Menyang kontèn

Maria Ulfah Santoso

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Maria Ulfa, SH)
Mr. Hj.
Maria Ulfah Santoso
Maria u. 1955
Mantri Sosial Indonésia Katelu
Linggih
12 Maret 1946 – 26 Juni 1947
PrésidhènSukarno
Kang sadurungéA.D. Tjokronegoro
Kang sawiséSoeparjo
Rerincèn dhiri
Lair(1911-08-18)18 Agustus 1911
Serang, Banten, Indhiya Nèderlan
Pati15 April 1988(1988-04-15) (umur 76)
Jakarta, Indonésia
Warga nagaraIndonésia
SisihanR. Santoso Wirodihardjo (1938–1946)
Soebadio Sastrosatomo (1964–1988)
AgamaMuslim[1]

Maria Ulfah Soebadio Sastrosatomo (18 Agustus 1911 – 15 April 1988), luwih misuwur mawa jeneng kramané sing kapisan Maria Ulfah Santoso, iku aktivis hak-hak wanita lan pulitikus Indonésia. Dhèwèké wong wadon Indonésia kapisan sing nampa gelar ukum lan wong wadon kapisan sing dadi anggota kabinèt Indonésia.

Dadi siwiné pulitikus, dhèwèké migatèkaké bab hak-hak wanita jalaran nyeksèni sawenèh kaniaya dhèk mangsa nomé. Dhèwèké satemené dipangaribawani murih dadi dhokter, nanging malah wisudha magister ukum saka Universitas Leiden ing taun 1933. Nalika ing nagara Walanda, dhèwèké mèlu ing obahan nasionalis Indonésia. Samulihé menyang Indhiya Nèderlan, Maria wiwit ngajar lan makarya kanggo réformasi ing palakrama. Dhèwèké anggota BPUPKI lan nuli ndhapuk mantri sosial wiwit 12 Maret 1946 nganti 26 Juni 1947. Sawisé rampung mangsané, dhèwèké lanjut makarya ing papréntahan tumrap warna-warna babagan.

Nalika kapilih lungguh ing kabinèt sing sapérangan awit kagiyatan émansipasiné, Maria uga mbukakaké dalan tumrap anggota kabinèt wadon liyané, kaya déné S. K. Trimurti ing taun 1947. Dhèwèké nampa sawenèh pangaji saka pamaréntah Indonésia awit kagiyatan-kagiyatané.

Biografi

[besut | besut sumber]
Maria nalika ndhapuk mantri ing papréntahan, udakara taun 1947-an.
Maria sesorah ing Konggrès Wanita Nasional taun 1950.

Kauripan wiwitan lan aktivisme

[besut | besut sumber]

Maria lair ing Serang, Banten, Indhiya Nèderlan, tanggal 18 Agustus 1911[2] saka pasangan R.A.A. Mohammad Achmad lan R.A. Hadidjah Djajadiningrat.[1] Minangka anak bungsu saka dulur telu, Maria dhèk cilik urip ing Kuningan, sing kala iku dibupatèni bapaké.[2] Sawiji dina, ana buliké sing lara teka nyuwun pitulung. Nanging, awit nampa layang saka lakiné, buliké banjur mulih lan ora let suwé ninggal donya. Kadadèn iki njiwani dhèwèké murih makarya tumrap hak-hak wanita.[3]

Nalika Maria isih ing pamulangan dhasar, bapaké mboyong dhèwèké menyang Batavia (saiki Jakarta). Ing kana, dhèwèké urip karo kulawarga Walanda ing Pamulangan Dhasar Willemslaan. Dhèwèké banjur ngrampungaké sekolah madya ing Pamulangan Madya Koning Willem III.[1][4] Nalika urip ing Batavia, Maria nyeksèni manèh prakara-prakara wanita, kaya ta wong wadon mesthi nalangsa nalika lakiné megat dhèwèké tanpa jalaran utawa rabi manèh.[5] Mulané, Maria sumeksa lumebu kuliah ukum masiya bapaké ndhesek dhèwèké dadi dhokter.[2]

Maria mangkat Den Haag, ing Walanda, taun 1929 karo bapaké sing nglanjutaké kuliah. Maria banjur lumebu Universitas Leiden ing Leiden lan wisudha taun 1933 mawa gelar Meester in de Rechten (Magister Ukum). Préstasiné iku njalari dhèwèké dadi wong wadon Indonésia kapisan sing éntuk gelar ukum.[1] Nalika kuliah, dhèwèké mèlu obahan nasionalis Indonésia lan srawung karo lelurah-lelurahé, kaya ta Mohammad Hatta lan Sutan Syahrir.[1]

Taun 1934, Maria mulih Batavia lan makarya ngajar ing paguron Muhammadiyah kanthi mungkuri tawan ngajar déning papréntahan kolonial. Nalika isih ngajar, dhèwèké panggah giyat ing obahan nasionalis, mbiyantu Adam Malik yasa agènsi pawarta Antara. Wulan Fèbruari 1938, dhèwèké nikah karo R. Santoso Wirodihardjo.[6] Uga ing taun iku, dhèwèké mandhégani konggrès sing ngrembug réformasi ing palakrama supaya bisa luwih ngayomi hak-hak wanita. Réformasiné disahaké ing taun 1941.[5] Maria uga makarya ngangkat prakara melèk aksara ing wanita sarana pakumpulan-pakumpulan panjait. Wong-wong wadon sing teka sinau njait uga diajaki sinau maca lan sinau bab hak-hak ing palakrama saha cara nggedhékaké anak.[7]

Karya ing papréntahan

[besut | besut sumber]

Nalika Jepang njajah Indonésia taun 1942, Maria mungkasi makarya minangka guru lan lanjut nyambut gawé dadi asistèn ukumé Soepomo, sing ing samangké dadi mantri ukum kapisané Indonésia.[1] Ing taun 1945, nalika Jepang arep bedhol gendéra saka Indhiya-Néderlan déné ana proklamasi kamardikan, Maria dadi anggota BPUPKI.[2] Tanggal 12 Maret 1946,[2] Maria dadi anggota kabinèt wadon kapisan awit kapilih dadi mantri ing Kabinèt Syahrir Kapindho. Dhèwèké dadi sing ngatur baliné tawanan saka pakuwon-pakuwon Jepang.[1] Kalungguhan iku ajeg tekan Kabinèt Syahrir Katelu. Nalika kabinèt iku bubar tanggal 26 Juni 1947,[2] Maria mungkiri kalungguhan mantri sosial. Dhèwèké luwih milih dadi lelurah ing sékrétariaté wasir Amir Sjarifuddin. Dhèwèké panggah ing kalungguhan iku tekan ing Kabinèt Hatta Kapisan. Rikala ana Operasi Kraai, serangan sing diadani Walanda tumrap Kutha Ngayogyakarta tanggal 19 Dhésèmber 1948, lakiné tiwas sajabané Papan Anggegana Maguwa (saiki Adisucipto).[1]

Taun 1949, Maria iku anggota panitya mawa ayahan nyepakaké undhang-undhang palakrama sing "salaras karo jiwa mangsa saiki".[8] Salawas taun 1950-an, dhèwèké ngayahi pirang-pirang pakarya sosial. Saka taun 1950 nganti 1961, dhèwèké ing panti sènsor filem Indonésia minangka lelurah, kalungguhan sing dilakoni kanthi sungkan. Dhèwèké uga minangka lelurah Konggrès Wanita Nasional, Kowani, saka taun 1950 tekan 1961.[1]

Maria laki manèh, karo blegering Parté Sosialis Indonésia Soebadio Sastrosatomo tanggal 10 Januari 1964. Pasangan iki kerep kapisah nalika Soebadio dikunjara jalaran kagiyatan pulitiké, nanging bisa mangkat haji bareng. Salawas taun 1960-an, Maria panggah giyat ing jagat pulitik kanthi leladi ing Sékrétariat Nagara kawit 1962 tekan 1967 lan ing Dewan Penasehat Nagara kawit 1967 tekan 1972.[1] Nalika omah-omah karo Soebadio, dhèwèké ngangkat anak.[4]

Ing pungkasan uripé, Maria lan Soebadio ngentèkaké pénsiyuné ing Jakarta. Ing obituariné, kalawarta Tempo martakaké manawa pensiyuné pas-pasan kanggo kabutuhan padinan. Dhèwèké ninggal donya tabuh 2:15 isuk tanggal 15 April 1988 sawisé enem wulan diupakara ing Panti Roga Wadya Anggegana Gatot Subroto ing Jakarta. Dhèwèké dikurebaké ing Pakuburan Wira Kalibata.[4]

Warisan

[besut | besut sumber]

Soebadio Sastrosatomo nulis yèn milih Maria dadi mantri sosial iku wigati. Kapisan, kapilihé nuduhaké pamaréntah pancèn ngajèni darmaning wong wadon marang obahan nasionalis. Kapindho, cara iki dianggo Syahrir kanggo nuduhaké manawa wong Indonésia nggatèkaké kabutuhaning wong-wongé sarana ndhapuk wong wadon kanggo ngurusi prakara-prakara wanita.[9] Sawisé Maria, wong-wong wadon liya banjur uga éntuk kalungguhan ing papréntahan. Mantri wadon Indonésia kapindho, S. K. Trimurti, minangka mantri buruh kawit 1947 tekan 1948.[10] Taun 2001, Megawati Sukarnoputri dadi présidhèn Indonésia wadon sing kapisan.[11]

Maria nampa sawenèh pangaji saka pamaréntah Indonésia, kalebu Satya Lencana Karya Satya (Tataran II), Satya Lencana Peringatan Perjuangan Kemerdekaan, lan Bintang Mahaputra Utama (Kelas Telu).[2] Bintang Mahaputra iku pangaji paling dhuwur ing Indonésia kanggo wong sipil.[12]

Rujukan

[besut | besut sumber]
Cathetan sikil
  1. ↑ a b c d e f g h i j Kahin 1989, kc. 119–120.
  2. ↑ a b c d e f g PLI, Maria Ulfah Soebadio.
  3. ↑ Wieringa 2010, kc. 181.
  4. ↑ a b c Cholid, Indrayati, B.S. 1988, Maria Ulfah Kekasih.
  5. ↑ a b Robinson 2009, kc. 46.
  6. ↑ Tempo 1977, Wanita Itu Orang.
  7. ↑ Robinson 2009, kc. 47.
  8. ↑ Robinson 2009, kc. 60.
  9. ↑ Zara 2009, kc. 119–120.
  10. ↑ Robinson 2009, kc. 58.
  11. ↑ Aglionby 2001, Great expectations.
  12. ↑ Simamora 2011, SBY awards medal.
Bibliografi
  • Aglionby, John (26 Juli 2001). "Great expectations". The Guardian. Diarsip saka sing asli ing 2012-03-09. Dibukak ing 11 Maret 2012.
  • Cholid, Mohamad; Indrayati, Sri; B.S., Priyono (23 April 1988). "Maria Ulfah Kekasih Abadi Soebadio" [Maria Ulfah is Soebadio's Eternal Love]. Tempo . Diarsip saka sing asli ing 4 March 2016. Dibukak ing 19 June 2016.
  • Kahin, George (April 1989). "In Memoriam: Maria Ullfah Soebadio, 1911 – 1988". Indonésia. 47: 118–120.
  • "Maria Ulfah Soebadio Sastrosatomo" . Presidential Library of Indonésia. Diarsip saka sing asli ing 2014-01-11. Dibukak ing 11 Maret 2012.
  • Robinson, Kathryn May (2009). Gender, Islam, and Democracy in Indonésia. Yogyakarta: Routledge. ISBN 978-0-203-89175-9.
  • Simamora, Adianto P. (13 Agustus 2011). "SBY awards medal to his own wife". The Jakarta Post. Diarsip saka sing asli ing 2016-03-05. Dibukak ing 2016-06-19.
  • "Wanita Itu Orang Banten" [That Woman is Bantenese]. Tempo . 26 Fèbruari 1977. Diarsip saka sing asli ing 2016-03-04. Dibukak ing 2016-06-19.
  • Wieringa, Saskia (2010). Penghancuran Gerakan Perempuan: Pulitik Seksual di Indonésia Pascakejatuhan PKI [Destruction of the Women's Movement: Sexual Politics in Indonésia after the Fall of the PKI] . Yogyakarta: Galangapress. ISBN 978-602-8174-38-1.
  • Zara, M Yuanda (2009). Peristiwa 3 Juli 1946 : Menguak Kudeta Pertama dalam Sejarah Indonesia [The 3 July 1946 Incident: Exploring the First Coup D'etat in Indonesian History] . Yogyakarta: Media Pressindo. ISBN 978-979-788-031-6.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Ulfah_Santoso&oldid=1646149"