Kali Mekong
Kali Mekong iku sawijining kali utama ing donya. Kali iki minangka kali kang dawané nomer 11 sadonya, lan nomer 12 ing babagan cacahing banyu kang diilèkaké. (Kali iki ngilèkaké banyu 475 cukm[convert: unknown unit] setaun). Dawané kali iki watara 4,880 km (3,032 mi), lan nggaringaké tlatah kang jembaré810,000 km2 (313,000 sq mi).[1] Saka Tibetan Plateau kali iki mili ngliwati Provinsi Yunan ing nagara Cina, nagara Burma, Thailand, Laos, Kamboja lan Vietnam. Kabèh mau kajaba Cina lan Burma ana ing sangisoré Komisi Kali Mekong. Sawijining asosiasi regional Asia Kidul, Mekong-Ganga Cooperation dijenengaké miturut jenengé kali iki. Variasi musiman kang èkstrim bab ilining banyu lan ananing jeram lan grojogan ndadèkaké kali iki angèl dilayari.
Jeneng
[besut | besut sumber]Kali iki asalé dijenengaké déning kang ndunungi lokal Tai kanthi jeneng Mae Nam Khong, Mae Khong kanggo cekaké, tegesé Kali Kong utawa "Ibuné kabèh kali". Jeneng iki banjur dijupuk lan diserap déning basa Cina dadi Méigōng Hé (湄公河), kanthi ora sadhar yèn tegesé dadi "Kali Kong Kali", redandensi iki uga kadaéyan ing jeneng basa Inggris. Ing Cina mèh sadawané kali iki diarani "Kali Lancang" (澜沧江, Láncāng Jiāng). Ing Burma, kali iki diarani Mae Khaung, déné ing Thai diarani Mae Nam Khong (แม่น้ำโขง), ing Laotian (ແມ່ນ້ຳຂອງ) Mènam Khong, ing Kambodja Mékôngk utawa Tonle Thom lan ing Vietnam Sông Cửu Long. Ing Thai, Kong (Thai: โขง) iku sawijining spésies baya; sawatara wong percaya yèn tembung iki minangka plèsèdan saka (Thai: คค) Kod, utawa (Thai: โค้ง) kong, kakaroné adjektif kanggo mratélakaké lengkungan lan ménggak-mènggoké kali utawa dalan.[2]
Ilèn
[besut | besut sumber]Sumberé kali, lan kanthi mangkono uga dawané kang persis, durung diweruhi kanthi akurat, amarga anané sawatara anak utawa cawang kali (tributary) ing tlatah kang angèl ditekani. Miturut survé Asosiasi Èksplorasi Èlmu Cina, sumber kali iki saka sumber banyu Lasagongma spring, ana ing elevasi 5,224 metres (17,139 ft).[3] Sumber banyu iku dumunung ing Gunung Guozongmucha, lan awangun Zayaqu, kang wis dikenali déning Akademi Èlmu Cina minangka sumber banyu kali Mekong, ing Provinsi Qinghai. Èkspedisi sadurungé déning Michel Piessel wis ngenali Zanaqu minangka sumber banyu (headwater), ing Rupsa-La pass (luwih mangulon, ana ing elevasi 4,975 m or 16,322 ft*).[4] Minangka akibat saka angèlé nemtokaké lokasi sumber banyu, angka dawané Kali Mekong banjur dadi warna-warna, wiwit saka 4,350 km (2,703 mi) nganti 4,909 km (3,050 mi).
Watara setengah saka dawané kali iki dumunung ana ing nagara Cina, ya iku diarani Dza Chu ing Tibet, ing tlatah ilèn kang luwih dhuwur ing Tibet (Tionghoa: 扎曲; Pinyin: Zá Qū), lan luwih lumrahé diarani Lancang ing basa Cina (Hanzi Sederhana: 澜沧江; Hanzi Tradisional: 瀾滄江; Pinyin: Láncāng Jiāng), kang tegesé "Kali turbulen". Sapérangan ilèné awujud jurang kang jero, lan kali iki ninggal tlatah Cina ing elevasi mung 500 metres (1,640 ft). Sadawaning kali iki karan Meigong ing basa Cina (Tionghoa: 湄公河; Pinyin: Méigōng Hé). Kali iki sabanjuré dadi tapel wates antara Burma lan Laos kang dawané 200 kilometres (120 mi), ing pungkasané kali iki ketemi (gabung) karo anak kali Kali Ruak ing papan kang diarani "wajik Emas" utawa Golden Triangle. Titik iki uga dadi tandha pamérangan antara Mekong dhuwur lan Mekong Ngisor.
Wadhuk
[besut | besut sumber]| Mekong Dam | Rampung | MW | Koordinat |
|---|---|---|---|
| Gongguoqiao Dam | 2008 | 750 |
25°36′43.7″N 99°17′45.6″E / 25.612139°N 99.296000°E Koordhinat: Extra unexpected parameters |
| Xiaowan Dam | 2013 | 4200 |
24°42′19.1″N 100°5′31.8″E / 24.705306°N 100.092167°E Koordhinat: Extra unexpected parameters |
| Manwan Dam | 1996 | 1500 |
24°37′20.2″N 100°26′56.4″E / 24.622278°N 100.449000°E Koordhinat: Extra unexpected parameters |
| Dachaoshan Dam | 2003 | 1350 |
24°1′40.3″N 100°22′9.8″E / 24.027861°N 100.369389°E Koordhinat: Extra unexpected parameters |
| Nuozhadu Dam | 2017 | 5850 | |
| Jinghong Dam | 2010 | 1750 |
21°50′48″N 100°58′21.4″E / 21.84667°N 100.972611°E Koordhinat: Extra unexpected parameters |
| Ganlanba Dam | n/a | 150 | |
| Mengsong Dam | n/a | 600 |
Anak utawa cawang kali
[besut | besut sumber]
Anak kali ing ngisor iki lumebu ing Kali Mekong. Jeneng nagara ing mburiné nuduhaké panggonan anak kali mau nggabung Kali Mekong.
- Kali Ing (Thailand)
- Kali Ruak (Thailand)
- Kali Mun (Thailand)
- Kali Chi (Thailand)
- Kali Dom Noi (Thailand)
- Kali Kok (Thailand)
- Kali Lam Ta Klong (Laos/Thailand)
- Kali Sekon (Kamboja)
- Kali Sesan (Kamboja)
- Kali Srepok (Kamboja-Vietnam)
- Kali Krong No (Vietnam)
- Kali Krong Ana (Vietnam)
- Kali Ea H'leo (Kamboja)
- Kali Tonlé Sap (Kamboja)
Cathetan sikil
[besut | besut sumber]- ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2010-09-14. Dibukak ing 2008-01-30.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Budya Thai folk : Kawruh cara urip ing Thai
- ↑ http://www.jac.or.jp/english/jan/vol2/mekong.pdf
- ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2007-12-27. Dibukak ing 2008-01-30.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Probe International 30.06.2006 Grojogan gawéan Hydrolancang Archived 2009-05-29 at the Wayback Machine.
Rujukan
[besut | besut sumber]- Milton Osborne. 1976. River Road to China: The Mekong River Expedition 1866-1873. George Allen & Unwin.
- Milton Osborne. 2000. The Mekong, Turbulent Past, Uncertain Future Atlantic Monthly Press, New York. ISBN 0-87113-806-9
- Edward A. Gargan. 2002. The River's Tale. First published by Alfred A. Knopf.
- Fredenburg, P. and B. Hill. 2006. Sharing Rice for Peace and Prosperity in the Greater Mekong Subregion. Sid Harta Publishers, Victoria. ISBN 1-921206-08-X. pp271.
Pranala njaba
[besut | besut sumber] |
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Mekong. |
- Mekong River Commission
- Bibliography on Water Resources and International Law Archived 2011-02-09 at the Wayback Machine. See Mekong River. Peace Palace Library
- Outline of the Mekong River Archived 2007-09-03 at the Wayback Machine.
- Institute of Defense and Strategic Studies, Singapore Archived 2005-05-25 at the Wayback Machine. "China in the Mekong River Basin: The Regional Security Implications of Resource Development on the Lancang Jiang" by Evelyn Goh, Working Paper No. 69
- Mouth to Source Follow The Mekong, in 360 degree panoramas (QTVR), from the mouth in Viet Nam to the border with China in Northern Laos.
- Multinational Team repeating the French Mekong Expedition of 1866
- NYTimes: The Mysterious Mekong Starts to Reveal Itself
- Musing on the Mekong Archived 2008-04-03 at the Wayback Machine.
- Mekong in northern Laos Archived 2007-10-27 at the Wayback Machine.
- First raft and kayak descents of the Mekong in China, 1994 - 2004 Archived 2009-04-12 at the Wayback Machine.