Menyang kontèn

Wikipédia:Artikel pilihan/2009 06

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Gunung Merbabu cedhak Salatiga - akèh pamandhangan padésan Jawa Tengah didhominasi déning sawah lan pucuk gunung mageni

Jawa Tengah iku sawijining provinsi ing Indonésia. Ibu kuthané iku Semarang. Jawa Tengah iku salah siji saka nem provinsi sing ana ing pulo Jawa. Kajaba jeneng sawijining provinsi, Jawa Tengah iku uga jeneng tlatah budaya ing Pulo Jawa. Dadi sajatiné Ngayogyakarta kuwi uga bagéyan saka Jawa Tengah, yèn ditilik saka sajarah ya pancèn mengkono. Kosok baliné, tlatah Surakarta sawisé Indonésia mardika dadi bagian provinsi Jawa Tengah. Tlatah Jawa Tengah iki papan sing wong Jawané manggon paling akèh minangka rélatif. Semboyan provinsi iki dadi uga yèn Jawa Tengah iku "Pusat Budaya Jawa".

Provinsi Jawa Tengah iku ambané 32,548.20 km²; kurang luwih saprapat saka amba total pulo Jawa. Pedhunungé cacahé 31.820.000 (2005), dadi provinsi iki nomer telu sing gedhé dhéwé ing Indonésia sawisé Jawa Kulon lan Jawa Wétan, lan kurang luwih saprapat cacah total pedhunung pulo iki.

Jawa Tengah iku papané ana ing satengahé Pulo Jawa lan kaapit déning provinsi Jawa Kulon lan Jawa Wétan. Ana bagéyan cilik ing sisih kidul dadi Daerah Istimewa Yogyakarta sing sacara sakabèhané diubengi déning Jawa Tengah. Ngayogyakarta iku yèn ditilik saka sajarah lan budaya sajatiné bagéyan saka Jawa Tengah senadyan saiki ngadeg dadi provinsi dhéwé. Ing sisih lor, Jawa Tengah winatesan déning Segara Jawa lan ing sisih kidul déning Samudra Hindia. Provinsi Jawa Tengah uga ngliputi sawetara pulo-pulo lepas panté: Karimun Jawa ing lor lan Nusakambangan ing kidul-kulon.

Suhu temperatur ing Jawa Tengah iku antara 18–28 drajat Celsius lan kadar lembab rélatif antara 73–94 persèn. Géografi Jawa Tengah bisa kaanggep teratur karo jalur ciyut dataran rendah ing pasisir lor lan kidul mawa tlatah pagunungan ing tengah. Ing sisih kulon ana gunung geni aktif, Gunung Slamet, banjur rada mangétan ana komplèks pagunungan Dièng ing dataran tinggi Dièng. Banjur sakidul-wétané ana latar Kedhu sing winatesan déning Gunung Merapi lan Gunung Merbabu ing sisih wétan. Sakiduling Semarang ana Gunung Ungaran lan sawétané ana Gunung Muria. Banjur ing sisih wétan, ing tlatah pawatesan karo provinsi Jawa Wétan ana Gunung Lawu. Luwih pepak