Bathik Wanagirèn
Bathik Wanagirèn yaiku salah sawijining asil séntra bathik Indonésia kang asalé saka Kabupatèn Wanagiri, Jawa Tengah. Bathik Wanagirèn diprodhuksi ing salah sijining dhaérah ing Wanagiri sisih kidul, yaiku ing dhaérah Kecamatan Tirtamaya. Tirtamaya dhéwé manggon ing antawisé 35 km saka pusat pamaréntahan Wanagiri lan kudu nitih kendharaan menawa amèh memyang pusat prodhuksiné. Usaha prodhuksi Sèntra bathik iki uwis ana saka jaman pénjajahan Walanda kang antawisè tahun 1940-an. Ing Tirtamaya ana sapèrangan uwong kang isih tansah ngléstarikakè sèntra bathik kasébut. Sanadyan ta wis ora akèh sing prodhuksi bathik, nanging kékhasan bathik iki isih tetpp dijaga sinaosa saben pabrik duwèni motif kang béda.[1] Kang unik saka tradhisi prodhuksi bathik ing Tirtamaya iki yaiku prosès prodhuksiné dilakokaké kanthi turun-témurun.[2]
Sajarah[besut | besut sumber]
Seni bathik Wanagirèn iki ana kaitané langsung marang Keraton Kasunanan Surakarta, amarga bathik Wanagirèn iki sanyatané dudu asli saka pemikiran warga Wanagiri. Tradhisi bathik iki dikenalaké marang sawijining abdi dalem Pura Mangkunagaran kang biasané diceluk Kanjeng Wanagirèn ing antawisé taun 1910-an. Saka pemikirané iku, dhèwèké banjur nindakaké apa kang dadi kepinginané iku mau, lan akhiré kabentuk motif bathik kang diarani Bathik Wanagirèn (jeneng dijupuk saka jeneng panemu). Bathik Wanagirèn dadi salah sijining idèntitas lan kebanggaan saka masarakat Wanagiri.[3]
Bathik Wanagirèn iki akhiré diprodhuksi ing Wanagiri, tepaté ing Kecamatan Tirtamaya. Prodhuksi Bathik iki naté mandheg amarga kalah saing karo bathik-bathik liya kaya ta, bathik Ngayogyakarta, bathik Surakarta, lan bathik Pekalongan.[4]
Motif[besut | besut sumber]
Bathik Wanagirèn duwèni macém-macém jinis motif bathik, antawisè yaiku bathik Wanagirèn Tradhisi Tirtamaya lan bathik Wanagirèn Péngembangan. Bathik motif Wanagirèn Tradhisi Tirtamaya antawisè yaiku:
- Motif Sida Asih,
- Motif Sida Drajat,
- Motif Ratu Ratih,
- Motif Wahyu Témurun,
- Motif Manyar Sèwu,
- Motif Surya Suwita,
- Motif Tirta Tèdja Kusuma, lan
- Motif Simbar
Bathik Wanagirèn Péngémbangan kaya ta:
- Motif Gajahan,
- Motif Alas-alasan,
- Motif Satriya Manah,
- Motif Kupu Kongkèt, lan
- Motif Urang[5]
Ciri Khas Bathik Wanagirèn[besut | besut sumber]
Miturut Keputusan Bupati Wanagiri Nomor 431/03/501/1993, bathik Wanagirèn dibakukakè ciri khasè ing béntuk corak bledhak, Dasaranjéné (Kuning sému coklat), Sékaran (lukisan kémbang), lan Babaran (guratan) pécah. Bathik Wanigirèn duwèni ciri khas amarga wujud papan gèografis, sosial, fènoména, lan potènsi dhaerah. Péngémbangan motif iku didhasarakè saka pola bathik klasik Kératon Surakarta. Tuladhanè yaiku :[6]
- Motif Kéladhi,
- Motif Jémani,
- Motif Gélondhong Kayu, lan
- Motif Sérat Kayu
Kang dadi ciri utama saka bathik Wanagirèn yaiku ananè motif kang kaya modèl Rémukan (Rétak). Rémukan iki kadadèyan amarga tèknik kang digunakakè kanthi ngrémuk malam ing sakdhuwurè kain. Sakdurungè iku bathik Wanagirèn duwèni ciri kang dominan warna iréng. Bathik Wanagirèn uga dikénal amarga duwèni motif kang ora adoh saka motif kang gambarakè Flora (tétuwuhan) lan Fauna (kèwan) kang isih kénthél.[7]
Rujukan[besut | besut sumber]
- ↑ Adventa, Elisabeth (2018-06-23). "Menengok pusat bathik legendaris di Wonogiri (1)". Kontan. Dibukak ing 2019-10-30.
- ↑ Anonim (2018-08-03). "Batik Wonogiren Belum Diproduksi Besar-besaran". Suara Merdeka. Dibukak ing 2019-10-30.
- ↑ exie, nuraini (2019-02-13). "Sejarah Batik Babaran Wonogiren". Perpustakaan Digital Budaya Indonesia.
- ↑ Adventa, Elisabeth (2018-06-23). "Menengok pusat bathik legendaris di Wonogiri (2)". Kontan. Dibukak ing 2019-10-23.
- ↑ Supriono, Primus (2016). Eksiklopedia The Heritage of Batik Identitas Pemersatu Kebanggaan Indonesia. Yogyakarta: Penerbit Andi Yogyakarta. kc. 76–77.
- ↑ Supriono, Primus (2016). Ensiklopedia The Heritage of Batik Identitas Pemersatu Kebanggaan Bangsa. Yogyakarta: Penerbit Andi Yogyakarta. kc. 77.
- ↑ Anonim. "Ciri Khas Batik Wonogiren Yang Tidak Banyak Diketahui Orang". Info Batik. Dibukak ing 2019-10-30.[pranala mati permanèn]