Tembung

Tembung ing basa Indonésia diarani kata. Tembung iku swara lan campurané swara kang metu saka pocapan. Tembung uga nduwé teges gabungané aksara kang nduwé arti ing sawijining basa.

Jinis

Yèn dideleng saka babagan widya tembung (morfologi), tembung kapérang dadi rong jinis, yaiku:

Tembung Lingga (Basa Indonésia: Kata dhasar)
Tembung Andhahan (Basa Indonésia: Kata jadian)

Aktif/pasif

Miturut aktif utawa orané tembung Jawa kapérang dadi loro, yaiku:

Tembung tanggap (Basa Indonésia: kata pasif)
Tembung tanduk (Basa Indonésia: kata aktif)

Miturut wewangunan tembung

Yèn disawang miturut wewangunané, Basa Jawa iku ana manéka warna tembung, antawisé yaiku:

Golongan

Miturut golongané tembung ana 10 warna^[1]^[2]^[3], yaiku:

Miturut kelas tembung:

Tembung kriya (Basa Indonésia: kata kerja utawa verba), tuladha: maca, nulis, mangan, nyapu
Tembung aran (Basa Indonésia: kata benda utawa nomina), tuladha: méja, lemari, buku.
- Tembung sesulih (Basa Indonésia: kata ganti utawa pronomina), tuladha: aku, kula, kowé, panjenengan, iki, iku
- Tembung wilangan (Basa Indonésia: kata bilangan utawa numeralia), tuladha: setengah, papat, enem
Tembung sipat/kaanan (Basa Indonésia: kata sipat utawa adjektiva), tuladha: seneng, susah, apik, putih
Tembung katrangan (Basa Indonésia: kata keterangan utawa adverbia), tuladha: kulon, wétan, tengah, ngisor

Tembung ayahan (basa Indonésia: kata tugas)

Tembung pangarep utawa tembung ancer-ancer, (Basa Indonésia: kata depan utawa preposisi), tuladha: ing, sing, saka, menyang
Tembung panyambung utawa tembung panggandhèng, (Basa Indonésia: kata sambung utawa konjungsi), tuladha: lan, sarta, wusana, mulané
Tembung panguwuh (Basa Indonésia: kata seru utawa interjeksi), tuladha: ah. èh, adhuh, wah
Tembung sandhangan utawa tembung panyilah, (Basa Indonésia: kata sandang utawa artikel / artikula), tuladha: Sang, Raden, Hyang, Kyai
Tembung partikel (Basa Indonésia: partikel), tuladha: -kah, -lah, -pun lan -tah

Rujukan

↑ Tata Basa Baku Basa Indonésia, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan Républik Indonésia 1988
↑ Tata Basa Jawa, DR. Purwadi, M.Hum., et al Media Abadi Yogyakarta, 2005
↑ Paramasastra Basa Jawa, DR. Ario Bimo Setyanto, S.H., Panji Pustaka Yogyakarta, 2007

Deleng uga

Pranala njaba

Situs Ki Demang Archived 2010-02-27 at the Wayback Machine.

[1] Tata Basa Baku Basa Indonésia, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan Républik Indonésia 1988

[2] Tata Basa Jawa, DR. Purwadi, M.Hum., et al Media Abadi Yogyakarta, 2005

[3] Paramasastra Basa Jawa, DR. Ario Bimo Setyanto, S.H., Panji Pustaka Yogyakarta, 2007

[1]

[2]

[3]

d r b Jinis Tembung
Widya Tembung	Tembung lingga · Tembung andhahan
Miturut aktif utawa orané tembung	Tembung tanggap · Tembung tanduk
Miturut wewangunan tembung	Tembung garba · Tembung saroja · Tembung entar · Tembung camboran · Tembung rangkep · Tembung rurabasa
Golongan	Tembung kriya · Tembung aran · Tembung sesulih · Tembung wilangan · Tembung sipat · Tembung katrangan
Tembung ayahan	Tembung panyilah · Tembung panggandhèng · Tembung panguwuh · Tembung ancer-ancer