Abdul Wahab Hasbullah
Abdul Wahab Hasbullah | |
|---|---|
 | |
| Data pribadi | |
| Lair | 31 Maret 1889 |
| Seda | 29 Dhésèmber 1971 (umur 82) |
| Agami | Islam |
| Kebangsaan | Indonesia |
| Kutha asal | Jombang |
| Wong tuwa |
|
| Denominasi | Sunni |
| Pandhiri saka | Nahdlatul Ulama |
| Pemimpin Muslim | |
| Guru | - Mahfudz at-Tarmisy - Mukhtarom - Ahmad Khatib - Bakir - Asy’ari -Abdul Karim ad-Daghestany - Abdul Hamid - Umar Bejened |
K.H. Abdul Wahab Hasbullah (31 Maret 1888 - 29 Desember 1971) iku salah siji ulama pendiri Nahdatul Ulama sing nduweni pandangan modern lan diplomatik, uga kiai asline. saking Pondok Pesantren Bahrum Ulum Tambakberas, Jombang. Dheweke uga penulis tembang Yahlal Watan sing asring ditembangake dening warga NU. Dheweke diangkat dadi Pahlawan Nasional Indonesia dening Presiden Joko Widodo tanggal 7 November 2014.[1]
Biografi lan Kulawarga[besut | besut sumber]
Pikirane tansah didadekake tetimbangan lan solusi kanggo ngrampungi macem-macem masalah, agama lan nasional. Pengalaman urip ing telung umur wis mbentuk wong sing wicaksana lan wicaksana. Dheweke lair ing Maret 1888 Masehi saka Kyai Chasbullah lan Nyai Lathifah ing Tambakberas Jombang. Kulawarga Chasbullah, pangreksa pondhok Tambakberas, taksih gadhah sesambungan kekerabatan kaliyan ulama ingkang misuwur ing wiwitan abad kaping 20 ingkang ugi saking Jombang, inggih punika KH Hasyim Asy'ari.
Silsilah Keluarga[besut | besut sumber]
Nasab KH Hasyim Asy'ari lan Kyai Chasbullah ketemu dadi siji garis keturunan karo KH. Abdussalam. Yen dilacak munggah, garis keturunan kulawarga iki bakal tumuju marang Lembu Peteng, salah sijine raja ing Majapahit.
Mati[besut | besut sumber]
Saderengipun seda, KH. Wahab Chasbullah isih kasil rawuh ing KTT NU kaping 25 ing Surabaya lan kapilih dadi Ro'is 'Am PBNU. Dheweke uga bisa milih Partai NU ing Pemilu 1971. Miturut dheweke, nekani KTT NU lan milih ing Pemilu kalebu salah sijine perjuwangan, amarga perjuwangan iku mujudake ibadah sing kudu ditindakake. Nanging, patang dina sawise KTT NU ing Surabaya, kyai sing wis akeh kontribusi kanggo bangsa iki disebut ing ngarsane Allah swt. Dheweke tilar donya tanggal 29 Desember 1971 ing omahe sederhana ing komplek Pesantren Tambakberas, Jombang.
Pendidikan[besut | besut sumber]
Wiwit cilik, dheweke diwulang langsung dening bapake. Dheweke sinau babagan pendidikan agama, kayata maca Al-Qur'an, tasawuf, lan liya-liyane. Sawise dianggep cukup, KH. Wahab ngumbara menyang maneka pesantren kanggo sinau, antarane ing Pesantren Langitan, Widang, Tuban, Pesantren Mojosari-Nganjuk kanthi bimbingan Kyai Sholeh, Pesantren Tawangsari-Surabaya, lan Pesantren Bangkalan-Madura kanthi bimbingan langsung. saka KH Cholil Dasar misuwur. Dening Kyai Kholil, Kyai Wahab didhawuhi sinau ing Pesantren Tebuireng, Jombang. Ing maneka warna pesantren kasebut, KH. Wahab entuk kawruh lan pengalaman. Dheweke sinau buku-buku agama sing penting nganti mahir.
Ing yuswa 27 taun, KH. Wahab nglajengaken pendhidhikan wonten ing Mekah. Ing kutha suci, dheweke sinau saka ulama terkenal kayata KH. Machfudz Termas, KH. Muhtarom Banyumas, Syekh Ahmad Chotib Minangkabau, KH. Bakir Yogyakarta, KH. Asya'ri Bawean, Syekh Said al-Yamani, lan Syekh Umar Bajened. Kabeh mau nglengkapi wawasan sosial lan ilmu agama KH. Wahhab. Kanthi sejarah pendhidhikan ingkang wiyar, boten nggumunaken bilih ing kalangan ulama lan pejuang ing jamanipun, KH. Wahab dianggep paling misuwur ing babagan pamikiran lan kawruh. Kaya biasane ing pesantren, KH. Wahab uripe sederhana. Kanggo nyukupi kulawargane, dheweke dagang apa wae sing halal. Dheweke tau dagang indigo lan dadi wakil saka biro perjalanan haji. Amarga macem-macem bisnis sing ditindakake, dheweke ngandelake manajemen bisnise marang wong liya kanthi sistem bagi hasil. KH. Wahab tansah digambarake minangka wong sing semangat, ramah, lan wibawa.
Silsilah Keilmuan[besut | besut sumber]
- Syekh Mahfudz At-Tarmasi
- KH. Muhtarom Banyumas
- Syaikh Ahmad Khatib Minangkabau
- KH Bakir Yogyakarta
- KH Asya’ri Bawean
- Syekh Said al-Yamani
- Syekh Umar Bajened
Jasa lan Karyane[besut | besut sumber]
Dirikno NU[besut | besut sumber]
Aura kelembutan lan katresnan mancar saka raine. Saliyane loman, kyai iki angel nesu lan sengit. “Sanajan isih cilik, katon gagah prakosa,” ujare salah sijine pengagume, KH Saifuddin Zuhri. KH. Saifuddin Zuhri ugi ngandharaken bilih KH. Wahab mujudake ulama kang jembar ilmune, ora mung ing babagan agama. Sing cedhak karo dheweke ora bosen ngrungokake omongane sing tansah anyar lan ngemot nilai-nilai bebener. KH. Wahab mboten kalebet kategori ulama “klise”. Sikap lan tembunge tansah asli, asale saka kawruh lan pengalaman sing akeh. Dheweke ora tau ngrasa canggung ngomong ing ngarepe ewonan wong. Dheweke ora bangga ngomong ing ngarepe wong akeh, uga ora kuciwa yen mung sawetara sing ngrungokake. Saliyane kapinteran, gaya penyampaiane uga narik kawigaten saengga tembung-tembunge bisa dirungokake lan dimangerteni kanthi becik ora bosen.
Tumrap warga NU, organisasi Islam paling gedhe ing Indonesia, KH. Wahab ora mung tokoh lan pendiri, nanging uga minangka simbol penyatuan, lan menarik uga tradisi intelektuale ing kalangan ulama pesantren. Kacarita KH. Wahab ngedegake, njaga, lan nggedhekake NU kanthi ilmu, banjur kanthi bandha lan tenaga. Mula ora keluwih yen wong nyebutake KH. Wahab minangka jiwa uga penggerak NU, wiwit saka NU cilik lan sepele nganti dadi jamaah Islam paling gedhe ing Indonesia. Pancen angel golek tembung sing pas kanggo nggambarake tokoh KH. Wahab Chasbullah.
Nggunakake istilah KH. Abdul Wahid Hasyim, KH. Wahab diarani "kyai merdeka". Sadawane sejarah perjuangane, kyai saka Jombang iki pancen nduweni jiwa kang mandhiri, madeg dhewe, ora gampang dipengaruhi lingkungan sekitar. “Dudu pandherek”, ngendikane KH. Saifuddin Zuhri. Sanadyan ing cara ngomong, mlaku, lan dandan, dheweke ora niru wong liya. Kyai unik iki tansah nganggo sorban. Sepisan, nalika KH. Wahab ngomong ing sidang parlementer sadurunge munggah podium, dheweke ndandani serban. Ana sing takon, "Kok nganggo sorban?". Sambil nunjuk sorbane, KH. Wahab mangsuli kanthi mantep, "Iki sorbane Pangeran Diponegoro! Dheweke, Kiai Mojo, Imam Bonjol, Teuku Umar kabeh nganggo sorban".
Krungu wangsulane, kabeh peserta konferensi ngguyu, nggawe ruang konferensi kebak ngguyu. Pagelaran KH. Ana akeh Wahab Chasbullah. Kayata ngedegake grup diskusi Tashwirul Afkar taun 1914, ngedegake gerakan Nahdlatul Wathan lan Syubbanul Wathan karo KH. Mas Mansur, miwiti pambentukan Panitia Hijaz, lan miwiti ngadege NU. Ing bidang jurnalistik, dheweke dadi perintis majalah Suara Nahdhatul Ulama sing terbit saben nem sasi. Miturut dheweke, kanthi majalah, gagasan NU bisa disebar kanthi luwih efektif lan efisien.
Dirikno GP Ansor[besut | besut sumber]
Saka cathetan sejarah madeg, GP Ansor lair saka guwa garba Nahdlatul Ulama (NU). Diwiwiti saka bedane tokoh tradhisional lan modernis sing katon ing badan Nahdlatul Wathan, organisasi agama sing nglakokake pendidikan Islam, pelatihan dakwah, lan bangunan kader. KH. Abdul Wahab Hasbullah, tokoh tradisional, lan KH. Mas Mansyur sing mujudake modernis iki pungkasane njupuk arah sing beda ing wektu sing semangat kanggo ngadegake organisasi pemuda Islam. Rong taun sawisé pisah, ing taun 1924, para mudha sing nyengkuyung KH. Abdul Wahab Hasbullah - sing banjur dadi pendiri NU - mbentuk badan kanthi jeneng Syubbanul Wathan (Pemuda Negara).
Organisasi iki dadi cikal bakal Gerakan Pemuda Ansor sawise sadurunge ngalami owah-owahan jeneng kayata Paguyuban Pemuda NU (PPNU), Pemuda NU (PNU), lan Anshoru Nahdlatul Oelama (ANO).
Jeneng "Ansor" mujudake saran saka KH. Abdul Wahab Hasbullah, ulama lan kepala sekolah nom-noman jaman semana, sing dijupuk saka jeneng pakurmatan sing diparingake dening Nabi Muhammad SAW marang masyarakat Madinah sing wis nyumbangake perjuangan kanggo mbela lan njunjung agama Allah. . Kanthi mekaten ANO gadhah ancas kangge mendhet hikmah saha tuladha saking sikap, solah bawa, saha semangat juangipun para sahabat Nabi ingkang dipunparingi predikat “Ansor”. Gerakan ANO kudu tansah ngrujuk marang nilai-nilai dasar kanca-kanca Ansor, yaiku minangka pambiyantu, pejuang, malah dadi pelopor nyebarake, njunjung, lan mbelani ajaran agama Islam.
Sanajan ANO diakoni minangka bagéan saka NU, nanging sacara resmi organisasi kasebut durung kalebu ing struktur organisasi NU. Mung ing KTT NU kaping 9 ing Kabupaten Banyuwangi, tepate tanggal 10 Muharam 1353 H utawa 24 April 1934, ANO ditampa lan dikukuhaké minangka bagéan (departemen) pemuda NU. Mlebetipun ANO minangka salah satunggaling departemen ing struktur kelembagaan NU amargi perjuanganipun para kiai mudha kados KH. Machfudz Siddiq, KH. A. Wahid Hasyim, Kyai Saleh Lateng, KH. Dachlan.
Pejuang Kemerdekaan[besut | besut sumber]
Sadurungé, gagasan-gagasan NU mung ditindakake kanthi khotbah saka tataran nganti tataran lan pamulangan ing pesantren. Dheweke uga tuku bangunan ing Jalan Sasak 23 Surabaya minangka pusat kegiatan NU. Wiwit saka gagasan kasebut muncul majalah liyane, kayata Suluh Nahdlatul Ulama sing dipandhegani Umar Burhan, Trumpet Ansor sing dipandhegani Tamyiz Khudlory, lan majalah Penggugah basa Jawa sing dipimpin K. Raden Iskandar sing banjur diganti Saifuddin Zuhri. Saka tradhisi jurnalistik iki, NU nduweni wartawan kondhang kayata Asa Bafaqih, Saifuddin Zuhri, lan Mahbub Junaidi. KH. Wahab uga dikenal minangka ahli strategi perjuangan sing apik ing politik Islam. Sawetara prestasine yaiku mbentuk MIAI (Majelis Islam A'la Indonesia), GAPPI (Persatuan Partai Politik Indonesia), lan Masyumi.
Lumantar gerakan iki, KH. Wahab melu tokoh-tokoh terkemuka, kayata K. Mas Mansur, Dr. Sukiman, Abikusno Cokrosuyoso, Bp. Sartono, Sukarjo Wiryopranoto, Amir Syarifuddin, lan sapanunggalane. Ora mangu-mangu, KH. Wahab nduweni andharan gedhe kanggo netepake prinsip-prinsip organisasi NU. Ing meh kabeh sektor, dheweke ngandhut ide-ide cemerlang kanggo pangembangan NU, wiwit saka tradhisi intelektual, jurnalisme, nganti struktur organisasi NU. Amarga prinsipe, "yen kita pengin kuwat, kita kudu kuwat." Tegese, dadi gedhe, kudu nduweni kekuatan, kekuatan politik, militer, lan kekuatan batin. Saliyane pagelaran ing ndhuwur, KH. Wahab uga aktif ing gerakan nglawan penjajah kanggo mbebasake negara iki, kayata ing Laskar Hizbullah sing dipimpin dening KH. Zainal Arifin, Laskar Sabilillah dipimpin dening Laskar Sabilillah dipimpin dening KH. Masykur lan Front Kyai sing dipimpin dhewe kanggo perang nglawan penjajah.
Panitia Hijaz minangka Benteng Islam Aswaja[besut | besut sumber]
Prestasi mulya liyane yaiku kasil merjuangake kepentingan Sunni kanggo entuk perlindungan lan kebebasan ing negara Arab Saudi ing Kongres Dunia Islam ing Mekah. Nalika iku, Raja Saud saka Arab Saudi nglarang pangembangan pamikiran Sunni ing negarane. Ananging saking pamrayoginipun KH. Wahab sesarengan kaliyan tokoh-tokoh Islam ingkang ndherek Panitia Hijaz, kados ta KH Bisri Syansuri, K. Ridwan Semarang, KH Raden Asnawi Kudus, K. Nawawi Pasuruan, K. Nachrowi Malang, lan K. Alwi Abdul Aziz Surabaya, akhiripun Prabu Saud paring idin. panginten Sunni manggon lan tuwuh ing Mekah.
Ing pambuka khutbah pungkasan minangka Rois 'Am, KH. Wahab ngarep-arep supaya NU terus golek arah kanthi tansah ngucap syukur marang nikmat sing diparingake dening Gusti Allah minangka organisasi Islam paling gedhe ing Indonesia kanthi cara sing selaras karo Ahlussunnah wal-Jama’ah. Dheweke uga ngelingi masyarakat Nahdliyin supaya bali menyang semangat Nahdlatul Ulama taun 1926 utawa luwih dikenal khittah NU 1926.