Radèn Wijaya

Reca Harihara, déwa gabungan Siwa lan Wisnu minangka panggambaran Kertarajasa. Lokasi wiwitané ing Candhi Simping, Blitar, saiki dadi kolèksi Musiyum Nasional Républik Indonésia.

Radèn Wijaya (lair: ? - séda: Majapait, 1309) iku kang ngadegaké Kraton Majapait uga ratu pisanan kang mréntah ing taun 1293-1309, mawa gelar Prabu Kertarajasa Jayawardana. Nararya Sanggramawijaya Sri Maharaja Kertajasa Jayawardhana. Miturut Nagarakretagama, Raden Wijaya séda taun 1309 lan disarèkaké ing Antahpura lan didadèkaké candhi ing Simping minangka Harihara, utawa nyawijiné antara Wisnu lan Siwa. Radèn Wijaya digantèkaké déning Jayanagara minangka ratu sabanjuré.

Asma Asli

Radèn Wijayaiku asma kang lumrah dianggo déning para sejarawan kanggo nyebut pangadeg Kraton Majapait. Asma iki ana sajeroning Pararaton kang tinulis watara pungkasan abad angka 15. Kadhangkala Pararaton uga nulis kanthi pepak, yaiku Raden Harsawijaya. Kamangka miturut bukti-bukti prasasti, ing mangsa kauripan Wijaya (abad angka 13 utawa 14) gelar raden durung kondhang.

Nagarakretagama kang tinulis ing mangsa tengahan abad angka 14 nyebut pangadeg Majapait ajeneng Dyah Wijaya. Sesebutan dyah wujud sesebutan kabangsawanan kang kondhang wektu semana lan dadi cikal bakal sesebutan Radèn. Istilah Radèn dhéwé dikira-kira asal saka tembung Ra Dyah utawa Ra Dyan utawa Ra Hadyan.

Jeneng asli pangadeg Majapait kang paling pas yaiku Nararya Sanggramawijaya, amarga jeneng iki ana ing prasasti Kudadu kang diwetokaké déning Wijaya dhéwé ing taun 1294. Sesebutan Nararya uga minangka sesebutan kabangsawanan, sanadyan sesebutan Dyah luwih kerep dianggo.

Asal-Usul

Miturut Pararaton, Radèn Wijayaiku putra Mahisa Campaka, pangéran saka Kraton Singhasari. Panjenengané gedhé ing lingkungan Kraton Singhasari.

Miturut Pustaka Rajya Rajya i Bhumi Nusantara, Radèn Wijayaiku putra pasangan Rakyan Jayadarma lan Dyah Lembu Tal. Ramané yaiku putra Prabu Guru Darmasiksa, ratu Kraton Sundha Galuh, déné ibuné yaiku putri Mahisa Campaka saka Kraton Singhasari. Kanthi mangkono, Radèn Wijaya minangka campuran getih Sundha lan Jawa. Sawisé Rakyan Jayadarma tiwas diracun mungsuhé, Lembu Tal bali menyang Singhasari nggawa Wijaya. Sejatiné, Radèn Wijaya dadi ratu angka 27 Kraton Sundha Galuh. Suwaliké panjenengané ngadegaké Majapait sawisé tiwasé ratu Kertanagara, ratu Singhasari pungkasan, kang uga sadulur ibuné.

Carita ing dhuwur mèmper karo carita ing Babad Tanah Jawi kang nyebut pangadeg Kraton Majapait yaiku Jaka Sesuruh putra Prabu Sri Pamekas ratu Kraton Pajajaran, kang uga dumunung ing kawasan Sundha. Jaka Sesuruh lumayu mangétan amarga dikalahaké déning sadulur kuwaloné kang jenengé Siyung Wanara. Panjenengané banjur yasa Kraton Majapait lan banjur numpes Siyung Wanara.

Carita mau béda karo Nagarakretagama kang nyebut Dyah Lembu Tal iku wong lanang, putra Narasinghamurti. Naskah iki muji Lembu Tal minangka prawira yuda kang gagah lan bapa saka Dyah Wijaya.

Deleng uga

• Pratélan ratu Jawa

Kapustakan

• Babad Tanah Jawi, Mulai dari Nabi Adam Sampai Tahun 1647. (terj.). 2007. Yogyakarta: Narasi
• Marwati Poesponegoro & Nugroho Notosusanto. 1990. Sajarah Nasional Indonésia Jilid II. Jakarta: Balai Pustaka
• R.M. Mangkudimedja. 1979. Serat Pararaton Jilid 2. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Proyek Penerbitan Buku Sastra Indonesia dan Laladan
• Slamet Muljana. 2005. Menuju Puncak Kemegahan (terbitan ulang 1965). Yogyakarta: LKIS
• Slamet Muljana. 1979. Nagarakretagama dan Tapsir Sejarahnya. Jakarta: Bhratara

Radèn Wijaya
Didhisiki déning: Kertanagara Raja Singasari	Raja Majapait 1293–1309	Diganti déning: Jayanagara