Olahan Malagasi
Masakan Malagasi angliputi pintén-pintén tradisi kulinèr ingkang anèka warni inggih punika Samudèra Hindia ing pulau Madagaskar. panganan ingkang dipunmadhang ing Madagaskar nyerminaken prabawa Asia Tenggara, Afrika, India, Cina lan pendatang Èropa ingkang sampun netep ing pulau punika ing wiwit dipunhuni kaliyan pelaut saking Borneo antawis 100 M lan 500 M. Beras, babagan ingkang wigati ing pola makan Malagasi, dipunbudidayakaken sami kaliyan umbi-umbian lan kabetahan pokok saking Asia Tenggara sanèsipun kaliyan para pemukim awal. Pola madhang punika dipunsertai kaliyan madosi madhang lan mbeburu kéwan buruan, ingkang maringi kontribusi ing kepunahan burung-burung ing pulau mau lan mamalia raksasa. Sumber-sumber panganan punika lajeng dipunjangkepi kaliyan daging sapi ing wujud Zebu ingkang dipuntepangaken ing Madagaskar kaliyan para migran Afrika Timur ingkang tiba antawis 1.000 Masehi. Perdagangan kaliyan pedagang Arab lan India lan pedagang transatlantik Éropah nyugehake tradisi kuliner ing pulau punika kaliyan dipuntepangaken kathah sayuran, woh-wohan lan bumbu énggal.
Nyaris ing sadaya pulau, masakan kontemporer Madagaskar limrahipun saking bahan dhasar beras ingkang dipunsajiaken kaliyan panganan sampingan, ing dhialèk resmi basa Malagasi, sekul mau vary (Cithakan:IPA-mg), lan pendampingan punika laoka (Cithakan:IPA-mg). kathah jinis laoka ingkang manawi vegetarian utawi kalebet protéin hewani, lan limrahipun dipunjangkepi kaliyan saus ingkang dipunbumbui kaliyan bahan kados ta jahe, bawang merah, bawang putih, tomat, vanila, garam, bubuk kari, utawi ingkang langkung boten asrimg kados ta bumbon crakèn sanès utawi taneman sanès. ing pérangan kidul utawi lor ingkang garing, kulawarga pastoral saged gantos beras kaliyan jagung, singkong, utawi dadih ingkang mau saking fermentasi susu Zebu. pinten-pinten macem kue legi lan gurih sarta panganan jalanan sanèsipun kasedia ing sadaya pulau, kados ta woh-wohan tropis ing iklim ingkang sedeng ingkang aneka warni. Ombenan ingkang diprodhuksi kanthi lokal kalebet jus buah, kopi, teh herbal lan ireng, lan ombenan beralkohol kados ta rum, anggur lan bir.
Pinten-pinteni hidangan dipunmadhang ing Madagaskar ing abad ke-21 nawaraken pemahaman ing salebeting sajarah unik pulau punika lan keragaman masarakat ingkang dipunenggeni dinten punika. Kompleksitas panganan Malagasi saking olahan tradhisional ingkang prasaja ingkang dipuntepangaken kaliyan para pemukim awal, kaliyan piring festival ingkang alus dipuncaosaken kanggé raja pulau punika ing abad kaping 19. nanging madhang Malagasi klasik inggih punika beras lan pendampingnya ingkang ajeg dominan, langkung saking 100 taun pungkasan jinis panganan sanès tukul lan kombinasi ingkang dipunmisuhuraken kaliyan penjajah Perancis lan imigran saking Cina dan India.
Sajarah
[besut | besut sumber]Sebelum taun 1650
[besut | besut sumber]
Pelaut Austronesia dipunyakini sampun dados tiyang ingkang wiwiti ingkang netep ing pulau punika tiba antawis taun 100 lan 500 Masehi.[3] Dalam cadik kano punika mbeta panganan pokok saking griya kalebet beras, gedang, talas, lan uwi.[4] Tebu, jahe, kenthang legi, babi lan pitik jugi manawi dipunbheta ing Madagaskar déning pemukim ingkang wiwit, sami kaliyan kelapa lan gedangg.[4] Populasi kapusat ingkang wiwit sakig pemukim manungsa tukul ing sepanjang pasisir tenggara pulau, manawi pendaratan ingkang wiwit manawi sampun kadamel ing pasisir lor.[5] Setelah tiba, pemukim awal berlatih melakukan tavy (berladang, pertanian "tebang-dan-bakar") kanggé ngeresiki hutan hujan perawan pasisir kanggé mbudidayaaken taneman. punika ugi ngumpulken madu, woh-wohan, ndok manuk lan buaya, jamur, biji-bijian lan akar ingkang saged dipunmadhang, lan ombenan alkohol ingkang kadamel saking madu lan jus tebu.[6]
Kéwan buruan punika kanthi teratur dipunburu lan dijebak ing wana, kalebet katak, ular, kadal, landak lan tenrecs, kura-kura, babi hutan, gegremet, larva, burung dan lemur.[7] Para pemukim ingkang miwit kepanggih kaliyan kamisuhuran Madagaskar saking megafauna, kalebet lemur raksasa, burung gajah, fosa raksasa lan jaran nil Malagasi. Masarakat Malagasi manawi sampun madhang ndok lan dipunanggep boten umum inggih punika daging Aepyornis maximus, manuk ingkang ageng ing donya, ingkang taksih kasebar luas ing sadaya Madagaskarngantos ing abad kaping 17.[8]
1650–1800
[besut | besut sumber]1800–1896
[besut | besut sumber]1896–1960
[besut | besut sumber]Masakan kontemporer
[besut | besut sumber]Nasi (vary)
[besut | besut sumber]Makanan pendamping (laoka)
[besut | besut sumber]Makanan jalanan
[besut | besut sumber]Makanan penutup
[besut | besut sumber]Minuman
[besut | besut sumber]Catatan
[besut | besut sumber]- ↑ Masalah sitiran: Tenger
<ref>ora trep; ora ana tèks tumrap refs kanthi jenengachards - ↑ Masalah sitiran: Tenger
<ref>ora trep; ora ana tèks tumrap refs kanthi jenengautogenerated4 - ↑ Gade (1996), p. 105
- ↑ a b Blench (1996), pp. 420–426
- ↑ Campbell (1993), pp. 113–114
- ↑ Sibree (1896), p. 333
- ↑ Stiles, D. (1991). "Tubers and Tenrecs: the Mikea of Southwestern Madagascar". Ethnology. 30 (3): 251–263. doi:10.2307/3773634.
- ↑ Presenter: David Attenborough; Director: Sally Thomson; Producer: Sally Thomson; Executive Producer: Michael Gunton (March 2, 2011). "BBC-2 Presents: Attenborough and the Giant Egg". BBC. BBC Two.
{{cite episode}}: Cite has empty unknown parameters:|began=,|city=, and|ended=(pitulung); Missing or empty|series=(pitulung)
Rujukan
[besut | besut sumber] |
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Cuisine of Madagascar. |
- Auzias, Dominique; Labourdette, Jean-Paul; Mauro, Didier; Raholiarisoa, Emeline (2009). Le Petit Futé Madagascar. Paris: Petit Futé. ISBN 2746926849. (ing basa Prancis)
- Blench, Roger (1996). "The Ethnographic Evidence for Long-Distance Contacts Between Oceania and East Africa". Ing Reade, Julian (èd.). The Indian Ocean in Antiquity (PDF). London: British Museum. kc. 417–438. ISBN 0710304358. Diarsip saka sing asli (PDF) ing July 21, 2011. Dibukak ing November 12, 2010.
- Boissard, Pierre (1997). Cuisine Malgache, Cuisine Creole. Antananarivo, Madagascar: Librairie de Tananarive. (ing basa Prancis)
- Bradt, Hilary; Austin, Daniel (2007). Madagascar (édhisi ka-9th). Guilford, Connecticut: The Globe Pequot Press Inc. ISBN 9781841621975.
- Bradt, Hilary (2011). Madagascar (édhisi ka-10th). Guilford, Connecticut: The Globe Pequot Press Inc. ISBN 9781841623412.
- Campbell, Gwyn (1993). "The Structure of Trade in Madagascar, 1750–1810". The International Journal of African Historical Studies. 26 (1): 111–148. doi:10.2307/219188.
- Campbell, Gwyn (2005). An economic history of Imperial Madagascar, 1750–1895: the rise and fall of an island empire. London: Cambridge University Press. ISBN 0521839351.
- Chan Tat Chuen, William (2010). Ma Cuisine de Madagascar. Paris: Jean-Paul Rocher Editeur. ISBN 9782917411322. (ing basa Prancis)
- Donenfeld, Jill (2007). Mankafy Sakafo:Delicious meals from Madagascar. New York: iUniverse. kc. xix. ISBN 9780595425914.
- Espagne-Ravo, Angéline (1997). Ma Cuisine Malgache: Karibo Sakafo. Paris: Edisud. ISBN 2857449461. (ing basa Prancis)
- Faublée, Jacques (1942). "L'alimentation des Bara (Sud de Madagascar)". Journal de la Société des Africanistes. 12 (12): 157–202. doi:10.3406/jafr.1942.2534. Diarsip saka sing asli ing May 11, 2011. Dibukak ing January 7, 2011. (ing basa Prancis)
- Gade, Daniel (1996). "Deforestation and its effects in Highland Madagascar". Mountain Research and Development. 16 (2): 101–116. doi:10.2307/3674005.
- Grandidier, A. (1899). Guide de l’immigrant à Madagascar. Paris: A Colin et cie. (ing basa Prancis)
- Linton, R. (1928). "Culture Areas in Madagascar". American Anthropologist. 30 (3): 363–390. doi:10.1525/aa.1928.30.3.02a00010.
- Nativel, Didier; Rajaonah, Faranirina (2009). Madagascar revisitée: en voyage avec Françoise Raison-Jourde. Paris: Editions Karthala. ISBN 9782811101749. (ing basa Prancis)
- Oliver, Samuel Pasfield (1885). The True Story of the French Dispute in Madagascar. London: T.F. Unwin.
- Savoir Cuisiner: La Cuisine de Madagascar. Saint-Denis, Reunion: Editions Orphie. 2004. ISBN 287763020X. (ing basa Prancis)
- Sibree, James (1896). Madagascar before the conquest. London: T.F. Unwin.