Aksara Déwanagari
Jump to navigation
Jump to search
Aksara Devanāgarī utawa aksara Dewanagari (saka basa Sangskreta: "kutha déwa") iku aksara saka India sisih lor.
Aksara iki saka aksara Brahmi lan wiwit digunakaké ing abad kaping 11.
Aksara iki mligi kanggo nulis basa Hindi lan basa Sangskreta. Nanging, perlu kinawruhan manawa basa Sansekerta ora mutlak ditulis migunakaké aksara iki. Basa Sansekerta bisa ditulis nganggo aksara-aksara liya, antarané aksara-aksara Nusantara.
Pratélan aksara[besut | besut sumber]
| Aksara | wujudé nganggo konsonan [k] | Alihaksara | IPA | Conto ing basa Indonésia |
|---|---|---|---|---|
| अ | प (mandiri) | a | a | kabel |
| आ | पा | ā | ɑ | karton |
| इ | पि | i | ɪ | |
| ई | पी | ī | i | istri |
| उ | पु | u | ʊ | kucing |
| ऊ | पू | ū | u | kurma |
| ऋ | पृ | ṛ | r̩ | berkat |
| ॠ | पॄ | ṝ | rː̩ | |
| ऌ | पॢ | ḷ | l ̩ | |
| ॡ | पॣ | ḹ | lː̩ | |
| ऍ | पॅ | candra e | ||
| ऎ | पॆ | e pendek | ||
| ए | पे | e | e | lélé |
| ऐ | पै | ai | ai atau ɛ | ramai |
| ऑ | पॉ | o (kebuka) | ||
| ऒ | पॊ | |||
| ओ | पो | o (ketutup) | aʊ atau o | sop |
| औ | पौ | au (dawa) | ɔ | rantau |
| Vokal | Wujud sandhangan kanthi aksara [r] |
|---|---|
| उ | रु |
| ऊ | रू |
| Huruf | Jeneng | Kagunan |
|---|---|---|
| प् | wirāma (विराम) | uga karan halant (हलन्त) ing basa Hindi, "matèni" vokal konsonan kang nyangga |
| एँ | candrabindu (चन्द्रबिन्दु) | mbindhengaké vokal |
| पं | anuswāra (अनुस्वार) | mbindhengaké vokal utawa mènèhi konsonan bindhengan sawisé vokal (racaké [n]) |
| एः | wisarga (विसर्ग) | [h] ing sisih akir |
| फ़ | nukta (नुक्ता) | minangka tembung-tembuh silihan |
| एऽ | awagraha (अवग्रह) | kanggo ndawakaké vokal |
| Aksara | Alihaksara | IPA | Conto ing basa Indonésia |
|---|---|---|---|
| क | k | k | katak |
| ख | kh | kh | |
| ग | g | g | garing |
| घ | gh | gɦ | |
| ङ | ṅ | ŋ | ngawur |
| च | c | ʧ | cacing |
| छ | ch | ʧh | |
| ज | j | ʤ | jagung |
| झ | jh | ʤɦ | |
| ञ | ñ | ɲ | nyanyi |
| ट | ṭ (retrofleks) | ʈ | t ing basa Bali |
| ठ | ṭh (retrofleks) | ʈh | |
| ड | ḍ (retrofleks) | ɖ | |
| ढ | ḍh (retrofleks) | ɖɦ | dh ing basa Jawa |
| ण | ṇ (retrofleks) | ɳ | |
| त | t | t̪ | tari |
| थ | th | t̪h | |
| द | d | d̪ | dansah |
| ध | dh | d̪ɦ | |
| न | n | n | nama |
| प | p | p | papa |
| फ | ph | ph | |
| ब | b | b | balon |
| भ | bh | bɦ | |
| म | m | m | mama |
| य | y | j | yakuza |
| र | r | ɾ | |
| ल | l | l | laku |
| ळ | y (mung ing basa Marathi) | j | |
| व | v | v | wahana |
| श | ś (sy) | ɕ | syarat |
| ष | ṣ (retrofleks) | ʂ | surat |
| स | s | s | satu |
| ह | h | h | |
| क़ | q (kanggo tembung silihan saka basa Arab) | q | Arab qalbu |
| ख़ | x | x | kh (kanggo tembung silihan saka basa Arab) |
| ग़ | ġ (r uvular) | ʀ | |
| ज़ | z (kanggo tembung silihan saka basa Pèrsi lan Arab) | z | zéro |
| ड़ | ṛ (retrofleks) | ɽ | |
| ढ़ | ṛh (retrofleks) | ɽɦ | |
| फ़ | f (kanggo tembung-tembung silihan asing) | f | foto |
| Huruf | Alihaksara |
|---|---|
| ० | 0 |
| १ | 1 |
| २ | 2 |
| ३ | 3 |
| ४ | 4 |
| ५ | 5 |
| ६ | 6 |
| ७ | 7 |
| ८ | 8 |
| ९ | 9 |
| Aksara | Jeneng | Kagunan |
|---|---|---|
| । | danda (डण्डा) | . (akir kalimat) |
| ॥ | double danda | tandha akir ing rima gurit |
| ॐ | Ôm | simbol sakral Hindhu |
Aksara Liyané[besut | besut sumber]
- श्र = shra
- ह्न = hna
- ह्म = hma
- ह्ल = hla
- ह्य = hya
- क्त = kta
Pranala njaba[besut | besut sumber]
| Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |
