Bawang
| Bawang putih | |
|---|---|
| |
| Bawang putih | |
| Klasifikasi ngèlmiah | |
| Karajan: | Plantae |
| Dhivisi: | Magnoliophyta |
| Klas: | Liliopsida |
| Ordho: | Asparagales |
| Famili: | Alliaceae |
| Subfamili: | Allioideae |
| Tribe: | Allieae |
| Génus: | Allium |
| Spésies: | A. sativum |
| Jeneng binomial | |
| Allium sativum L. | |
Bawang utawa ing Basa Indonésia bawang putih (jeneng Latin: Allium sativum, Linn.) iku jeneng tetuwuhan saka génus Allium lan jeneng umbi sing diasilké.[1] Umbi saka tuwuhan bawang putih minangka bahan utama kanggo bumbu dhasar masakan Indonésia.[1]
Bawang mentah sugih senyawa-senyawa sulfur, kalebu dat kimia sing karan alliin sing agawé bawang putih mentah krasa getir utawa angur.[1]
Bawang kalebu familia Liliaceae.[1] Tuwuhan iki uga kalebu tuwuhan usuman.[1]
Bawang bisa ditangkaraké saka umbiné.[1] Pérangan umbi sing ndhuwur dipèngkès utawa dikethok, banjur ditandur kanthi dicublekaké ing lemah.[1]
Bawang luwih apik ora dipangan mentah amarga ngganggu asem lambung.[1] Bawang luwih becik dimasak dhisik kanthi digodhog, digorèng utawa dipanggang dhisik.[1]
Kandhutan dat
[besut | besut sumber]Bawang ngandhut lenga atsiri, aliin, kalium, saltivine, lan diallysulfide.[1]
Dasanama
[besut | besut sumber]Jeneng Latin: Allium sativum, Linn.[2]
Jeneng lokal: Garlic (Inggris), bawang putih (Indonésia), bawang (Jawa); bawang bodas (Sunda), bawang handak (Lampung); kasuna (Bali), lasuna pute (Bugis), bhabang pote (Madura); bawa bodudo (Ternate), Kalfeo foleu (Timor).[2]
Jeneng tlatah liyané:
- Sumatra: bawang putih (Melayu), lasun (Acèh), dasun (Minangkabau), lasuna (Batak), bacong landak (Lampung).[3]
- Jawa: bawang bodas (Sunda), bawang (Jawa), babang pole (Madura).[3]
- Kalimantan: bawang kasihong (Dayak).[3]
- Sulawesi: lasuna kebo (Makassar), lasuna pote (Bugis), pia moputi (Gorontalo).[3]
- Nusa Tenggara: Incuna.[3]
Klasifikasi
[besut | besut sumber]- Divisio: Spermatophyta[3]
- Sub divisio: Angiospermae[3]
- Kelas: Monocotyledonae[3]
- Bangsa: Liliales[3]
- Suku: Liliaceae[3]
- Marga: Allium[3]
- Jinis: Allium sativum[3]
- Jeneng umum: bawang putih[3]
Khasiyat
[besut | besut sumber]Kanggo obat lelara hipertensi, asma, watuk, masuk angin, lara sirah, lara kuning; sesek napas, busung banyu, ambeien, sembelit, njarem utawa abuh, abses; tatu bendha landhep, dicokot gegremet, cacingen, angèl turu (insomnia).[2]
22 khasiyat
[besut | besut sumber]- Saliyané bisa mbiyantu sistem kakebalan lan kinerja otek, bawang putih uga duwé akèh khasiyat liyané.[4]
- Bisa njaga awak lan sèl-sèl saka prosès panuwan dhini, ngalonaké patumbuhan sèl kanker.[4]
- Kanthi ngonsumsi bawang, bisa ngurangi risiko kéna kanker.[4]
- Bawang yèn dikonsumsi kanthi rutin bisa ngurangi kadhar kolèsterol.[4]
- Bawang nduwé dat anti-kolèsterol kang jenengé ''ajoene'', dat iki bisa nyegah panggumpelan getih.[4]
- Bawang bisa mbiyantu ngurangi strèss lan dhèprèsi.[4]
- Bawang ngandhut vitamin A lan duwé èfèk luwih lembut.[4]
- Bawang ngandhut vitamin B[4]
- Bawang ngandhut vitamin C[4]
- Bawang ngandhut kalsium [4]
- Bawang ngandhut potasium [4]
- Bawang ngandhut antioksidan, karotèn lan selenium [4]
- Mangan bawang 2-3 siyung saben dinané, bisa nyegah lelara jantung.[4]
- Kanggo tamba utawa obat lelara getih dhuwur hipertènsi[4]
- Njaga lan ngènthèngaké kinerja tukak lambung.[4]
- Ngedhunaké kolèsterol getih.[4]
- Bawang bisa ngundhakaké insulin getih kanggo wong kang duwé lelara dhiabètès.[4]
- Nglumpuhaké radhikal bébas kang ngganggu sistem kakebalan awak.[4]
- Bawang uga kena kanggo panawar racun (detoxifier) kang bisa njaga awak saka warna-warna lelara.[4]
- Bawang yèn dipangan mentah bisa ngundhakaké nepsu mangan.[4]
- Njaga stamina awak.[4]
- Ngandhut khasiyat antimikroba, antitrombotik, hipolipidemik, antiarthritis, hipoglikemik, lan uga duwé aktivitas antitumor.[4]
Paédah
[besut | besut sumber]Bawang putih kanggo bumbu sing digunakaké tumrap mèh saben panganan lan masakan Indonésia.[1] Sadurungé dianggo bumbu, bawang dijur kanthi dipenet nganggo lading (dikeprèk) sadurungé dirajang alus lan ditumis ing wajan nganggo lenga gorèng sethithik.[1] Bawang bisa uga dialuské kanthi diuleg bebarengan karo bumbu-bumbu liyané.[1] Bawang kena diwuwurna ing mi utawa soto lan masakaan liyané.[1] Bawang kang diwuwurna ing masakan yaiku bawang kang digorèng.[1] Saliyané kanggo bumbu masakan, bawang bisa nyegah lelara jantung.[1]
Bawang ngandhut lenga atsiri.[5] Saliyané iku bawang uga duwé sipat antibakteri lan antisèptik.[3] Bawang duwé khasiat minangka antibiotik alami.[1] Dat allicin lan aliin kalebu dat kang nduwé daya anti kolèsterol.[3] Dat iki uga bisa nyegah lelara jantung koronèr, tekanan getih dhuwur utawa hipertènsi.[3]
Asil olahan
[besut | besut sumber]Bawang bisa diolah dadi bawang gorèng lan bumbu instan.[6] Sadurungé diolah, bawang luwih dhisik digaringna.[6] Bawang kang garing, kadhar banyuné sithik, saéngga luwih krasa gurih yèn diolah.[6] Saliyané iku, asil olahané uga luwih kemriyuk.[6] Saiki ana piranti kanggo nggaringaké bawang, saliyané kanggo nggaringaké bawang, piranti iki uga kena kanggo nggaringaké brambang.[6] Piranti iki kanggo nggaringaké bawang kanthi kapasitas 5-6 kuintal.[6] Saben prosès penggaringan mbutuhaké wektu kurang luwih 15 jam.[6] Déné suhu kang kanggo nggaringaké yaiku 42-45 drajat Celcius.[6]
Gladri
[besut | besut sumber]-
bawang gorèng -
godhong bawang -
bawang -
bawang bombay putih -
bumbu
-
bawang gorèng -
bawang gorèng énak
Chatetan sikil
[besut | besut sumber]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q warintek.ristek.go.id[pranala mati permanèn](diundhuh tanggal 19 April 2011)
- ↑ a b c iptek.net.id Archived 2010-05-22 at the Wayback Machine.(diundhuh 19 April 2011]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p kamusilmiah.com[pranala mati permanèn](diundhuh tanggal 19 April 2011)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v kabarinews.com(diundhuh tanggal 19 April 2011)
- ↑ nyonyameneer.com(diundhuh tanggal 19 April 2011)
- ↑ a b c d e f g h balitbangjatim.com(diundhuh tanggal 19 Mèi 2011)