Kembang majemuk

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Kembang majemuk adas sowa (Anethum graveolens)

Kembang majemuk ya iku saklompok kuncup kembang kang karoncé ing siji ibu tangké kembang utawa ing sawijining tatanan tangké-tangké kembang kang luwih ngremit. Roncéan kembang jinis iki akèh macemé, saka cengkorongan lan kapadhetan tangké kembang,genepé pérangan-pérangan pandhukung, filotaksi (phyllotaxy), lan liya-liyané.

Susunan saka kembang majemuk iku uga umum karan kanthi istilah inflorescence utawa infloresens (inflorescence). Ing obrolan sadina-dina, sabagean inflorescence diarani minangka "kembang" (utawa sawijining variasi), mligi nalika struktur saka patemon utawa pati-pati saka kembangé kang cilik, kaya ta contoné kembang kenikir lan kembang saka klapa (kasebut mayang).

Karakter dhasar[besut | besut sumber]

Bagean[besut | besut sumber]

Kembang majemuk duwé bagéan-bagéan umum kaya gagang, godhong, uga minangka bagéan khas kembang, kaya ta makutha kembang, pistil, lan benangsari.

Bagéan kang kaya gedhé, contoné:

  • Ibu tangké kembang (peduncle, pedunculus), kang tangké utama kang njurung sakabèhé kembang majemuk. Ing bagéan saka ibune saka tengah kembang, kang tangké-tangké kembang individu nèmpel, kasebut rakis (rachis),
  • Tangké kembang (pedicel, pedicellus), ya iku saben kembang individu, lan
  • Dasar saka kembang (receptacle, receptaculum), ya iku pucuk tangké kembang kang njurung bagéan saka kembang.

Bagéan kang kaya godhong, contoné:

  • Godhong pangayoman (bract, bractea), ya iku godhong kang kèlèké ana ibu tangké kembang.
  • Godhong tangké (bracteole, bracteola), kang godhong (1-2 lembar) kang katon ing bonggol tangké kembang.
  • Angkup kembang (calyx), ya iku kembang siji/individu.
  • Tlakung kembang (spatha), ya iku godhong pangayoman gedhe kang nglurubi sakabèhing kembang majemuk sadurungé mekar, contoné ing suku palem-paleman (Arecaceae).
  • Godhong blebed (involucre, involucrum), ya iku godhong blebed kang kasusun ing sajroning bunderan ngubengi dhasar kembang majemuk. Contoné ing ing Asteraceae.
  • Godhong angkup tambahan (epicalyx), ya iku godhong blebed kang kasusun ing bunderan sangisoré angkup kembang. Contoné ing Hibiscus.

Godhong blebed (bractea lan bracteola) bisa béda-béda wujudé, saka wujud kaya godhong wangun, menciut, utawa ngilang. Kembang kanthi godhong-godhong blebed kang menciut lan wujudé khas kasebut bracteate lan kang tanpa godhong blebed diarani ebracteate. Kembang kang godhong-godhong blebedé padha utawa mèh padha karo godhong normal kasebut frondose.

Pangrembakaning pucuk[besut | besut sumber]

Adhedhasar pangrembakaning pucuk, dikenal anané pangrembakan saka monopodial lan simpodial. Kaloro jinis pangrembakan pucuk iki uga kaya ing pangrembakan kembang:

  • Kembang majemuk ora winates (indeterminate): pangrembakan monopodial. Pucuk ibu tangké kembang thukul terus lan kembang-kembang mekar saka ngisor menyang ndhuwur.
  • Kembang majemuk winates (determinate): pangrembakan simpodial. Kembang kang paling pucuk mekar dhisik lan layu, banjur ing ngisoré, liwat sisih liya, katon tangké kembang kang luwih enom lan mekar.

Ing kembang majemuk winates, nalika mekaré kembang kang paling pucuk (terminal) diampingi déning mekaré kembang-kembang liya saka ngisor menyang ndhuwur, kasebut akropetal. Yen mekaré kembang-kembang liya saka ndhuwur tekan ngisor, diarani basipetal; lan yen mekaré saka tengah-tengah ibu tangké kembang, kasebut divergen.

Kembang majemuk ora winates ora duwèni kembang terminal kang sejati. Pucuk ibu tangké kembang biasané awujud pucuk kang menciut (rudimenter). Kadhudhukan kembang terminal, mangkono, kaisi déning kembang subterminal (kembang ing ngisoré pucuk).

Filotaksi[besut | besut sumber]

Filotaksi utawa lungguhan kembang (asliné, lungguhan godhong) mintokaké posisi kuncup-kuncup liyané ing ibu tangké kembang. Lungguhan kembang iku contoné ing spiral, sulih, utawa adhep-adhepan; utawa pola liyané manèh.

Tatanan kembang[besut | besut sumber]

Durung ana sarujukan umum gegayutan manéka warna kembang. Wedharan ing ngisor iki mligi nuduhaké sawijining buku kang ditulis Focko Weberling, Morphologie der Blüten und der Blütenstände (Stuttgart, 1981), sanajan kasusé ora tansah mesthi kaya mangkono.

Golongan-golongan kembang kang mligi dibedakaké liwat sipaté cabang. Ing golongan utama, bédané mligi dhedhasar sipat kawin silang saka sumbu-sumbu saka pangrembakan lan variasi modhèl. Kembang bisa duwé sipat samadya (tunggal, ora duwé pang) utawa rangkep (ngepang).

Kembang majemuk samadya[besut | besut sumber]

Infloresensi cilik kembang mbentuk kepala (capitulum) kembang

Tanpa wates (indeterminate)[besut | besut sumber]

Kembang majemuk samadya tanpa wates kasebut racemose, nuduhaké wangun dhasar awujud tundhun (raceme, saka basa Latin: racemus, tundhun anggur)Masalah sitiran: Tenger <ref> pambuka salah yasa utawa ngemu jeneng sing ala. Wangun liya saka kembang bisa dimudhunké saka wangun dhasar iki kanthi nyilikaké, mlembungké, ngambakaké, utawa mipihaké ibu tangké utawa tangké-tangké kembang. Sawetara wangun transisi kang mangu-mangu diilangi ing kéné.

  • Tundhun (raceme, racemus, botrys), ya iku karo kembang individu kang duwé tangké nanceb macet bebarengan ibune kembang stalks kang ora branched.
  • Spikelets (spike, spica), bunches karo kembang individu stemless (njagong).
  • Kembang piala (corymb, corymbus), bunches karo kuntum-kuntum kembang kang asal-usul béda-béda ing dawa, kuwi kang permukaan ndhuwur saka kembang majemuknya warata utawa luwih bulging.
  • Payung kembang (umbel, umbella), bunches karo ibune kembang stalk cendhak lan a tuft saka kuntum kembang stalk-gagang mengkene saka padha dhuwur.
  • Cob (spadix), spikelets karo ibune stalk kang bulging; kembang njagong crammed, biasane dilindhungi utawa dipirantèni spathe. Contone suku taro (Araceae), utawa jagung (Zea mays).
  • Sirah (capitulum), bunches utawa cob pucker, ing kembang kang strung padha warni. Contone kembang petai lan sederek (Mimosoideae). A jinis saka excrescence punika kembang disk (anthodium) ing Compositae, karo kembang-pipa kembang ing bagéan tengah saka kembang lan pita ing hem.
  • Untaian (catkin, ament, amentum), spikelets hang kang ngandhut kembang kang unisexual minangka ing mrico (Piper nigrum) utawa suruh (P. betle).

Limited (determinate)[besut | besut sumber]

Inflorescences prasaja winates karan cymose, kang ateges formulir kang dadi-karan cyme (payung tambahan, saka prancis cime makna 'puncak, ndhuwur')Masalah sitiran: Tenger <ref> pambuka salah yasa utawa ngemu jeneng sing ala Next cymosa bentenaken luwih ndhuwur:

  • Monochasium, ie yen ana mung siji sumbu secondary tuwuh.
    • Tunas secondary tansah katon ing sisih padha: helicoid cyme utawa bostryx (kembang meneng)
      • Stalk-stalk saka kembang kang wis thukul ing ngisor iki salah siji warata lapangan: drepanium (kembang scythe)
    • Tunas saka secondary katon ing sisih-kanggo-sisih gantian: scorpioid cyme
      • Stalk-stalk saka kembang kang wis thukul mbentuk urut saka spiral: cincinnus (salah siji saka karakteristik suku Boraginaceae lan Commelinaceae)
      • Stalk-stalk saka kembang kang wis thukul zigzag tindakake salah siji bidang: rhipidium (penggemar-kembang, minangka ing akèh anggota suku Iridaceae)
  • Dichasial cyme, ie yen ana rong secondary sumbu kang tuwuh bebarengan.
    • Secondary sumbu uga dichasial: dichasium (Ciri suku ing Caryophyllaceae)
    • Sumbu secondary monochasial: pindho scorpioid cyme utawa kaping pindho helicoid cyme
  • Pleiochasium, ie yen ana luwih saka rong secondary sumbu kang tuwuh bebarengan.

Kembang majemuk prasaja winates uga bisa ngalami compaction ing kuwi cara kang meh padha kembang payung (umbel). Jeneng kang trep, ya iku umbelliform cyme; nanging ing syarat-syarat prasaja iku biasane karan kembang payung . Nalika wong, bisa meh padha wangun saka bunches (botrys) dadi-sinebut botryoid, ya iku bunches karo kembang terminal. Kembang iki asring diarani minangka kembang bunches (mesthi).

Kapentingan berkas (fascicle, fasciculus) racemes (raceme) utawa tambahan payung (cyme) kang wis suda, supaya kembang tuwuh dikempalken ing dhuwur kang kira-kira witjaksono ing ibu saka stalk kembang. Pseudo file utawa a bouquet saka blushing (verticillaster) saka kapentingan file kang nduweni struktur dichasium, kang kembang kang dumunung ing bunder bener dumadi saka sapérangan anak payung; iki wangun umum ing suku Labiatae (Lamiaceae). Bouquet saka blushing (verticillaster) ibu saka stalk ing kembang kang suda bisa kawangun gandum pseudo (spicate utawa spicata), kang asring dianggep minangka spikelets (mung).

Kapentingan senyawa macem-macem[besut | besut sumber]

Kapentingan-kapentingan senyawa macem-macem (synflorescences) wangun bisa dilacak miturut formulir saka kapentingan senyawa punika prasaja. Yen kapentingan-kapentingan senyawa prasaja dumadi saka kuntum-kuntum kembang kang individu strung bebarengan miturut pola tartamtu, banjur kapentingan senyawa macem-macem dumadi saka seri saka kapentingan-kapentingan senyawa prasaja, apik limited (cymose) utawa ora winates (racemose).

Senyawa kapentingan senyawa bisa bola pola kaping loro, telu (kaping telu), utawa luwih. Sawetara wangun supaya rumit nggawe iku angel nyelidiki ing werna saka pola. Kapentingan senyawa macem-macem a mbaleni pola sejatine dikenal minangka pindho inflorescence.

Kembang bunches macem-macem umum diarani minangka panicle (panicle, paniculus), sanajan bener term panicle bener nuduhake wangun kang meh padha karo iku. Panicles bisa kawangun tanpa 'bunches saka ends' lan karan homoeothetic, utawa bisa mungkasi munggah karo bunches saka ends (kang nggantèkaké posisi saka kapentingan saka terminal) lan supaya karan- heterothetic. Kembang payung macem-macem utawa kembang payung senyawa punika payung kembang (umbel) lan pati-pati saka kembang kang diganti déning payung saka kembang.

Panicle bener kawangun saka kapentingan-kapentingan senyawa punika winates, ngepang karo kuwat lan ora duwé aturan baku saka ndhuwur kanggo dhasar, ngendi saben cabang wis kembang terminal. Panicle rata-rata (cymose corymb) kembang piala (corymb) winates, ya iku kanggo pérangan constituent wangun panicles. Kapentingan javelin (anthela) jinis panicle rata-rata karo kembang ing pojok (tambahan) luwih dhuwur tinimbang ing tengah.

Bunches saka pati-pati saka kembang kang diganti déning payung-tambahan payung (cyme) diarani thyrse utawa thyrsus. Payung-tambahan payung iki secondary bisa saka jinis kang saka kapentingan senyawa monochasia (siji sumbu) utawa dichasia (loro-sumbu kang tuwuh). Kapentingan botryoid kang pati-pati saka kembang kang diganti déning payung-tambahan payung (cyme) diarani thyrsoid. Iki formulir kang uga kedadosan salah pengakuan asring diarani minangka panicle.

Liya-liya[besut | besut sumber]

Suku ing Asteraceae (Compositae) ditondoi déning khusus wangun saka kembang sirah (capitulum) kang diarani kembang disk (calathid utawa calathidium), nanging umume dikenal minangka kembang excrescence. Suku poaceae, glumiflorae, (Gramineae) wis inflorescences kang khas dumadi saka pari-parian cilik (spikelet) kang strung ing panicle utawa spikelets luwih gedhe; sedhela karan minangka panicle utawa spikelets . Genera Ficus (kang relatif saka banyan tree, Moraceae) tumuwuh kembang pot (a syconium), kang ing basa kembang bebarengan (ing ends saka ibune kembang stalk) flattened, kahyangan, lan concave kawangun stoneware, kang kuntum-kuntum kembang individu lungguh ing sockets, lan mung mbukak sethitik ing ends (ing tutuk saka pot). Nalika genera Euphorbia mbentuk cyathium (jamak: cyathia), perubahan saka kembang payung (umbella).

Referensi lan pranala njaba[besut | besut sumber]

  • Focko Weberling: Morphologie der Blüten und der Blütenstände; Zweiter Teil. Panerbit Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart, 1981
  • Wilhelm Troll: Mati Infloreszenzen; Pisanan Band. Gustav Fischer Panerbit Verlag, Stuttgart 1964
  • Wilhelm Troll: Mati Infloreszenzen; Zweiter Band, Pisanan Teil. Gustav Fischer Panerbit Verlag, Stuttgart 1969
  • Wilhelm Troll: Praktische einführung ing ing mati Pflanzenmorphologie. Gustav Fischer Panerbit Verlag, Jena 1957
  • Bernhard Kausmann: Pflanzenanatomie. Gustav Fischer Panerbit Verlag, Jena, 1963
  • Walter S. Judd, Christopher S. Campbell, Elizabeth A. Kellogg, Peter F. Stevens, Michael J. Donoghue: Tuwuhan Systematics: Phylogenetic Pendekatan, Sinauer Associates Inc. 2007
  • Stevens, P. F. (2001 terus). Ciri-Molekular Situs Web. Versi 7, Mei 2006 [lan luwih utawa kurang terus-terusan dianyari wiwit]. [1]
  • Strasburger, نول, Schenck, Schimper: Lehrbuch der Botanik für Hochschulen. 4. Auflage, Gustav Fischer, Jena 1900, p. 459