Basa Pèrsi
| Basa Parsi | ||
|---|---|---|
| فارسی | ||
| Dituturaké ing | Iran, Tajikistan, Afganistan, Bahrain, Uzbekistan, Pakistan, Ruslan. | |
| Wilayah | Asia Kulon, Asia Tengah | |
| Gunggung panutur | kurang lebih 61,7–110 juta | |
| Ranking | 29 | |
| Rumpun basa | Indo-Éropa Indo-Iran Iran Iran Kulon Iran Kidul-kulon Parsi Modhèrn | |
| Status resmi | ||
| Basa resmi ing | Iran, Tajikistan, Afganistan | |
| Regulated by | Akademi basa lan sastra PèrsiAkademi Ilmu Pengetahuan Afghanistan | |
| Kodhe basa | ||
| ISO 639-1 | fa
| |
| ISO 639-2 | per (b)/fas (T)Cithakan:Infobox Language/SIL14
| |
| ISO 639-3 | – | |
 | ||
|
| ||
Basa Parsi (jeneng lokal: Farsi, Tajiki utawa Dari), iku basa golongan Indo-Éropa saka kulawarga basané. Dituturaké ing Iran, Tajikistan, Afganistan lan Uzbekistan. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing Iran, penutur asli basa iki watara 60% sing ndunungi.
Sajarah
[besut | besut sumber]Basa Parsi kagolong anak cabang basa basa Indo-Arya. Para nimpuna basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan:
Basa iki kagolong basa tuwa dhéwé, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang Basa Sangskreta. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam lumebu tanah Parsi (Pèrsi), kurang luwih 40 persèn kosakata basa Parsi wis kapengaruhan déning kosakata basa Arab. Saliyané iku unsur-unsur basa Yunani, basa Aram, basa Inggris lan basa Prancis sarta sethithik Turki, uga lumebu sajeroning basa iki.
Cabang-cabang basa Pèrsi
[besut | besut sumber]Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka rupa basa lan varian, sing kasebar saka Iran nganti ujung Khumzari ing Oman. Dhialèk lan varian iku antarané:
- Basa Dari sing dituturaké ing Afganistan, kalebu Hazaragi.
- Tajik dituturaké ing Tajikistan, nanging migunakaké Aksara Sirilik
Déné ing wewengkon Iran dhéwé antarané:
Sistem panulisan
[besut | besut sumber]Sadurungé lumebu Islam, masarakat Pèrsi migunakaké rong vèrsi aksara ing mangsa Pahlavi, yaiku aksara sing dimodhifikasi saka Basa Aram, lan vèrsi sijiné yaiku aksara asli saenggon sing karan 'Dindapirak' utawa sajeroning basa Pèrsi Modhèrn karan 'Din dabireh' (aksara suci).
Basa Parsi modhèren migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'.
Deleng uga
[besut | besut sumber] |
Èdhisi Persian saka Wikipédia, bauwarna bébas |