Yap Thiam Hien

Yap Thiam Hien (lair ing Koeta Radja, Acèh, 25 Mèi 1913 – pati ing Brusel, Bèlgi, 25 April 1989 ing umur 75 taun) iku sawijining pengacara Indonésia katurunan Tionghoa. Dhèwèké ngabdikaké kabèh uripé berjuwang kanggo ngadegaké kaadilan lan hak asasi manungsa (HAM). Jenengé dilestarèkaké minangka jeneng sawijining bebungah sing diwènèhaké marang wong-wong sing duwé jasa gedhé kanggo pangadegan hak asasi manungsa ing Indonésia.

Biografi

Yap Thiam Hien, sing biyasa diundang "John" déning kanca-kanca raketé, iku anak mbarep saka telung sadulur saka Yap Sin Eng lan Hwan Tjing Nio. Simbah buyuté iku sawijining Luitenant sing migrasi saka provinsi Guangdong ing Tiongkok menyang Bangka, nanging banjur pindhah menyang Acèh. Nalika monopoli opium ing Hindhia Walanda dibusak, kauripan kulawarga Yap lan akèh tokoh masarakat Tionghoa wektu iku mrosot. Ditambah manèh déning kaklèruan invèstasi ing Acèh wujud kebon klapa sing kasunyatané ora mènèhi asil sing nguntungaké. Nalika taun 1920 kalungguhan kulawarga Yap digantèkaké déning kulawarga Han, sing teka saka Jawa Wétan.

Thiam Hien digedhèkaké sajeroning lingkungan pakebunan sing feodalistik banget. Kaanan lingkungan feodalistik iki wis nempa pribadi putuné Kapitan Yap Hun Han iki wiwit cilik asipat ngraman lan sengit marang kabèh wangun penindhesan lan kasewenang-wenangan.

Nalika umur 9 taun, ibu Thiam Hien séda. Dhèwèké lan kaloro adhiné banjur digedhèkaké déning Sato Nakashima, sawijining pawèstri Jepang sing arupakan gundhiké simbahé. Sato kasunyatané duwé peran sing gedhé sajeroning kauripan Thiam Hien, mènèhi kamesran kulawarga sing lumrahé ora tinemu sajeroning kulawarga Tionghoa sarta rasa ètis sing kuwat sing ing tembémburi njiwani kauripan Thiam Hien ing mangsa diwasa.

Yap Sin Eng, bapané Thiam Hien, kasunyatané iku figur sing lemah. Nanging Sin Eng mèlu mbentuk kauripan anak-anaké, amarga dhèwèké mutusaké kanggo njaluk status ukum dipadhakaké (gelijkstelling) karo bangsa Éropah. Iki mungkinaké anak-anaké éntuk pendhidhikan Éropah, sanajan wis kélangan status minangka tokoh masarakat.

Uga delengen

Bebungah Yap Thiam Hien

Pranala njaba