Aristotélès

Aristoteles déning Raphael, jroning lukisan Sekolah Athena (Akademia Athena) School of Athens.

Aristoteles (Basa Yunani: ‘Aριστοτέλης Aristotélēs), (384 SM – 322 SM) kuwi filsuf Yunani, murid saka Plato lan guruné Alexander Agung. Aristoteles nulis werna-werna subyek kang béda-béda, kalebu fisika, metafisika, puisi, logika, retorika, pulitik, pamaréntahan, etnis, biologi lan zoologi. Bebarengan karo Socrates lan Plato, Aristoteles dianggep salah siji saka telu filsuf kang paling duwé pengaruh marang pemikiran "Kulon".

Mangsa nom-noman

Aristoteles lair ing Stagira, kutha ing wilayah Chalcidice, Thracia, Yunani (biyèn kalebu wilayah Makedonia tengah) taun 384 SM. Bapaké yakuwi tabib pribadi Raja Amyntas saka Makedonia. Ing umur 17 taun, Aristoteles gabung dadi murid Plato, sabanjuré ningkat dadi guru ing Akademi Plato ing Atena lawasé 20 taun. Aristoteles ninggalaké akademi kasebut sawisé Plato séda, lan dadi guruné Alexander saka Makedonia. Wektu Alexander kuwasa ing taun 336 SM, Aristoteles bali menyang Atena. Kanthi dhukungan lan bantuan saka Alexander, Aristoteles banjur ngadegaké akademiné dhéwé kang diwènèhi jeneng Lyceum, kang dipimpin nganti taun 323 SM.

Kontribusi lan karya

Filsafat Aristoteles tuwuh ngrembaka wektu Aristoteles mimpin Lyceum, kang nyakup enem karya tulisé kang mbahas bab logika, kang dianggep minangka karya-karyané kang paling wigati, saliyané kontribusiné ing babagan metafisika, fisika, etika, pulitik, kedokteran lan ilmu alam.

Ing babagan ilmu alam, Aristoteles mingka wong pisanan kang ngumpulaké lan nglasifikasèkaké spesies-spesies biologi sacara sistematis. Karyané iki nggambaraké kecenderungané marang analisa kritis, lan panelusuran marang hukum alam lan kaseimbangan alam. Plato nyatakaké téori bab wangun-wangun idéal barang, déné Aristoteles njelasaké yèn materi ora bakal tanpa wangun amarga ana (eksis). Sabanjuré Aristoteles nyatakaké yèn wangun materi kang sampurna, murni utawa wangun pungkasan, yakuwi apa kang dinyatakaké minangka theos, yaiku kang jroning pangertèn Basa Yunani saiki maknané dianggep Tuhan.

Logika Aristoteles yakuwi sawijining sistem mikir deduktif (deductive reasoning), kang malahan nganti saiki isih dianggep minangka dhasar saka saben pelajaran bab logika formal. Senajan mangkono, jroning panelitèn ilmiah Aristoteles sadar uga wigatiné observasi, eksperimen lan berpikir induktif (inductive thinking).

Di babagan pulitik, Aristoteles percaya yèn wangun pulitik kang idéal yakuwi gabungan saka wangun dhémokrasi lan monarki.

Amarga ambané lingkup karya-karya Aristoteles, bisa dianggep kontribusi Aristoteles jroning skala ensiklopedis, amarga kontribusiné nyakup bidhang-bidhang kang manéka warna kayadéné fisika, astronomi, biologi, psikologi, metafisika (umpamané studi bab prisip-prinsip wiwitan lan ide-ide dhasar ngenani alam), logika formal, etika, pulitik, lan malah teori retorika lan puisi.

Referensi

• Ferguson, Wallace K., and Geoffrey Bruun. A Survey of European Civilization (4th Ed), pg. 39. Houghton Mifflin Company / Boston, 1969, USA.
• Yenne, Bill. 100 Pria Pengukir Sejarah Dunia (hal 38-39). Alih bahasa: Didik Djunaedi. PT. Pustaka Delapratasa, 2002, Jakarta.

Delengen uga

• Sekolah Atena
• Socrates
• Plato
• Daftar Èlmuwan pulitik

Pranala njaba

• Aristoteles Teks (Inggris)