Menyang kontèn

Predasi

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Bruwang kutub nedha segawon seganten ingkang dipunwejahi.

Predasi inggih menika interaksi biologis ing pundi satunggal organisme, dipunwastani predator, mejahi saha nedha organisme sanes, dipunwastani mangsa. Menika kalebet salah satunggaling kulawarga saking tumindak nedha ingkang umum, kalebet parasitisme saha mikropredasi (ingkang limrahipun boten mejahi inangipun) saha parasitoidisme (ingkang tansah mejahi, ing pungkasanipun). Menika beda saking ngemut bangkai, sanajan kathah predator ugi ngemut bangkai; menika nyarup kaliyan herbivora, amargi predator wiji saha pamangan woh ingkang ngrusak kalebet predator.

Drosera, tetuwuh ingkang nedha serangga

Ing tingkat ingkang paling dhasar, predator mejahi saha nedha organisme sanes. Ananging, konsep predasi menika wiyar, dipuntetepaken kanthi beda ing konteks ingkang beda, saha kalebet mawarni-warni cara nedha; sanesipun, sawetawis sesambetan ingkang nyebabaken pejahing mangsa boten mesthi dipunsebat predasi. Setunggal parasitoid, kados tawon ichneumon, ngendhog ing utawi ing inangipun; tigan netes dados larva, ingkang nedha inang, saha tamtu kemawon inang menika pejah. Ahli zoologi limrahipun nyebat menika minangka wujud parasitisme, sanajan parasit dipunanggep boten mejahi inangipun. Predator saged dipunbedakaken saking parasitoid ing babagan gadhah mangsanipun kathah, dipuncepeng ing salebeting gesangipun, dene larva parasitoid namung gadhah setunggal, utawi saora-oranipun gadhah pasokan tedhanipun ingkang dipuncawisaken namung ing setunggal kalodhangan.[1][2]

Semut sami kerja sama kangge nedha jangkrik ingkang langkung ageng tinimbang dheweke.

Predator saged dipuntemokaken ing maneka warna organisme, kalebet artropoda lan tetuwuhan. Menika asring dipunpanggihaken ing antawisipun serangga, kalebet walang sembah, kinjeng, saha semut. Ing sawetawis spesies kados laron alder, namung larvaipun ingkang dados predator (seranggane boten nedha). Laba-laba kalebet predator, sarta invertebrata ing dharatan kados kalajengking; kelabang; sawetawis tungau, bekicot saha lunjar; nematoda; sarta cacing planaria.[3] Ing lingkungan seganten, kathah cnidaria (tuladhanipun ubur-ubur, hidroid), ctenophora (ubur-ubur sisir), echinodermata (tuladhanipun lintang seganten, landak seganten, dolar wedhi, sarta mentimun seganten) sarta cacing gepeng kalebet predator. Sawetawis tetuwuhan, kados wit kendi, kekrek Venus saha sundew, kalebet karnivora saha nedha serangga.[4] Cara predasi dening tetuwuhan menika maneka warna ananging asring ngginakaken jebakan pangan, stimulasi mekanis, saha impuls listrik kangge nyepeng saha nedha mangsanipun.[5] Sawetawis jamur karnivora nyepeng nematoda kanthi ngginakaken jebakan aktif awujud cincin ingkang nyiyut, utawi jebakan pasif kanthi struktur adhesif.[6]

Sitiran

[besut | besut sumber]
  1. Gurr, Geoff M.; Wratten, Stephen D.; Snyder, William E. (2012). Biodiversity and Insect Pests: Key Issues for Sustainable Management. John Wiley & Sons. kc. 105. ISBN 978-1-118-23185-2.
  2. Lafferty, K. D.; Kuris, A. M. (2002). "Trophic strategies, animal diversity and body size". Trends Ecol. Evol. 17 (11): 507–513. doi:10.1016/s0169-5347(02)02615-0.
  3. "Predators, parasites and parasitoids". Australian Museum (ing basa Inggris). Dibukak ing 19 September 2018.
  4. Watanabe, James M. (2007). "Invertebrates, overview". Ing Denny, Mark W.; Gaines, Steven Dean (èd.). Encyclopedia of tidepools and rocky shores. University of California Press. ISBN 9780520251182.
  5. Phelan, Jay (2009). What Is life? : a guide to biology (édhisi ka-Student). W.H. Freeman & Co. kc. 432. ISBN 9781429223188.
  6. Villanueva, Roger; Perricone, Valentina; Fiorito, Graziano (17 August 2017). "Cephalopods as Predators: A Short Journey among Behavioral Flexibilities, Adaptions, and Feeding Habits". Frontiers in Physiology. 8: 598. doi:10.3389/fphys.2017.00598. PMC 5563153. PMID 28861006.