Menyang kontèn

Wong Mandhar

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Wong Mandar)
Suku Mandar
Suku Mandar
Gunggung cacah jiwa
(Kurang lebih 1 juta di Indonésia (2010))
Tlatah mawa cacah jiwa akèh
Sulawesi Barat, Indonésia: 565.225.
Sulawesi Selatan, Indonésia: 489.986.
Kalimantan Selatan, Indonésia: 49.322.
Kalimantan Timur, Indonésia: 33.000.
Basa
Basa Mandar, Basa Bugis dan Basa Indonésia.
Agama
Islam.
Golongan ètnik magepokan
Suku Bugis, Suku Makassar, Suku Toraja..

Suku Mandar inggih punika kelompok étnik ing Nuswantara, ingkang kasebar ing sadaya pulo Sulawesi, inggih punika Sulawesi Barat, Sulawesi Selatan, Sulawesi Tengah, Sulawesi Utara, lan Sulawesi Tenggara, ugi kasebar ing sapérangan provinsi ing njawi pulo Sulawesi kados ta Kalimantan Selatan, Kalimantan Timur,Jawa lan Sumatera ugi wonten ingkang dumugi ing Malaysia.[1]

Rumah adat suku Mandar dipunsebut boyang. Pawiwahan-pawiwahan adat antawisipun Sayyang Pattu'du (Kuda Menari)[2], Passandeq (Ngaruri laut kaliyan cadik Sandeq)[3], Upacara adat suku Mandar ing Kacamatan Pulau Laut Selatan, Kabupatèn Kota Baru, inggih punika "mappando'esasi" (siram laut). Tetedhan khas antawisipun Jepa, Pandeangang Peapi, Banggulung Tapa, lan sanès-sanèsipun.[4]

Suku Mandar kasungsun saking 17 (pitulas) krajan, 7 (pitu) krajan hulu lan 7 (pitu) karajan muara ingkang dipunsebut "Pitu ulunna salu anna' Pitu ba'bana binanga" lan 3 (tiga) karajan ingkang gadhah gelar "Kakarunna Tiparittiqna Uhai".

Pitung krajan ingkang kagabung ing salebeting wewengkon Persekuthuan Pitu Ulunna Salu inggih punika:

  1. Karajan Rante Bulahang
  2. Karajan Aralle
  3. Karajan Tabulahang
  4. Karajan Mambi
  5. Karajan Matangnga
  6. Karajan Tabang
  7. Karajan Bambang

Pitung krajan ingkang kagabung ing salebeting wewengkon Persekuthuan Pitu Baqbana Binanga inggih punika:

  1. Karajan Balanipa
  2. Kerjaan Sendana
  3. Karajan Banggae
  4. Karajan Pamboang
  5. Karajan Tapalang
  6. Karajan mamuju
  7. Karajan Bawanang

Karajan ingkang gadhah gelar Kakaruanna Tiparittiqna Uhai utawi wewengkon Lembang Mapi inggih punika:

  1. Karajan Alu
  2. Karajan Tuqbi
  3. Karajan taramanuq

Ing karajan-karajan Hulu pinter babagan kaanan pagunungan, déné karajan-karajan Muara pinter babagan kaanan laut. Kanthi wates-wates sisih kidul winatesan kaliyan Kabupatèn Pinrang Sulawesi Selatan, sisih wétan winatesan kaliyan Kabupatén Toraja Sulawesi Selatan, sisih lèr winatesan kaliyan Palu Sulawesi Tengah lan sisih kilén winatesan kaliyan laut ingkang wonten ing peta NKRI, inggih punika selat Makassar.[5]

Ing salebeting sajarah karajan-karajan ing Mandar, sampun kathah nglairaken tokoh-tokoh pejuang ingkang njaga tanah bangsa kanthi nglawan para penjajah VOC kados ta: Imanyambungi (Todilaling), Daeng Rioso, Puatta i sa'adawang, Maradia Banggae, Ammana iwewang lan sanès-sanès-sanèsipun, éwadéné pungkasanipun wewengkon Mandar saged dipunrebut déning pamaréntah VOC.[5]

Saking semangat suku Mandar ingkang dipunwastani semangat "Assimandarang" saéngga ing taun 2003 wewengkon Mandar dados salah satunggaling provinsi ingkang wonten ing Indonésia inggih punika provinsi sulawesi barat.[5]

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2012-07-12. Dibukak ing 2013-01-08.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  2. ↑ [1][pranala mati permanèn]
  3. ↑ [2]
  4. ↑ [3][pranala mati permanèn]
  5. ↑ a b c "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2013-07-04. Dibukak ing 2013-01-08.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Wong_Mandhar&oldid=1664165"