Abad ping 3

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Abad kaping 3)


Pratélan Taun-Taun Abad kaping 3 Masehi:


Abad kaping 2 - Abad kaping 3 - Abad kaping 4

Eastern Hemisphere at the beginning of the 3rd century AD.
Map of the world in AD 250.
Eastern Hemisphere at the end of the 3rd century AD.

Abad kaping-3 iku kalamangsa wiwit 201 nganti 300 miturut Kalèndher Julian.

Ing abad iki, Kakaisaran Romawi ngalami krisis, nandhani wiwitaning jaman Late Antiquity. Ing Pèrsi, kakaisaran Parthian digantèkaké déning Kakaisaran Sassanid.

Ing India, Kakaisaran Kushan diganti déning Kakaisaran Gupta. Cina pinuju ana ing jaman Telung krajan. Xiongnu agawé nagara Tiefu ing sangisoré Liu Qubei. Koréa dipanggedhèni déning Telung krajan Koréa. Jepang lumebu jaman Kofun.

Ing Afrika Sub-Sahara, Èkspansi Bantu ngrambah Afrika Kidul.

Sajeroning millennium pisanan ing sajarah Amérika Lor (Amérika pre-Columbian), Budaya Adena saka tlatah lembah Kali Ohio nulak ngakoni Budaya Hopewell. Kabudayan Maya miwiti éra klasik.

Kakaisaran Romawi[besut | besut sumber]

Sawisé sédané Commodus ing abad sadurungé, kakaisaran Romawi ngalami perang sadulur. Sawosé perang bubar, Septimius Severus madeg dadi kaisar, miwiti wangsa Severan. Ora kaya kaisar sadurungé, kanthi kabuka Severus migunakaké wadya kanggo njurung kakuwasaané, lan dibayar kanthi apik, lan sabanjuré dadi rejim monarki militèr. Sistem iki runtuh ing taun 230an, munculaké kaanan anarki militèr ing sajeroning mangsa sèket taun utawa krisis ing abad iki, marga ora kurang saka rongpuluh kaisar ganti gumanti, akèh-akèhé mung mengku kalungguhan sajeroning sawatara sasi marga dipatèni utawa tiwas sajeroning paprangan, lan kakaisaran mèh ambruk déning kisruh pulitik, lan uga déning ancaman kakaisaran Pèrsi saka sisih wétan. Ing sangisoré panguwasa Sassanid sing anyar, Pèrsi tuwuh dadi saingan, lan Romawi kudu nganakaké réformasi kanthi drastis kanggo ngadhepi konfrontasi. Réformasi iki kawujud ing pungkasan abad ya iku sajeroning jaman Diocletian, ing antarané mérang kakaisaran dadi loro ya iku tlatah wétan lan kulon, sing saben tlatah duwé panguwasa dhéwé-dhéwé.

Prastawa[besut | besut sumber]

The Baths of Caracalla, in 2003

Uga delengen[besut | besut sumber]