Wong Jawa

ꦮꦺꦴꦁꦗꦮ Wong Jawa, Tiyang Jawi

[[File:Famousjavanese.jpg Sawetara wong Jawa sing misuwur;|frameless]]
Gunggung cacah jiwa
(2004: kurang luwih 90 yuta.)
Tlatah mawa cacah jiwa akèh
Indonésia: Jawa Tengah: 33 yuta Yogyakarta: 3 yuta Jawa Wétan: 30 yuta Jawa Kulon: 5,5 yuta Banten: > 500.000 Jakarta: 3 yuta (kira-kira) Lampung: 4,5 yuta Sumatra Kidul: 1,9 yuta Riau: 1,2 yuta Kalimantan Wétan: 0,7 yuta Jambi: 0,7 yuta Acèh: 0,6 yuta Kalimantan Kidul: 0,4 yuta Bengkulu: 0,3 yuta Kalimantan Tengah: 0,3 yuta Papua: 0,3 yuta Malaysia: 1-2 yuta Suriname: 75.000. Kaledonia Baru: 5.000. Républik Rakyat Cina: 400. Koréa Kidul: 20.
Basa
basa Jawa, basa Indonésia, basa Malayu, basa Madura, basa Nèderlan, basa Prancis, Basa Cina, basa Mandarin, basa Koréa lan liya-liya.
Agama
Islam, Kristen, Hindhu, Buda lan Kajawèn,
Golongan ètnik magepokan
Wong Sundha, Wong Madura, Wong Bali.

Wong Jawa (Jawa ngoko: wong Jawa/ꦮꦺꦴꦁꦗꦮ, krama: tiyang Jawi‌/ꦠꦶꦪꦁꦗꦮꦶ) iku bebrayan utawa golongan ètnis sing asalé saka Pulo Jawa pérangan tengah lan wétan. Nanging ing abad kaping 21 wong Jawa wis sumebar ing saindhenging Nuswantara lan sajabané. Cacahé manawa watara 90 yuta. Asalé saka Pulo Jawa lan mligi ing Provinsi Jawa Tengah lan Jawa Wétan. Ananging ing provinsi Jawa Kulon uga akèh tinemu Wong Jawa, mligi ing Kabupatèn Indramayu lan Cirebon sing mayoritas masarakaté minangka wong-wong Jawa sing migunakaké basa lan budaya Jawa, lan ing Banten lan uga ing Jakarta akèh sumebar wong Jawa. Saliyané wong Jawa baku, ana uga subsuku Osing lan Tengger.

Basa

Wong Jawa sapérangan gedhé migunakaké basa Jawa kanggo wicara sadina-dina. Sajeroning sawijining polling sing dianakaké kalawarta Tempo ing wiwitan dasawarsa 1990-an, kurang luwih mung 12% wong Jawa sing migunakaké basa Indonésia kanggo sadina-dina, watara 18% migunakaké basa Jawa lan Indonésia kanthi campur lan saluwihé nganggo basa Jawa.

Basa Jawa duwé aturan sing mbédakaké cara migunakaké tetembungan miturut tataran adhedhasar gegayutan antara pawicara lan sapa sing diajak wicara. Aturan iki kaloka minangka undha-usuk basa. Aspèk bebasan iki duwé prabawa sosial sing kuwat sajeroning budaya Jawa, lan anané kasadaran bab status sosial ing masarakat.

Kagunan

Wong Jawa misuwur duwé budaya kagunan mligi diprabawai déning agama Hindhu-Buda, ya iku pamentasan wayang. Repertoar carita wayang utawa lakon sapérangan gedhé adhedhasar wiracarita Ramayana lan Mahabharata. Ananging ana uga prabawa saka agama Islam lan Donya Kulon.

Stereotipe wong Jawa

Wong Jawa duwé stereotipe minangka sukubangsa sing sopan lan alus. Ananging uga misuwur minangka sukubangsa sing katutup lan ora gelem blaka suta.

Tokoh-tokoh Jawa

Pratélan tokoh Jawa:

• RA. Kartini, Pahlawan Nasional.
• Michelle Branch, Penyanyi internasional katurunan Jawa.
• Wage Rudolf Supratman, Pangripta lagu "Indonesia Raya".
• HM. Soeharto, Mantan Présidhèn Républik Indonésia.
• Soekarno, Proklamator lan mantan Présidhèn Républik Indonésia.
• Susilo Bambang Yudhoyono, Présidhèn Républik Indonésia.
• Megawati Soekarno Poetri, Mantan présidhèn republik indonesia lan sisan présidhèn wanita pisanan ing Indonésia
• Abdurrahman Wahid, Mantan Présidhèn Républik Indonésia.
• Paul Salam Soemohardjo, Ketua Parlemèn Suriname lan Ketua Parté Pertjaja Luhur ing Suriname.
• Khofifah Indar Parawansa, Politikus dan Mantan Menteri Nagara Pemberdayaan Perempuan.
• Ahmad Dahlan, Ulama (Kyai) lan pendiri organisasi Muhammadiyah.
• Saifullah Yusuf, mantan Menteri Nagara Percepatan Pangyasa Laladan Tertinggal.
• Nurcholish Madjid, cendekiawan lan budayawan.
• Purnomo Yusgiantoro, Menteri Energi lan Sumberdaya Mineral.
• Wahid Hasjim, pahlawan nasional Indonésia lan menteri nagara sajeroning kabinèt pisanan Indonésia.
• Hasyim Asyari, Pendhiri Nahdatul Ulama.
• Julius Darmaatmadja, Biskop Agung Jakarta lan Mantan Ketua KWI (Konferensi Waligereja Indonésia)2000-2006.

Uga delengen

• Pratélan suku ing Indonésia