Ferdinand Marcos

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Ferdinand Marcos
Présidhèn Filipina kaping 10
Présidhèn ke-6 dari Républik ke-3
Présidhèn kaping 1 dari Républik kaping 4
Linggih
30 Dhésèmber 1965 – 25 Fèbruari 1986
Wakil PrésidhènFernando Lopez (1965-1972)
Arturo Tolentino (1986)
Kang sadurungéDiosdado Macapagal
Kang sawiséCorazon Aquino
Rerincèn dhiri
Lair(1917-09-11)11 Sèptèmber 1917
Sarrat, Ilocos Norte, Filipina
PatiSèptèmber 28, 1989(1989-09-28) (umur 72)
Honolulu, Hawaii, Amérika Sarékat
Parté pulitikParté Liberal (1946-1965)
Parté Nacionalista (1965-1978)
Kilusang Bagong Lipunan (1978-1986)
SisihanImelda Romualdez
AgamaKatolik Roma (sebelumnya Aglipayan)

Ferdinand Edralín Marcos (lair ing Ilocos Norte, 11 Sèptèmber 1917 – pati ing Honolulu, Hawaii, Amérika Sarékat, 28 Sèptèmber 1989 ing umur 72 taun)[1] inggih punika Présidhèn ingkang kaping 10 wonten ing nagara Filipina. Piyambakipun njabat wiwit tanggal 30 Dhésèmber 1965 dumugi tanggal 25 Fèbruari 1986.[2]

Marcos lulus saking Fakultas Hukum Universitas Filipina kanthi gelar cum laude wonten ing taun 1939.[3] Piyambakipun ugi ndhérék perang nglawan Jepang wonten ing Perang Donya II lan pikantuk penghargaan saking jasa-jasanipun sadanguning perang. Wonten ing taun 1954, piyambakipun palakrama kaliyan Imelda Romuáldez ingkang samangké badhé mbiyantu piyambakipun wonten ing kampanye presidenipun. Piyambakipun lajeng kagabung kaliyan Parté Nacionalista, lan sesarengan kaliyan calon wakil presidenipun, Fernando Lopez, piyambakipun ngasoraken présidhèn Diosdado Macapagal wonten ing pemilu taun 1965.

Marcos inggih punika présidhèn Filipina angka 1 ingkang kapilih kanggé njabat sadanguning 2 masa bakti kanthi urut-urutan ingkang kebak. Wonten ing taun 1972, piyambakipun mbiyangun rezim otoriter ingkang ngersakaken piyambakipun tetep kumawasa dumugi rezim mau dipunbisak nalika taun 1981, kanthi migunakaken hukum darurat militèr minangka piranti kanggé neken oposisi. Piyambakipun lajeng dipunlantik malih wonten ing taun ingkang sami saperlu njabat masa bakti sadanguning 6 taun ingkang dipunwernani pangaturan pulitik ingkang boten saé, prakawis kasarasan, sarta pelanggaran hak asasi manungsa déning pihak militèr lan korupsi ingkang kumalungkung wonten ing papréntahan.[4] Wonten ing masa punika ugi, kadadosan kasus "rajapejah rahasia" pemimpin oposisi Benigno Aquino, Jr., ingkang kadadosan taun 1983. BAb punika miwiti raos boten bungahing publik tumrap pamarèntahanipun. Kanthi umum, rezim Marcos sami kaliyan rezim Orde Baru wonten ing Indonésia, kanthi karakteristik ingkang mèh sami. Marcos gadhah visi Bagong Lipunan (Masarakat ènggal), ing pundi doktrinipun inggih punika "tiyang miskin lan sugih kedah nyambut damel sesarengan satunggal lan satunggalipun saperlu pinuju ancasipun masarakat lan dumugi kebebasan lumantar kesadaran diri". Karakter rezim punika ingkang sami kaliyan Orde Baru inggih punika nengenaken pambangunan èkonomi nagara, ingkang kathah manfaataken pinjaman saking jaban rangkah.

Wonten ing taun 1986, piyambakipun kapilih ingkang kaping sekawan wonten ing sawijining pemilu ingkang dipunduga kènging prabawa kacurangan. Marcos pungkasanipun dipunmandhapaken saking jabatanipun minangka présidhèn wonten ing Revolusi EDSA, sawijining revolusi ingkang damai ing sangandhapipun pimpinan Corazon Aquino (janda Benigno Aquino), wonten ing taun ingkang sami.

Sesarengan kaliyan garwanipun, Imelda, Marcos mlajar dhateng Hawaii. Ing mrika piyambakipun dipuntudhing mendhet arta nagara lan pinjaman saking jaban rangkah saperlu kapentinganipun lan kroni-kroninipun (ingkang utama pinjaman saking Amérika Sarékat, ingkang minangka sekuthu paling caket kaliyan Filipina) lan kapanggihaken lepat. Marcos tilar donya wonten ing Honolulu, Hawaii rikala taun 1989 akibat lelara ginjel, jantung, lan paru-paru. Marcos kapisanan dipunsarèkaken wonten ing Hawaii, wiwit wekdal punika dipunsarèkaken wonten ing pasarèyan ageng éndah wonten ing Kota Batac, provinsi Ilocos Utara.


Kang sadurungé
Pedro A. Albano
Perwakilan kedua Distrik Ilocos Norte
1949–1959
Kang sawisé
Simeon M. Valdez
Kang sadurungé
Eulogio Rodriguez
Présidhèn Senat Filipina
1963–1965
Kang sawisé
Arturo M. Tolentino
Kang sadurungé
Diosdado Macapagal
Présidhèn Filipina
1965–1986
Kang sawisé
Corazon Aquino
Kang sadurungé
Jabatan baru
Presiding Officer Batasang Bayan
23 September 197630 Oktober 1978
Kang sawisé
Jabatan boten dipunadani
Kang sadurungé
Restorasi
Jabatan lajeng dipunkendhalikaken déning Pedro Paterno
Mahamantri Filipina
12 Juni 197827 Juli 1981
Kang sawisé
Cesar Virata


Cathetan suku[besut | besut sumber]