Fyodor Dostoyevsky

Fyodor Dostoevsky
Lair	11 November 1821
Pati	9 Februari 1881
Pakarya	Novelis

Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky (Фёдор Миха́йлович Достое́вский, sok-sok dipunalihaksarakaken dados Dostoevsky  listen ) (11 November [K.J.: 30 Oktober] 1821 – 9 Februari [K.J.: 28 Januari] 1881) punika salah satunggiling sastrawan Rusia paling ageng, ingkang karya-karyanipun nimbulaken dhampak ingkang dawa dhumateng fiksi abad kaping 20. Karya-karyanipun asring nampilaken tokoh-tokoh ing kahanan ingkang putus asa lan pikiran ingkang sanget èkstrém, saéngga ngatingalaken pamahaman ingkang luar biasa perkawis psikologi menungsa sarta analisis ingkang lebet ngenani kahanan pulitik, sosial, lan spiritual ing Rusia wanci semanten. Kathah saking karya-karyanipun ingkang paling misuwur kados-kados ngramalaken pamikiran lan kapedulian tiyang ing zaman modhèrn. Sok-sok panjenenganipun dipunsebat minangka pangadeg eksistensialisme, utaminipun ing Catatan-catatan dari Bawah Tanah, ingkang dipungambaraken déning Walter Kaufmann minangka "karya paling saé kanggé eksistensialisme ingkang naté dipunserat".

Biografi

Fyodor punika anak angka kalih saking pitung sadhèrèk ingkang miyos saking pasangan Mikhail lan Maria Dostoyevsky. Mboten lami sasampunipun ibunipun tilar donya amargi tuberkulosis ing taun 1837, piyambakipun lan sadhèrèkipun Mikhail dipunkintun dhateng Akademi Tèknik Militèr ing St. Petersburg. Bapanipun, satunggiling ahli bedhah militèr ingkang sampun pènsiun, ingkang nyambut damel minangka dhokter ing Griya Sakit Mariinsky kanggé tiyang-tiyang miskin ing Moskwa, tilar donya taun 1839. Éwadéné mboten dipunmangertos sebabipun, tiyang-tiyang yakin bilih Mikhail Dostoyevsky dipunpejahi déning petani-petaninipun piyambak, ingkang konon dados duka nalika Mikhail mendem lan salajengipun tumindak kekerasan. Tiyang-tiyang punika ngupados nahan panjenenganipun, lajeng ngesokaken vodka dhateng tutukipun saéngga panjenenganipun klelep. Satunggiling cariyos sanès nelakaken bilih Mikhail séda amargi sebab-sebab alamiah, lan satunggiling juragan siti tangganipun ngripta cariyos ngenani pambrontakan petani puniki supados panjenenganipun saged mundhut hartanipun kanthi regi mirah.

Dostoyevsky dipunkintun dhateng Akademi Tèknik Militèr St. Petersburg lan amargi panjenenganipun mboten patiya pinter ing matematika, mata pelajaran ingkang dipunsengiti, mila panjenenganipun mboten kasil kanthi saé ing sekolah punika. Kosokwangsulipun, panjenenganipun langkung musataken kawigatosan marang sastra. Tokoh pujaanipun punika Honore de Balzac lan ing taun 1843 panjenenganipun malah mertal salah satunggiling karya paling agengipun Balzac, Eugenie Grandet dhateng basa Rusia. Watara wekdal puniki Dostoyevsky wiwit nyerat fiksinipun piyambak lan ing taun 1846, karyanipun ingkang sepindhah, satunggiling novel cekak kanthi wangun layang, Tiyang-tiyang Miskin, pikantuk sambetan saé, khususipun déning kritikus liberal, Vissarion Belinsky, kanthi pangalembananipun ingkang misuwur sanget, "Satunggiling Gogol ingkang énggal sampun mijil!"

Dostoyevsky dipuncipeng lan dipunkunjara tanggal 23 April 1849 amargi katut ing kagiyatan révolusionèr nglawan Tsar Nikolai I. Tanggal 16 November taun punika, penjenenganipun dipundhawahi paukuman pati amargi kagiyatan anti pamaréntahan ingkang kakait kaliyan satunggiling klompok intelèktual liberal, Bunderan Petrashevsky. Sasampunipun éthok-éthok dipunukum pati -- netranipun dipuntutup lan panjenenganipun dipunpréntah ngadeg ing njawi ingkang asrep hawanipun sinambi nengga kanggé dipuntembak mati déning satunggiling regu tembak, paukuman Dostoyevsky dipunalihaken dados sapérangan taun dipunkintun dhateng pambuwangan kanggé nyambut damel peksa ing satunggiling kamp pakunjaran katorga ing Omsk, Siberia. Epilepsiipun ingkang sampun dangu dipuntandhang, sansaya ningkat ing wekdal puniki. Panjenenganipun dipunbebasaken saking pakunjaran taun 1854, lan dipunwajibaken lelados ing Resimen Siberia. Dostoyevsky nelasaken gangsal taun salajengipun minangka satunggiling kopral (lan ing wurinipun lètnan) ing lebet Barisan Batalyon Résimèn kaping 7 ingkang dipuntugasaken ing benteng Semipalatinsk ing Kazakhstan.

Puniki dados titik walik ing kagesangan pangarang puniki. Dostoyevsky nilar gagasan-gagasan idhéalipun sepindhah lan dados satunggiling tiyang Kristen lan panentang kiyat nihilisme lan sosialisme atèis. Piyambakipun ing wurinipun nglampahi reréncangan ingkang anèh kaliyan pangarang konservatif, Konstantin Pobedonostsev. Piyambakipun wiwit njalin sesambetan, lan ing wurinipun palakrama kaliyan Maria Dmitrievna Isaeva, randha satunggiling kenalanipun ing Siberia.

Ing taun 1860, panjenenganipun kundur dhateng St. Petersburg, lan ing mriku panjenenganipun nyerat sapérangan jurnal sastra ingkang gagal kaliyan rakanipun, Mikhail. Dostoyevsky sedhih sanget nalika èstrinipun tilar donya ing taun 1864, lan mboten lami salajengipun sedhèrèkipun ugi tilar donya. Penjenenganipun dados lumpuh ékonominipun amargi utang bisnis lan kedah ngragadi randha rakanipun sarta yoga-yoganipun. Dostoyevsky klelep ing satunggiling depresi ingkang lebet sanget, panjenenganipun asring ndhatengi papan main lan kalah teras.

Dostoyevsky nandhang kacandhuan main ingkang parah lan akibat-akibatipun. Miturut satunggiling cariyos Kajahatan lan Paukuman, kamungelan novelipun ingkang paling misuwur, dipunrampungaken kanthi kesesa sanget amargi Dostoyevsky sanget mbetahaken arta ing ngajeng saking panerbitipun. Piyambakipun praktis mboten kagungan arta sakedhik kémawon sasampunipun telas-telasan main. Dostoyevsky nyerat Si Penjudi ing wekdal ingkang sami kanggé njangkepi satunggiling prajanjian kaliyan panerbitipun Stellovsky ingkang menawi piyambakpipun mboten nampi karangan énggal, bakal ngeklaim sedaya hak ripta dhumateng sedaya seratan Dostoyevsky.

Kasurung déning pepénginan kanggé uwal saking para kredituripun ing lebet nagari lan ngunjungi kasino-kasino ing manca nagari, Dostoyevsky nindakaken kunjungan dhateng Éropah Kilèn.Ing mrika, piyambakipun ngupados ngrenda malih sesambetan tresnanipun ingkang lami kaliyan Apollinaria (Polina) Suslova, satunggiling mahasiswi anèm, sasampunipun sapérangan taun sadèrèngipun naté sesambetan. Nanging Suslova mboten nampi lamaranipun. Dostoyevsky kuciwa, nanging mboten lami salajengipun, piyambakipun kepanggih kaliyan Anna Grigorevna, satunggiling panulis sténo kanthi yuswa 20 taun, ingkang lajeng palakrama ing taun 1867. Periode puniki arupi wekdal panulisan buku-bukunipun ingkang paling ageng. Saking taun 1873 dumugi taun 1881 piyambakipun males kagagalan-kagagalan jurnalistik sadèrèngipun kanthi nerbitaken satunggiling jurnal wulanan penuh kanthi cariyos cekak, sketsa, lan artikel perkawis prastawa énggal — Buku Dinan Pangarang. Jurnal punika arupi suksès ageng. Dostoyevsky uga dipunmangertos sampung mangaruhi sarta dipunpangaruhi déning filsuf Rusia misuwur, Vladimir Sergeyevich Solovyov, sabagéyan malah nelakaken bilih Solovyov arupi prototipe saking tokoh Alyosha Karamazov.

Ing taun 1877 Dostoyevsky maringaken eulogi utami ing panguburan rencang caketipun, panyair Nekrasov, saéngga mijilaken kathah kontrovèrsi. Ing taun 1880, mboten lami sadèrèngipun piyambakpipun séda, piyambakipun maringaken pidato Pushkinipun ingkang misuwur ing upacara pangresmèn monumèn Pushkin ing Moskwa.

Ing taun-taun pungkasanipun, Fyodor Dostoyevsky mapan lami ing résor Staraya Russa ingkang langkung celak dhateng St Petersburg lan langkung mirah tinimbang résor-résor Jèrman. Piyambakipun séda tanggal 28 Januari (O.S.), 1881 amargi panggetihan paru-paru ingkang dipunsebabaken déning serangan epilepsi. Dhisinipun dipunsarèkaken ing Pasaréyan Tikhvin ing Biara Alexander Nevsky, St. Petersburg, Russia. Sekawan dasa éwu tiyang Rusia ngratapi lan dhateng ing panguburanipun. Cithakan:Rf

Karya lan pangaruh

Pangaruh Dostoyevsky wiyar sanget—saking Herman Hesse dumugi Marcel Proust, William Faulkner, Albert Camus, Franz Kafka, Friedrich Nietzsche, Henry Miller, Yukio Mishima, Gabriel García Márquez lan Joseph Heller—praktis mboten wonten setunggil kémawon panulis ageng abad kaping 20 ingkang lolos saking ayang-ayangipun ingkang rowa (sapérangan tokoh ingkang mboten kenging pangaruhi arang sanget, kalebet Vladimir Nabokov, Henry James, Joseph Conrad lan, ing cara ingkang langkung kasamar, D.H. Lawrence). Novelis Amérika Ernest Hemingway ugi ngutip Dostoyevsky ing buku-buku otobiografinipun, minangka pangaruh ageng ing karyanipun. Dhasaripun Dostoyevsky punika satunggiling pangarang mitos (lan ing perkawis puniki sok-sok panjenenganipun dipunbandhigaken kaliyan Herman Melville), lan panjenenganipun sampun ngripta satunggiling karya ingkang wigati sanget lan saged dipunsebat ngandhut daya hipnotis ingkang kagungan ciri kados mekaten: swasana ingkang sanget dipundramatisir (konklaf), kaliyan tokoh-tokohipun, ingkang asring ing swasana skandal lan mbledhos, kanthi penuh semangat kalibat ing dhialog-dhialog kados Sokrates à la Russe (gaya Rusia); pamadosan Hyang, masalah Kuwaos Awon lan kasangsaran tiyang-tiyang ingkang mboten lepat ngisi sabagéyan ageng novèl-novèlipun.

Cathetan

Cithakan:Ent Dostoevsky,Fyodor; Introduction- The Idiot, Wordsworth Ed. Ltd, 1996.

Karya-karya utami

• Бедные Люди (Poor Folk) (1846)
• Двойник: Петербургская Поэма (The Double: A Petersburg Poem) (1846)
• Неточка Незванова (Netochka Nezvanova) (1849)
• Село Степанчиково и его обитатели (The Village of Stepanchikovo utawi The Friend of the Family) (1859)
• The Insulted and Humiliated (utawi The Insulted and the Injured) (1861)
• Записки из Мертвого Дома (The House of the Dead) (1862)
• A Nasty Story (1862)
• Записки из Подполья (Notes from Underground utawi Letters from the Underworld) (1864)
• Преступление и Наказание (Crime and Punishment) (1866)
• Игрок (The Gambler) (1867)
• Идиот (The Idiot) (1868)
• Бесы (The Possessed utawi Demons utawi The Devils) (1872)
• Подросток (The Raw Youth utawi The Adolescent) (1875)
• Братья Карамазовы (Karamazov Bersaudara) (1880)

Cariyos cekak

• "White Nights" (Ndalu Pethak) (1848)
• "A Christmas Tree and a Wedding" (Wit Natal lan Mantèn) (1848)
• "An Honest Thief" (Maling ingkang jujur) (1848)
• "The Dream of a Ridiculous Man" (Impèn satunggiling tiyang ingkang konyol) (1877)
• "The Peasant Marey" (Marey si petani) (1876)

Anéka rupi

• Ingkang nyengsemaken, Fyodor Dostoyevsky lan raseksa sanèsipun ing sastra Rusia abad kaping 19, Lev Nikolayevich Tolstoy, mboten naté pepanggihan sacara pribadi, éwadéné kekalihipun silih muji setunggal kaliyan setunggalipun. Tolstoy konon nangis nalika mireng sédanipun Dostoyevsky. Ing wekdal semanten, kekalihipun dipunanggep déning para kritikus lan publik Rusia minangka novèlis paling ageng ingkang dipunasilaken Rusia.

Rujukan budaya

• Band rock British Sea Power sacara langsung ngrujuk marang Dostoyevsky ing lagu "Apologies to Insect Life", ingkang sedikit banyak dipundhasaraken dhateng Cathetan-cathetan saking Ngandhap Siti.

• Lagu "This is just a Modern Rock Song" déning band Skotlandia Belle and Sebastian ngandhut ukara "Kula mboten sedhih kados Dostoyevsky/Kula mboten lantip kados Mark Twain".

• Band Protest the Hero nelakaken bilih Dostoevesky punika pangaruh utaminipun kanggé album konsèpipun Kezia. Band puniki ugi naté nyerat lan nyanyèkaken lagu asesirah "I am Dimitri Karamazov and the World Is My Father" (Kula punika Dimitri Karamazov lan Donya punika Bapa Kula) ing EP-nipun A Calculated Use of Sound.

• Brian Griffin maos Kajahatan lan Paukuman ing satunggiling èpisode Family Guy.

• Sam Weir maos Kajahatan lan Paukuman ing èpisode "Tricks and Treats" ing acara TV Freaks and Geeks.

• The Machinist ugi katonipun dipunpangaruhi déning karya Dostovsky, The Double. Tokoh utami saking cariyos punika antagonis lan ugi protagonis. Komentar DVD kanggé The Machinist nyebataken The Double minangka sumber ilhamipun. Tokoh utami ing The Machinist ugi dipungambaraken ing satunggiling kasempatan nalika maos buku Dostoyevsky The Idiot.

• Ing seri TV Britania, The Office, usum sepindhah, episode 3, David Brent ngupados ningkataken egonipun kanthi mamèraken pengetauanipun perkawis kagesangan lan karya Dostoyevsky.

• Ing film Woody Allen, Match Point, tokoh utaminipun dipungambaraken maos Dostoyevsky lan asring ndhiskusèkaken.

• Indie band Kind of Like Spitting ngrekam lagu "Dostoyevsky Gets Mugged Outside a Donut Shop in Jersey" kanggé albumipun Old Moon in the Arms of the New.

• American Psycho déning Bret Easton Ellis dipunwiwiti kanthi kutipan saking Cathetan-cathetan saking Ngandhap Siti.

• Dalam èpisode The X-Files, "Talitha Cumi," kathah saking dhialog antawisipun Priyantung ingkang ngrokok lan Jeremiah Smith dipundhasaraken ing paragraf-paragraf saking Sang Inkuisitor Agung ing The Brothers Karamazov. Episode puniki ugi nyebataken Sindrom Dostoyevsky.

• Band post-punk Britania, Magazine ngrujuk dhateng Dostoyevsky ing "Philadelphia" lan "Song from Under the Floorboards" ing albumipun The Correct Use of Soap.

• Nietzsche mratelakaken perkawis Yesus: "Éman sanget mboten wonten Dostoyevsky ing saubenging Panjenenganipun." Piyambakipun ugi nelakaken "Dostoyevsky punika setunggal-setunggaling psikolog ingkang saking piyambakipun kula saged sinau: panjenenganipun arupi kamujuran ingkang paling ngremenaken ing gesang kula, langkung remen tinimbang panemon Stendhal." Panjenenganipun nelakaken bilih Cathetan-cathetan saking Ngandhap Siti "nelakaken kaleresan saking rah."

• Martin Scorsese ngginaaken téma-téma saking karya Dostoyevsky khususipun ing Crime and Punishment (Kajahatan lan Paukuman) lan Notes from the Underground (Cathetan-cathetan saking Ngandhap Siti) kanggé ndamel film Taxi Driver. [1]

• Ing komèdi Woody Allen, Love and Death, Allen lan réncangipun ngginaaken irah-irahan saking saben novèl ageng Dostoyevsky kanggé ndhiskusèkaken pawartos panggenanipun.

• Ing èpisode kaping 39 saking acara TV Lost Locke maringaken dhateng si tahanan buku Karamazov Sasadulur kanggé dipunwaos lan nelakaken bilih Hemingway gesang ing ayang-ayanganipun.

• In the British claymation Wallace and Gromit short A Close Shave the silent canine Gromit reads Crime and Punishment by Fido Dogstoevsky while he is in prison for rustling sheep.

• Band metal Technical Ion Dissonance ngrujuk dhateng Crime and Punishment ing lagunipun "Lecturing Raskolnikov (Or How to Properly Stab an Old Widow)"

• Buku Jack Kerouac, On the Road, nyebat Dostoyevsky kaping pérangan.

Pranala njawi lan rujukan

• FyodorDostoevsky.com - Situs penggemar Dostoyevsky
• Biografi singkat Fyodor Dostoyevsky lan karya-karyanipun
• Karyané Fyodor Dostoevsky ing Project Gutenberg
• E-teks kapilih Dostoyevsky saking proyèk perpustakaan digital Penn Librarys
• Buku audio gratis Cathetan-cathetan saka Ngisor Lemah saking LibriVox
• Tèks lengkap sabagéyan karya Dostoyevsky ing basa aslinipun, Rusia
• Fyodor Dostoyevsky - Biografi, e-buku, kutipan lan sumber-sumber sanèsipun
• Crime and Punishment, Fyodor Dostoyevsky, terj. Richard Pevear dan Larissa Volokhonsky. Vintage Classics, 1992, New York.
• Crime and Punishment, Fyodor Dostoyevsky, terj. Constance Garnett, pangantar déning Joseph Frank. Bantam Books, 1987, New York.
• Sapérangan foto papan lan patung kanggé ngenang Dostoyevsky lan karyanipun
• Dostoevsky Research Station
• ALEXANDER II AND HIS TIMES: Sawijining sajarah naratif ngenani Rusia ing mangsa Alexander II, Tolstoy, lan Dostoyevsky