Menyang kontèn

Wong Dayak Punan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Wong Punan)
Suku Dayak Punan
Sawijining kepala suku Dayak Punan
Gunggung cacah jiwa
(kurang lebih 20.000.)
Tlatah mawa cacah jiwa akèh
Kalimantan Timur: 8.956.
Kalimantan Barat
Basa
basa Dayak, Malayu, Indonésia
Agama
Kaharingan, Kristen
Golongan ètnik magepokan
Dayak (Ngaju

Rumpun Punan utawi Wong Punan inggih punika salah satunggaling rumpun suku Dayak ingkang dumunung ing Kalimantan Barat, Kalimantan Tengah, lan Kalimantan Timur.[1] Ing 6 kabupatèn ing Kalimantan Timur wonten 8.956 jiwa suku Punan ingkang kasebar wonten ing 77 lokasi pemukiman.[2] Suku-suku Dayak ingkang kalebet ing rumpun Punan antawisipun:

  1. Suku Dayak Hovongan ing Kapuas Hulu, Kalimantan Barat
  2. Suku Dayak Uheng Kereho/Oloh Ot Nyawong/Suku Dayak Seputan ing Kapuas Hulu, Kalimantan Barat
  3. Suku Dayak Punan Murung ing Murung Raya, Kalimantan Tengah
  4. Suku Dayak Aoheng (Suku Penihing) ing Kalimantan Timur
  5. Suku Dayak Punan Merah/Suku Dayak Punan Serata/Suku Dayak Punan Langasa/Suku Dayak Punan Nya'an
  6. Suku Dayak Punan Aput-Busang
  7. Suku Dayak Merap
  8. Suku Dayak Punan Tubu[3]
  9. Suku Dayak Ukit/Suku Bukitan/Suku Beketan
  10. Suku Dayak Bukat
  11. Suku Dayak Punan Habongkot
  12. Suku Dayak Panyawung
  13. Suku Dayak Punan Lisum
  14. Suku Dayak Punan Kelay-Segah ing Kali Kelay, Kabupatèn Berau, Kalimantan Timur

Punan Murung

[besut | besut sumber]

Suku Dayak Punan ing Kalimantan Tengah dumunung ing hulu Kali Barito inggih punika ing Kabupatèn Murung Raya ingkang kaloka minangka Suku Dayak Punan Murung. Kathah-kathahipun suku-suku Dayak ing Kalimantan Tengah kalebet ing rumpun Ot Danum kejawi suku Dayak Punan Murung.

Punan Hovongan

[besut | besut sumber]

Dayak Punan minangka salah satunggaling subsuku Dayak ingkang papan dunungipun ing perhuluan Kali Kapuas. Etnis ingkang kala rumiyinipun minangka bangsa nomaden, sapunika langkung dumunung lan mraktékaken sistem tetanén gilir balik (ladhang). Sub-ètnis dayak Punan ingkang mapan ing perhuluan Kali Hovongan (Bungan), anak kali Kapuas ingkang kasungsun saking manéka kampung:

  1. Nanga Lapung
  2. Nanga Bungan
  3. Tanjung Lokang
  4. Belatung (sapérangan)
  5. Hovo'ung (sapérangan)
  • Penduduk

Prakiran cacahing nyaketi angka 2000 jiwa.

  • Kepala Adat

Kelompok punika gadhah sawijining Temenggung inggih punika "Akek Dalung Tapa" (*nembé séda akir wulan juni 2009) lan sapunika dipungantosi déning putra ragilipun inggih punika Temenggung Abang Dalung (2009)

    • Temenggung lan Kepala adat gadhah peranan ingkang bènten, Kepala adat langkung ngarah ing adat istiadat déné Temenggung gadhah fungsi wigati ing kedaulatan wewengkon ketemenggungan.
  • Basa Hovongan

Kode Basa Hovongan inggih punika HOV

Punan Uheng Kereho

[besut | besut sumber]

Inggih punika sub suku Punan ingkang papan dunungipun ing perhuluan Kali Kapuas lan Kali keriau/Kereho sub punika kasungsun saking manéka kampung:

  1. Nanga Enap
  2. Nanga Erak
  3. Nanga Balang
  4. Sepan
  5. Salin
  6. Bu'ung (sapérangan)
  7. Belatung (sapérangan)
  • Kepala Adat

Kelompok gadhah sawijining temenggung inggih punika Agustinus Djangin.

  • Populasi

Populasi ètnis punika dipunprakirakaken antawis 2500 Jiwa.

  • Basa Uheng Kereho

Kode Basa Uheng Kereho inggih punika xke

Laladan ketemenggungan Dayak Punan punika saged dipuntuju kanthi migunkaken transportasi kali saking Putussibau kanthi béya sewa speed boat manéka jinis saking satunggal yuta dumugi tigang yuta gangsalatus èwu rupiyah. Sumber daya alamipun taksih kathah; kados ta sarang manuk walet lan kasuihan tambang sanèsipun. Nanging amargi tebih wewengkonipun, kathah wong punika taksih terisolasi saking dunya njawi saéngga tingkat perekonomian sarta pendidikan dumugi sapunika wonten ing tingkat ingkang nggegirirsi.

Ing saben kampung-kampung tiyang Punan, anak ingkang sekolah dumugi tamat pendidikan dhasar saged dipunetang kanthi driji, punapa malih ingkang namataken bangku kuliah.

Punan Kelay

[besut | besut sumber]

Dayak Punan Hulu Kelay ingkang papan dunungipun ing hulu Kali Kelay, Kabupatèn Berau, Kaltim kasungsun saking:

  1. Kampung Long Sului, Kelay, Berau
  2. Kampung Long Macin, Kelay, Berau
  3. Kampung Long Lamjan, Kelay, Berau
  4. Kampung Long Keluh, Kelay, Berau
  5. Kampung Long Duhung, Kelay, Berau
  6. Kampung Long Beliu, Kelay, Berau

Organisasi suku Dayak Punan

[besut | besut sumber]
  • Yayasan Adat Punan (YAP), JL. Anggrek Merpati I/96 Kompleks Batu Alam Permai, Samarinda Kode Pos 75124.

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. ↑ (ing basa Inggris)Sellato, Bernard (1994). Nomads of the Borneo rainforest: the economics, politics,and ideology of settling down. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1566-1.ISBN 9780824815660
  2. ↑ Potret Punan Kalimantan Timur
  3. ↑ Sercombe, Peter; Bernard Sellatontury (2008). Beyond the Green Myth: Borneo's Hunter-Gatherers in the Twenty-First Ce. NIAS Press. kc. 121. ISBN 8776940187.ISBN 9788776940188
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Wong_Dayak_Punan&oldid=1663358"