan pawadonan luwih gedhe tinimbang bukaan uretra sing cedhak, lan loro dilindhungi dening labia ing manungsa. Ing amfibi, manuk, reptilia lan monotremes, cloaca minangka bukaan eksternal tunggal kanggo saluran gastrointestinal, uyuh, lan saluran reproduksi.

Kanggo ngrampungake seng nembus sing luwih alus nalika nuroni utawa kegiatan seksual liyane, kelembapan pawadonan tambah sajrone arus seksual ing wanita lan mamalia wanita liyane. Tambah kelembapan nyedhiyakake pelumasan faraj, sing nyuda gesekan. Tekstur tembok faraj nggawe gesekan kanggo palanangan sajrone nuroni lan ngrangsang menyang ejakulasi, mbisakake persenyawaan. Saliyane kesenengan lan ikatan, prilaku seksual wanita karo wong liya (sing bisa kalebu kegiatan seksual heteroseksual utawa lesi) bisa nyebabake infeksi nular seksual (STIs), risiko bisa dikurangi dening praktik seks aman sing disaranake. Masalah kesehatan liyane bisa uga mengaruhi pawadonan manungsa.

Pawadonan lan vulva wis nyebabake reaksi sing kuat ing masyarakat ing saindenging sejarah, kalebu persepsi negatif lan basa, taboos budaya, lan panggunaan kasebut minangka simbol kanggo seksualitas wanita, spiritualitas, utawa regenerasi urip. Ing tembung umum, tembung tempik asring digunakake kanggo nyebut vulva utawa alat kelamin wanita umume. Nanging miturut definisi kamus lan anatomi, nanging pawadonan nuduhake khusus kanggo struktur internal spesifik, lan ngerti bedane bisa nambah kawruh babagan alat kelamin wanita lan pitulung ing komunikasi kesehatan.