Wikipédia:Artikel pilihan/2012 10

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Pambantéan tahanan Tionghoa

Gègèr Pacinan (uga dikenal minangka Tragedi Angke; ana ing Walanda: Chinezenmoord, sing tegesé "Matèni wong Cina") yaiku salah sawijining pogram kanggo wong katurunan Cina ing kutha plabuhan Batavia, Hindhia-Walanda (saiki Jakarta). Panindhesan ing kutha saka 9 Oktober 1740 nganti 22 Oktober; manéka warna paprangan cilik-cilik nganti tekan sasi November 1740. Kabingungan masyarakat Tionghoa kuwi amarga réprèsi pamaréntah lan kurangé asil kerja akibat saka mudhuné rega gula rikala semana. Kanggo nanggepi kabingungan kuwi, ana ing patemon Dhéwan Hindhia (Raad van Indië), badan pemimpin Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), Gubernur-Jendral Adriaan Valckenier ngumumaké yen ontran-ontran apa waé bisa diwales karo kakerasan uga patèn-patènan. Pangumuman saka Valckenier kuwi ditindhakaké saka tanggal 7 Oktober 1740 sakwisé wong-wong Tionghoa akèh sing dadi buruh pabrik gula matèni 50 pasukan Walanda. Panguwasa Walanda ngirim pasukan tambahan, sing njupuk senjata saka wong-wong Tionghoa lan ngaleksanakaké jam wengi. Ésuké sakwisé diwedèni kejemé wong-wong Tionghoa, klompok ètnis Batavia mulai mbakar omah-omahé wong Tionghoa ing Kali Besar. Déné pasukan Walanda nyerang wong Tionghoa nganggo mriem. Ontran-ontran iki langsung nyebar ing kutha Batavia saéngga akèh wong Tionghoa sing mati. Valckenier ngumumaké yèn ana pengampunan kanggo wong Tionghoa tanggal 11 Oktober, nanging kelompok pasukan isih mburu wong Tionghoa nganti tanggal 22 Oktober, nalika Valckenier ngumumaké yèn ontran-ontran wajib dibubaraké. Ing njaba kutha pasukan Walanda perang karo buruh pabrik gula. Sakwisé ontran-ontran, pasukan Walanda nyerang markas Tionghoa ing manéka warna pabrik gula. Wong Tionghoa kanthi slamet ngungsi menyang Bekasi. Kira-kira luwih saka 10.000 wong katurunan Tionghoa dipatèni. Gunggung wong slamet kurang luwih 600 nganti 3000. Sabanjuré ontran-ontran kadadéyan ing kabèh tlatah Jawa lan ana kadadéyan perang sing suwené rong taun, kanthi tentara gabungan Tionghoa lan Jawa nglawan pasukan Walanda. Sawisé kuwi, Valckenier diundang menyang Walanda lan dituntut amarga katuté dhèwèké ing ontran-ontran; Gustaaf Willem van Imhoff nggantèkaké dadi gubernur-jendral. Tekan jaman modern, ontran-ontran iki kerep ditemokaké ing sastra Walanda. Ontran-ontran iki uga dadi asal muasal jeneng tlatah ing Jakarta.

Maos salajengipun