Dayak Benuaq
| Kepala kampung Tanjongjan | |
| Gunggung cacah jiwa | |
|---|---|
| (kurang luwih 116.000) | |
| Tlatah mawa cacah jiwa akèh | |
| Kabupatèn Kutai Kulon, Kabupatèn Kutai Kartanagara, Kabupatèn Paser, Kabupatèn Penajam Paser Lor, Kutha Samarinda, Kalimantan Wétan; Kabupatèn Barito Lor, Kabupatèn Barito Wétan, Kabupatèn Barito Kidul, Kalimantan Tengah: 116.000 | |
| Basa | |
| Bawanaq, Indonésia | |
| Agama | |
| Kristen, Kaharingan | |
| Golongan ètnik magepokan | |
| Suku Dayak (Rumpun Ot Danum) |
_van_Tanjongjan_Borneo_TMnr_10001683.jpg){kind=link}
Dayak Bawanaq ya iku salah siji anak suku Dayak ing Kutai Kulon (19,9%) Kalimantan Wétan.[1]
Miturut para ahli, kapercaya asalé saka Dayak Lawangan sub suku Ot Danum saka Kalimantan Tengah. Lewangan iku indhuk saka suku Tunjung ing Kalimantan Wétan. Bawanaq asalé saka tembung Bawana kang tegesé panggonan tèritori tartamtu, kaya ta nagara. Teges liyané ya iku panggonan urip komunitas utawa golongan. Miturut carita, tembung Bawanaq iku sebutan tumrap wong Kutai, kang mbédakaké karo kelompok Dayak liyané kang isih urip nomaden. Wong Bawanaq wis ninggal budaya nomaden. Dhèwèké iku wong kang uripé ing "Bawana", saya suwé dadi Bawanaq. Déné tembung dayak Dayak miturut aksèn basa Bawanaq asalé saka tembung Dayaq utawa Dayeuq kang tegesé hulu.[2]
Miturut simbah-simbahané wong Bawanaq lan miturut golongan dhialèk basa sajeroning basa Bawanaq, dipitaya yèn wong Bawanaq asalé ora saka Kalimantan Tengah, kajaba saka golongan Seniang Jatu. Kabèh iku duwé carita utawa sajarah dhéwé-dhéwé yèn panggonan simbah-simbahé ana ing bumi, ora tau pindhah-pindhah.
Tokoh Dayak Bawanaq
[besut | besut sumber]- Korrie Layun Rampan, Sastrawan.
- Yurnalis Ngayoh, Wakil Gubernur Kalimantan Wétan 1998-2003, 2003-2006, Gubernur Kalimantan Wétan 2006-2008
Basa Bawanaq
[besut | besut sumber]Basa Bawanaq kalebu sajeroning Basa Lawangan kanthi kodhe basa lbx.
| Dayak Bawanaq | Dayak Paser | Indonesia | |
|---|---|---|---|
| aro/aruh | aroh | itu | iku |
| awat | awat | bantu/membantu | ngrewangi |
| eso | aso | lagi | nembé |
| balo | balo | rambut | rikma |
| bayuq | bayu | baru | anyar |
| bawe | bawe | cewek/perempuan | wadon |
| belay | belay | rumah | omah |
| bejagur | bejagur | berkelahi | gelut |
| boliq | boli | beli | tuku |
| boyas | bias | beras | wos |
| bolupm | bolum | hidup | urip |
| boruk | boruk | kera/beruk | kethèk |
| botikng | boting | kenyang | wareg |
| oyat | boyat | berat | abot |
| butukng | buntung | perut | weteng |
| bura | bura | putih | putih |
| danum | danum | air | banyu |
| dawetn | daon | daun | godhong |
| dotuq | dotu | siyang | awan |
| lola | dola | lidah | ilat |
Cathetan sikil
[besut | besut sumber]- ↑ Michaela Haug, Poverty and Decentralisation in East Kalimantan, Centaurus Verlag & Media KG, ISBN 3-8255-0770-X, 9783825507701.
- ↑ openlibrary.org Fungsi patung-patung tradhisional suku Dayak Bawanaq (kaundhuh tanggal 5 Agustus 2011)