Menyang kontèn

Sampanye

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Sagelas Sampanye

Sampanye punika satungaling unjukan khas Prancis.[1] Unjukan punika dipundamel saking sari anggur, kalebet unjukan ingkang ngandhut alkohol.[2] Sampanye asalipun saking wewengkon Champagne, Prancis[3] kinten-kinten tebihipun kalih jam saking Paris dhateng lèr-wétan.[4] Prosés prodhuksi sampanye dipuntindakaken kanthi cara fermèntasi alkohol ingkang ngasilaken sodha salebeting botol.[4] Dipuntambahaken yeast lan gendhis watu lajeng dipunsimpen rumiyin satunggal setengah taun dangunipun supados raosipun dados éca.[4]

Sejatosipun sampanye punika salah satunggalipun jinis winé, ingkang dipundamel saking campuran anggur.[5] Ingkang mbéntenaken sampanye kaliyan winé punika wewengkon asalipun.[5] Sampanye ngandhut sodha ingkang kadamel amargi prosés fermèntasi gendhis lan ragi.[5] Sasampunipun dipuncampur kekalihipun ngréaksi mujudaken karbondioksida saéngga ngasilaken sodha.[5] Satunggal botol sampanye saged gadhah 49 yuta umpluk sodha.[5] Saya alit wujudipun sodha/umpluk ndadosaken saya saé kwalitasipun sampanye.[5]

Sajarah

[besut | besut sumber]
Dom Perignon

Jinis anggur kados Pinot Noir, Pinot Meunier, lan Chardonnay ngasilaken raos ingkang langkung éca manawi diputanem ing siti ingkang ngandhut kapur.[6] Wewengkon Champagne ingkang ngandhut siti kapur pas kanggé prosès matengipun anggur.[6] Bilih wewengkon kanggé nanem madhep ngidul saéngga saged angsal cahyaning srengéngé kanthi saé saéngga saged ngasilaken anggur ingkang saé.[6]

Kalih èwu taun kapengker, tiyang-tiyang Romawi kanthi rikat saged nyinaoni bab tetanen anggur ing wewengkon Champagne.[6] Nanging, uji pacoban nanem anggur ingkang dipunwontenaken kapisanan ing taun 97 SM déning Kaisar Domitianus boten saged ngasilaken.[6] Sasampunipun tiyang Romawi nilaraken wewengkon Champagne ing taun 800 Maséhi, Louis I, putra Charlemagne dipundadosaken raja.[6] Miturut critanipun nalika jumenengan raja punika dipunrayakaken kanthi ngunjuk sampanye.[6] Ing tembénipun unjukan sampanye kawéntar minangka unjukan raja lan pangéran.[6]

Miturut cathetan sajarah nedahaken bilih unjukan anggur kanthi sodha sampun wonten awit sadèrèngipun Dom Perignon. Nanging, ngantos sapunika ingkang misuwur punika cariyos Dom Perignon.[6] Sampanye kapisan dipundamel ing abad angka 17 déning Dom Perignon.[7] Dom Perignon ndamel sampanye pisanan kanthi cara nyampuraken sari anggur abrit lan pethak saking désa ingkang bénten.[7] Kanthi cara ingkang rumit salajengipun Dom Perignon saged ngasilaken sampanye ingkang ngandhut sodha.[6]

Prodhuksi lan asalipun sodha

[besut | besut sumber]
Sodha ingkang medal saking botol sampanye

Anggur ingkang nembé dipunpendhet lajeng dipunlebetaken dhateng piranti pameres anggur.[5] Pirantinipun ageng nanging boten jero supados kulitipun anggur boten ngéwahi warninipun sari anggur.[5] Ing prosés pameresan ingkang kapisan, sekawan ton anggur saged ngasilaken 2.050 sari woh anggur.[5] Pameresan anggur ingkang kaping kalih ngasilaken 410 liter lan 205 liter sari woh anggur.[5] Salajengipun dipunparingi ragi lan dipunsimpen kalih minggu dangunipun ing wadhah wujud tong-tong saking kajeng utawi logam.[5] Kanthi ngonsumsi gendhis ingkang kaandhut ing sari woh anggur, mikroorganisme kalawau ngasilaken alkohol lan karbondioksida minangka limbah-ipun. Asil saking prosés punika wujud anggur sulingan.[5]

Kandhutan gendhis ing anggur sulingan kalawau dipunétang lan dipunatur supados boten langkung saking 25 gram saben literipun, kanthi cara nambahaken liquer/campuran saking gendhis tebu ingkang dipunlarutaken dhateng anggur.[5] Salajengipun asilipun dipunlebetaken dhateng botol ingkang dipuntutup ngangggé sumbat.[5] Botol-botol kasebat dipuntumpuk kanthi horizontal lajeng dipunsimpen ngantos pinten-pinten wulan kanthi suhu 10 drajat Celsius.[5] Sadangunipun prosés punika ragi ngicalaken kandhutan gendhis kanthi alon-alon lan fèrmentasi ingkang kaping kalih kawiwitan.[5] Mikroorganisme ngonsumsi gendhis lan ngasilaken karbondiosida malih.[5] Nanging ing prosés punika gas kalawau boten saged medal amargi wonten ing botol ingkang dipuntutup.[8] Nalika tutup botol dipunbikak, sawatawis gangsal ngantos enem liter gas medal ndadosaken semburan sodha sampanye ingkang mayuta-yuta cacahipun.[8]

Pamasaran

[besut | besut sumber]
Sampanye ing supermarket Prancis

Wonten ing taun 2011, sampanye ingkang dipunékspor saking Prancis ngantos 323 botol kanthi regi 4,4 milyar.[9] Taun 1850, pangiriman kasebat ngantos angka 8.000.000 botol.[9] Prodhuksi sampanye saya minggah wonten ing abad angka 19, kathahipun ngantos 28 yuta botol ing taun 1900.[9] Nalika samanten mèh sadaya griya ing laladan pangasil sampanye mrodhuksi sampanye ingkang kathah dipunékspor.[9] Sanajan taun 1900-an donya nandhang krisis, nanging pangiriman sampanye taksih kanthah kanthi pangiriman 300 yuta botol ing taun 1999.[9] Taun 2000 pangiriman sampanye nembus angka langkung saking 300 yuta botol.[9]

Prancis pinitados déning nagara sanès kados Italia, Sélandia Énggal, lan Australia supados ngasilaken sampanye kanthi kwalitas ingkang saé piyambak.[5]

Sampanye paling awis ing donya reginipun 275 éwu Dollar Amérika.[5] Sampanye punika awis boten amargi kwalitasipun ingkang saé sanget, nanging amargi dipuntingali saking sajarahipun.[5] Sampanye kalawau dipunsebat “Shipwrecked 1907 Heidsieck” gadhah botol ingkang umuripun 100 taun saking kebon anggur Heidsieck ingkang sampun wonten awit 80 taun kapengker.[5] Para panyelem sampun manggihi 200 botol sampanye mérek punika ing sagara Finlan, lan sampun dipunsadé dhateng Hotèl Ritz-Calton ing Moskow, Ruslan.[5]

Prodhusén Sampanye

[besut | besut sumber]
Kawat kanggé piranti ngencengi tutup Sampanye

Prancis misuwur minangka kutha pengasil sampanye, prodhusén sampanye punika kados:

  • Sampanye "Taittinger", ing Saint-Nicaise, Reims.[10]
  • Sampanye "G. H. Martel & Cie", ing Créneaux, Reims.[10]
  • Sampanye "Veuve Clicquot-Ponsardin", ing Droits de l'Homme, Reims.[10]
  • Sampanye "Louis Roederer", ing boulevard Lundy, Reims.[10]
  • Sampanye "Lanson", ing Courlancy, Reims.[10]
  • Sampanye "Ruinart", ing Crayères, Reims.[10]
Sabotol sampanye

Ngéngingi labél/tetenger prodhuksi sampanye, wonten manéka warni jinis lebél sampanye, kados:

labél Cekakan saking Katrangan
NM Negociant-Manipulant Produsén ingkang tumbas anggur kanggé damel prodhuk sampanye.[11]
RM Recoltant-Manipulant Ingkang damel anggur, ugi saged tumbas lan nyadé anggur.[11]
CM Cooperative-Manipulant Satunggaling koperasi tiyang tani ingkang damel lan nyadé sampanye kanthi labél utawi mérek piyambak.[11]
RC Recoltant-Cooperateur Satunggaling tiyang tani ingkang damel sampanye.[11]
ND Negociant Distributeur Satunggaling tiyang/badhan ingkang nyadé sampanye nanging boten mrodhuksi piyambak.[11]
MA Marque d'Acheteur Mérek kanthi nama tiyang ingkang tumbas.[11]

Jinis anggur kanggé damel sampanye

[besut | besut sumber]

Anggur ingkang dipun-ginakaken kanggé damel sampanye punika asalipun kedah saking Champagne, Prancis.[12] Lapisan siti ing wewengkon Champagne ngandhut kapur ngantos 100 mèter jeronipun lan dipuntutupi lapisan alus wujud siti aluvial.[12] Awit saking punika siti ing Champagne punika pas sanget kanggé tuwuhipun anggur.[12] Sampanye dipuntandhur ing kebon-kebon ingkang wiyaripun watawis 38.000 hèktar.[12] Wit anggur dipuntanem ing sanginggilipun paredèn.[12] Wonten tigang jinis anggur ingkang dipuntandhur: jinis Pinot Meunier lan Pinot Noir, ingkang warninipun abrit radi cemeng lan Chardonnay ingkang warninipun pethak.[12]

Sampanye dipundamel saking manéka campuran jinis anggur, boten namung campuran variètas anggur, nanging ugi campuran saking anggur ing kebon-kebon anggur ing sadaya wewengkon Champagne ing Prancis.[13] Campuran punika dipunsebat Cuvée, ingkang nggabungaken kakiyatan/kaunggulan saking anggur.[13] Sampanye dipundamel saking jinis anggur ingkang bénten-bénten.[13] Tigang jinis utami anggur ingkang dipunanggé damel sampanye:

  • Anggur Pinot Noir (anggur warni abrit).[14]
  • Anggur Pinot Meunier (anggur abrit mémper kaliyan anggur Pinot Noir).[14]
  • Anggur Chardonnay (anggur warni pethak).[14]
Kebon anggur

Wonten ugi jinis anggur ingkang gunggungipun namung sakedhik kados saking jinis Petit Meslier, Arbanne, lan Pinot Blanc ingkang taksih dipuntanem ing kebon-kebon anggur, nanging anggur jinis punika kirang kwalitasipun saéngga arang dipunanggé damel sampanye.[13]

Sawetawis 85 ngantos 90 persèn prodhuk sampanye punika saking campuran anggur kinten-kinten 2/3 anggur abrit lan 1/3 jinis Chardonnay.[13] Sampanye ingkang ngandhut 5 persèn anggur Chardonnay dipunsebat blanc de blancs, manawi ingkang kathah campuran anggur abrit dipunsebat blanc de noirs.[13] Bilih manawi sari anggur pethak lan abrit dipuncampur saged ngasilaken sampanye jinis Rosé.[13]

Kénging menapa sampanye asring dipundamel saking campuran jinis anggur Pinot Noir, Pinot Meunier, lan Chardonnay punika amargi jinis anggur kasebat gadhah kakiyatan lan kontribusi kanggé raosipun sampanye.

  • Jinis Pinot Noir gadhah struktur, ambet (aroma), lan raos ingkang kompleks.[13] Jinis anggur punika saged tuwuh kanthi saé ing iklim ingkang asrep lan ing siti ingkang ngandhut kapur;
  • Jinis Pinot Meunier gadhah ambet kados sekar;
  • Jinis Chardonnay gadhah kasaénan amargi raosipun ingkang seger.[13]

Jinis anggur Pinot Meunier pinunjul tinimbang jinis Pinot Noir lan Chardonnay amargi saged tuwuh ing wekdal mangsa semi.[13] Jinis punika saged tuwuh ing wewengkon Marne River Valley.[13] Anggur jinis Pinot Meunier punika ugi saged mateng ing kawitanipun mangsa palastra.[13]

Botol Sampanye

[besut | besut sumber]
Ukuran kanggé mbandhingaken botol sampanye.[15] Mapan ing andha: Magnum (1,5 liter), Ukuran kebak (0,75 liter), Sepalih (0.375 liter), Sprapat (0,2 liter).[15] Ing Ubin: Balthazar (12 liter), Salmanazar (9 liter), Methuselah (6 liter), Jereboam (3 liter).[15]

Modhél botol sampanye dipundamel manéka warni manut kabetahan.[15] Dipundamel kanthi kaca ingkang kandhel, tujuwanipun supados kiyat saking tekanan saking sampanye.[15] Tekanan ingkang dipunbetahaken ing botol sampanye inggih punika 80-90 Psi (kados 3 x tekanan satunggaling ban mobil).[15] Takeran/Ukuran botol sampanye:

Jinis Botol Takeran/Ukuran Katrangan
Quarter Bottle 0.2 liter ukuran sprapat botol[15]
Half Bottle 0.375 liter ukuran sepalih botol[15]
Bottle 0.75 liter kebak satunggal botol[15]
Magnum 1.5 liter ukuran kalih botol[15]
Jereboam 3 liter ukuran 4 botol[15]
Rehoboam 4.5 liter ukuran 6 botol[15]
Methuselah 6 liter ukuran 8 botol[15]
Salmanazar 9 liter ukuran 12 botol[15]
Balthazar 12 liter ukuran 16 botol[15]
Nabuchadnezzar 15 liter ukuran 20 botol[15]
Melchior 18 liter ukuran 24 botol[16]

Gabus Sampanye

[besut | besut sumber]
Gabus sampanye

Gabus sampanye dipun-ginakaken kanggé nyumpel botol sampanye amrih saged nahan tekanan gas saking salebetipun botol.[17] Dipundamel saking gabus alam amargi langkung saé anggènipun nahan tekanan tinimbang gabus sintésis.[17] Saben-saben gabus limrahipun dipundamel saking campuran gabus alami.[17] Dhiaméter gabus sampanye watawis 31 mm lan 18 mm.[17] Gabus sampanye dipun-ginakaken wiwit abad kaping 18 ing Prancis.[18]

Piguna

[besut | besut sumber]
Sampanye ing parayaan kamenangan Formula 1

Setunggal gelas sampanye gadhah piguna saged nyepetaken peredaran rah lan minggahaken vitalitas.[19] Zat karbondioksida ingkang kaandhut ing sampanye saged nyepetaken panyerepan alkohol salabetipun rah.[19] Campuran kaliyan Kalium-Fosfat gadhah piguna kanggé ngicalaken strés.[19] Nanging piguna positip punika saged éwah dados boten saé manawi asring dipununjuk kathah-kathah.[20]

Sampanye limrahipun dipununjuk ing pahargyan wigati kados pahargyan warsa énggal lan asring ugi dipunanggé ing pahargyan kamenangan kajuwaran ulah raga kados Formula 1.[20] Ing bab ulah raga Formula 1 para pamenang kajuwaraan ngrayakaken kanthi mbikak sampanye lan nyemprotaken isinipun.[20]

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. ↑ wine.com. "champagne & sparkling". wine.com. Dibukak ing 2 April 2013.
  2. ↑ istilahkata.com. "sampanye". istilahkata.com. Diarsip saka sing asli ing 16 September 2013. Dibukak ing 2 April 2013.
  3. ↑ artikata.com. "Dhéfinisi Sampanye". artikata.com. Dibukak ing 2 April 2013.
  4. ↑ a b c Andryo Haripradono. "Macam-Macam Wine: Red Wine, White Wine, Champagne, Rosé Wine, Port Wine". andryo.com. Dibukak ing 2 April 2013.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Johan Sompotan (2013). "10 Fakta Unik Seputar Sampanye ". Okezone. Dibukak ing 3 April 2013.
  6. ↑ a b c d e f g h i j {{en}Richard (2013). "Drinking Stars — The Story of Champagne". Frichardlevangie.com. Diarsip saka sing asli ing 10 May 2015. Dibukak ing 5 April 2013.
  7. ↑ a b (ing basa Prancis)French Wine Guide (2013). "Champagne history ". French Wine Guide. Dibukak ing 2 April 2013.
  8. ↑ a b (ing basa Prancis)G. Liger-Belair. "La physique des bulles de champagne. Une première approche des processus physico-chimiques liés à l'effervescence des vins de Champagne". Laboratoire d'oenonologie, Faculté des sciences, B.P. 1039, 51687 Reims Cedex 2, France. Dibukak ing 7 April 2013.
  9. ↑ a b c d e f Publié le mercredi. "Champagne / Les ventes multipliées par 40 depuis 1850". lunion.presse.fr. Dibukak ing 2 April 2013.
  10. ↑ a b c d e f reims-tourism (2013). "The Champagne Houses". reims-tourism.com. Diarsip saka sing asli ing 15 March 2013. Dibukak ing 8 April 2013.
  11. ↑ a b c d e f www.world-food-and-wine.com (2012). "The Champagne region and producers ". www.world-food-and-wine.com. Dibukak ing 8 April 2013.
  12. ↑ a b c d e f Sedarlah (2013). "Rahasia di Balik Gelembung-Gelembungnya". wol.jw.org. Dibukak ing 4 April 2013.
  13. ↑ a b c d e f g h i j k l Ed McCarthy lan Mary Ewing-Mulligan. "The Grape Varieties of Champagne". dummies.com. Dibukak ing 8 April 2013.
  14. ↑ a b c champagneescapes.com. "CHAMPAGNE-THE GRAPES". champagneescapes.com. Diarsip saka sing asli ing 27 November 2012. Dibukak ing 8 April 2013.
  15. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p champagne.sparklingdirect.co.uk. "Champagne Bottle Sizes". champagne.sparklingdirect.co.uk. Dibukak ing 11 April 2013.
  16. ↑ id.prmob.net. "Botol ukuran Champagne". id.prmob.net. Dibukak ing 13 April 2013.
  17. ↑ a b c d jelinek.com. "Champagne Corks". jelinek.com. Diarsip saka sing asli ing 8 July 2013. Dibukak ing 15 April 2013.
  18. ↑ nytimes.com. "Who Made That Champagne Cork?". nytimes.com. Dibukak ing 15 April 2013.
  19. ↑ a b c thecrowdvoice.com. "Champagne (Sampanye)". thecrowdvoice.com. Dibukak ing 13 April 2013.[pranala mati permanèn]
  20. ↑ a b c kaskus. "Perbedaan Beer,Wine,Whisky,Champagne,Vodka. Dan Manfaatnya!". kaskus.co.id. Dibukak ing 13 April 2013.

Pranala njawi

[besut | besut sumber]
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Champagne (drink).
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Sampanye&oldid=1674709"