Kethèk Oglèng Pacitan

Kethèk Oglèng Pacitan (salah satunggiling pagelaran tari ing Jawa Wétan) menika dipunyasa déning Sutiman. Nama menika kapilih amargi kalih alesan: Sepisan, ébahanipun niru ébahan kethèk. Kaping kalih, adhedhasar swanten gamelan ingkang binarung. Gamelan kasebat asring sanget nguwalaken swanten "gleng...glong...gleng..glong". Ing wusananipun, tembung kalih menika dipundhaupaken dados Kethèk Oglèng. Nama tari menika sampun kawentar lan dados cariyos ingkang turun-temurun ing saktengahipun masarakat Pacitan.

Sajarah

Tari Kethèk Oglèng rumiyinipun naming nggadhahi ébahan sepélé, inggih menika niru ébahanipun kethèk. Sutiman naté mirsani solah tingkahipun kethèk ing wana celak dalemipun. Solah tingkahipun kethèk menika damel Sutiman bingah lan kalipur. Wiwit menika, Sutiman menggalih bilih damel tari ingkang niru solah tingkahipun kethèk menika tamtu saged nglipur tiyang kathah.

Amargi Sutiman boten naté manggihi kethèk wonten ing sakiwa tengenipun, piyambakipun lajeng tindak dhateng Kebun Binatang Sri Wedari Solo supados saged namataken solah tingkahipun kethèk kanthi tliti saking celak. Sutiman mirsani kados pundi caranipun kethèk nedhi, gegojegan, mlampah, gumantung ing pang wit, lan sapiturutipun.

Sasampunipun mirsani patrapipun kethèk, Sutiman latian niru ébahanipun kethèk. Setunggal baka setunggal, bahan ingkang sampun menika dipunsempurnakaken. Ing wusananipun, Sutiman emut bilih seni ingkang dipunyasa menika boten saged dipunkelola piyambak. Mila mekaten, Sutiman nggandheng péhak-péhak ingkang saged dipunajak tulung-tinulung ndadosaken seni menika mlampah kanthi pados yaga lan tiyang-tiyang ingkang saged nggamel. Sutiman saged ngajak paguyuban Karawitan ingkang kersa nggamel

Lampahipun Seni Kethèk Oglèng

Seni Kethèk Oglèng mboten wiwal saking tatanan politik lan éwah-éwahanipun sosial budaya. Nalika Indonèsia mingkara politik ingkang radi kisruh ing taun 1965 boten wonten ingkang nanggap Kethèk Oglèng, mila seni menika sawetara mandeg. Nembe ing wiwitan taun 1970 seniman Kethèk Oglèng wiwit latian lan dipungelar.

Ing wiwitan Orde Baru, Kethèk Oglèng disuwun nggregengaken kampanye salah satunggiling partai. Panguwaos lokal ing wekdal menika mirsani bilih Kethèk Oglèng nggadhahi kesempatan dados salah satunggiling seni ingkang saged ngempalaken tiyang kathah. Awit menika, Kethèk Oglèng asring sanget ndhèrèk kampanye partai menika. Kejawi menika, Kethèk Oglèng ugi dados tari kanggé ngibur para tamu pamerintah ingkang tindak dhateng shusun menapa kabupatèn ing Pacitan. Taun 1970 seni Kethèk Oglèng miwiti lampah énggal lan ngrembaka sarta misuwur ing tlatah Kabupatèn Pacitan.

Langkung malih ing taun 2000. Seni Kethèk Oglèng boten naming dados seni pribadi, nanging komunal (tiyang kathah). Senajan Sutiman minangka tiyang ingkang yasa seni menika sampun sepuh, piyambakipun nggadhahi putra wayah ingkang saged nglajengaken lan nguri-nguri seni Kethèk Oglèng, mirunggan nèm-nèman ing dhusun Tokawi asalipun seni Kethèk Oglèng. Sajroning taun 2000 dumugi 2018, Kethèk Oglèng dipungelar ing mawerni-werni acara ing dhusun, kecamatan, daerah, regional, lan nasional. Amargi seni menika, pariwisata ing Kabupatèn Pacitan inggih langkung mranani.

Sakmenika, seni Kethèk Oglèng sampun katetepaken dados warisan budaya sanès barang déning pamerintah lumantar Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan (Kemendikbud) taun 2019.

Rujukan

Warisan Budaya Takbenda Archived 2023-09-07 at the Wayback Machine.

Direktorat Warisan dan Diplomasi Budaya (2014). Buku Panduan Penetapan Warisan Budaya Takbenda Indonesia Tahun 2014 (PDF). Jakarta: Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik Indonesia.

Direktorat Warisan dan Diplomasi Budaya (2018). Katalog Warisan Budaya Takbenda Indonesia 2018 (PDF). Jakarta: Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik Indonesia.

Direktorat Warisan dan Diplomasi Budaya (2015). Panduan Pencatatan, Penetapan, dan Pengusulan Warisan Budaya Takbenda Indonesia (PDF). Jakarta: Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik Indonesia.

Mancacaritadipura, Gaura; Wirakartakusumah, Daryl Neng (2019). Warisan Budaya Takbenda dan Pembangunan Berkelanjutan (PDF). Jakarta: Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik Indonesia.

Pranala Njawi