Ga gora

Ga gora
Aksara Bali
Aksara Latin:	Gha
Fonèm:	[gʰ]
Warga aksara:	kanthya
Gantungan:

Ga gora inggih punika variasi saking aksara Ga ing sistem panyeratan aksara Bali ingkang nglambangaken swanten /g/ dipunsusul kaliyan swanten /h/ ing wingkingipun. Manawi dipunlatinaken, pramila aksara punika lajeng kaserat "Gha".

Wujud

Wujud Ga gora ingkang lestantun ngantos sapunika inggih punika warisan saking aksara Gha saking India. Ing aksara Jawi, dipuntemahi aksara Gha ingkang kados Ga gora lan sinebat Ga murdha.

Aksara Brahmi	Aksara Dewanagari	Aksara Jawi	Aksara Bali

Fonèm

Swanten /gʰə/ ingkang dipunlambangaken kaliyan Ga gora swantenipun kados /g/ ingkang dipunsusul kaliyan /h/. Fonèm punika kalebet ing basa Sansekerta lan Hindhi, nanging boten wonten ing salebeting basa Bali. Sinaosa makaten, aksara Bali ugi gadhah Ga gora, lambang kanggé fonèm /gʰ/ ingkang asal saking aksara Kawi Kuna, lan aksara Kawi Kuna punika pikantuk saking aksara Pallawa. Miturut basa seratan, cacahing aksara taksih dipunlestantunaken, namung miturut basa lésan, pangocapan punika boten patos dipun-gantos amargi fonem kasebat boten dipuntemahi ing basa ingkang limrah, kados ta basa Bali. Pramila, Ga gora dipunpocapaken /gə/ (kados /g/ ing tembung "gajah"), sanès /gʰə/.

Panganggénipun

Panganggénipun aksara Ga gora sami kaliyan panganggénipun aksara Gha (Dewanagari: घ) ing abjad basa Sansekerta. Ing wewengkon priyantun Bali, awis pinanggih wontenipun swanten /g/ ingkang dipunsusul déning swanten /h/ wonten ing pacelathon saben dinten. Lajeng, aksara Ga gora dipun-ginakaken rikala anyerat basa non-Bali (upami basa Sansekerta utawi Jawi Kuna) ingkang taksih gadhah swanten /gʰ/, utawi anyerat tembung serapan (kados ta saking basa Sansekerta utawi basa Jawi Kuna).

Ga gora dipun-ginakaken rikala angalihaksaraken aksara (upami aksara Dewanagari utawi Latin) dhumateng aksara Bali, mligi kanggé swanten /gʰ/. Suraosipun, manawi rikala angalihaksaraken utawa anyerat aksara non-Bali, dipuntemahi aksara ingkang nglambangaken swanten /gʰ/, lajeng Ga gora kedah dipunanggé.

Ugi pirsani

• Ga

Rujukan

• Tinggen, I Nengah. 1993. Pedoman Perubahan Ejaan Basa Bali dengan Huruf Latin dan Huruf Bali. Singaraja: UD. Rikha.
• Surada, I Made. 2007. Kamus Sanskerta-Indonesia. Surabaya: Penerbit Paramitha.
• Simpen, I Wayan. Pasang Aksara Bali. Diterbitkan olèh Dinas Pendidikan dan Kebudayaan Provinsi Laladan Tingkat I Bali.