Salya: Béda antara owahan
Tanpa ringkesan besutan |
|||
| Larik 1: | Larik 1: | ||
Prabu Salya iya Salyapati iku ratu ing Mandaraka utawa Madras. Nalika isih enom jenenge Raden Narasoma, dheweke iku putra pambayune Prabu Mandrapati iya Mandradipa. Sasedhulur ana loro, yakuwi Salya (Narasoma) lan Dewi Madrim (ibune Nakula-Sadewa). Prameswarine Prabu Salya sesilih Endang Pujawati iya Dewi Setyawati, atmajane pandhita yaksa peparab Begawan Bagaspati ing pertapan Argabelah. Prabu salya kalebu salah sijine ratu sing digdaya, jalaran kasinungan aji Candhabirawa peparinge bapa marasepuhe yakuwi Begawan Bagaspati. Dayane aji Candhabirawa iki yen kawateg saka anggane Prabu Salya bisa metu buta bajang sing dhemen ngokop ludirane mungsuh. Sekawit buta bajang iku mung siji, nanging yen buta bajang ikud ipateni banjur malih dadi loro, buta loro dipateni bisa malih dadi papat, wolu, nem-belas, telungpuluh loro, suwidak papat saengga suwe-suwe ing paprangan kebak buta. Mesthi wae mungsuhe Salya iya banjur mati dibadhok buta. Crita tresnane marang [[Dewi Pujawati]] uga asring dadi tuladha tresna endah. |
|||
Prabu Salya kondhang amarga kasekteni, utamane amarga nduwe aji-aji Candrabirawa utawa candabirawa. Crita tresnane marang [[Dewi Pujawati]] uga asring dadi tuladha tresna endah. |
|||
==Crita Tresna lan Maratuwa== |
==Crita Tresna lan Maratuwa== |
||
| Larik 7: | Larik 7: | ||
==Dadi Raja== |
==Dadi Raja== |
||
Sawise dadi raja ing Mandaraka/ |
Sawise dadi raja ing Mandaraka/Madras nggenthosi kalenggahane ingkang rama [[Mandrapati|Prabu Mandrapati]], Narasoma ganti jeneng dadi Prabu Salya. Dene Pujawati uga diwenehi jeneng Setyawati. Prabu Salya lan Endang Pujawati pancen saling setya. Salya janji ora bakal nresnani wanita liya. Seka jejodhoan iki kagungan anak lima: |
||
* [[Dewi Erawati]], kang dadi garwane [[Baladewa]]. |
* [[Dewi Erawati]], kang dadi garwane [[Baladewa]]. |
||
* [[Surtikanti]], garwane [[Karna|Adhipati Karna]]. Ing [[Bharatayudha]], Salya dadi kusire Karna. Iki dadi pepiling marang kelakuane Salya amarga ngece maratuwane mbiyen. |
* [[Surtikanti]], garwane [[Karna|Adhipati Karna]]. Ing [[Bharatayudha]], Salya dadi kusire Karna. Iki dadi pepiling marang kelakuane Salya amarga ngece maratuwane mbiyen. |
||
| Larik 15: | Larik 15: | ||
==[[Bharatayudha]]== |
==[[Bharatayudha]]== |
||
Ing Bharatayudha, dheweke mbelani [[Korawa|Kurawa]], nanging sejatine dheweke luwih tresna marang [[Pandhawa]].Ing lakon Karno Tandhing, Prabu salya kelakon ngusiri kreta perange Adipati Karna kang perang tandhing lumawan Arjuna. Salya sing sadhurunge wis rumangsa diewak-ewakake dening anak mantune iku, gawe paeka. Nalika Karna menthang langkaping senjata pamungkas Kyai Kuntawijayadanu iya Kunta Wijayacapa, kretane digenjot sarosane karo Salya, saengga pangembating jemparing ora bisa ngenani janggane Arjuna. kamangka yen ora dipaeka, mesthi gulune Arjuna bisa tugel temenan. Jemparinge Adipati Karna mung mbodholake rikmane Arjuna sing banjur dienggoni topong. Kekarone nutugake anggone perang tandhing lan nalika Arjuna ngenti nglepasake senjata pamungkase aran panah Kyai Pasopati, jemparing iku ngenani janggane Karna saengga gugur ing Palagan |
|||
Ing Bharatayudha, dheweke bela [[Korawa|Kurawa]], nanging sejatine dheweke luwih seneng marang [[Pandhawa]]. Kasektene gawe prejurit Pandhawa kocar-kacir. Kresna akon [[Nakula]] lan [[Sadewa]] supaya golek sisik melik piye carane ngalahke Salya. Prabu Salya ngaku yen dheweke bakal kalah dening wong kang getihe putih. [[Yudhistira]], kang getihe putih, maju. Salya mati, lan Dewi Pujawati uga bela pati. Kraton Mandaraka akhire diwenehke marang [[Nakula]]. |
|||
Prabu Salya dhewe akhire uga maju dadi senopatine para Kurawa. Kasektene gawe prajurit Pandhawa kocar-kacir. Kresna dhawuh marang [[Nakula]] lan [[Sadewa]] supaya golek sisik melik piye carane ngalahke Salya. Prabu Salya ngaku yen dheweke bakal kalah dening wong kang getihe putih. [[Yudhistira]], kang getihe putih, maju.Aji Candhabirawa ora kuwat ngadhepi mungsuh wong kang getihe putih, mula banjur ilang musna bali marang mula bukane. Sabanjure Salya tumekaning pati merga disawat Jamus Kalimasadha kang tinacepan Bramastha. Sekawit kacarita Puntadewa ora mentala, nanging ndilalah tangane kepanjingan yitmane Begawan bagaspati saengga astane kemlawe nyawat Prabu Salya nganggo pusaka Jamus kalimasada iku. Bareng wuninga yen Prabu salya gugur ana paprangan Dewi Pujawati uga banjur melu bela pati. Kraton Mandaraka akhire diwenehke marang [[Nakula]]. |
|||
==Delengen Uga== |
==Delengen Uga== |
||
Révisi kala 10 Novèmber 2007 04.32
Prabu Salya iya Salyapati iku ratu ing Mandaraka utawa Madras. Nalika isih enom jenenge Raden Narasoma, dheweke iku putra pambayune Prabu Mandrapati iya Mandradipa. Sasedhulur ana loro, yakuwi Salya (Narasoma) lan Dewi Madrim (ibune Nakula-Sadewa). Prameswarine Prabu Salya sesilih Endang Pujawati iya Dewi Setyawati, atmajane pandhita yaksa peparab Begawan Bagaspati ing pertapan Argabelah. Prabu salya kalebu salah sijine ratu sing digdaya, jalaran kasinungan aji Candhabirawa peparinge bapa marasepuhe yakuwi Begawan Bagaspati. Dayane aji Candhabirawa iki yen kawateg saka anggane Prabu Salya bisa metu buta bajang sing dhemen ngokop ludirane mungsuh. Sekawit buta bajang iku mung siji, nanging yen buta bajang ikud ipateni banjur malih dadi loro, buta loro dipateni bisa malih dadi papat, wolu, nem-belas, telungpuluh loro, suwidak papat saengga suwe-suwe ing paprangan kebak buta. Mesthi wae mungsuhe Salya iya banjur mati dibadhok buta. Crita tresnane marang Dewi Pujawati uga asring dadi tuladha tresna endah.
Crita Tresna lan Maratuwa
Nalika isih enom, jenenge Narasoma. Nara artine manungsa, soma artine rembulan. Rupane pancen gantheng. Sawijining dina dheweke kepranan marang sawijining wanita, Dewi Pujawati. Tresna nyawiji kanthi becik lan ora keplok sisih. Nanging, Narasoma rumangsa isin amarga Pujawati iku anake raseksa, Bagaspati. Bagaspati kang wis dadi begawan ngerti dheweke kudu mati. Narasoma mateni maratuwane kuwi. Getih kang metu seka tatune wernane putih, kang nandhaake yen Bagaspati wong jujur lan apik. bagaspati ngetoaake sepata yen mengko Narasoma bakal mati dening wong kang getihe putih. Nanging Bagaspati uga menehi aji-aji Candabirawa utawa Candrabirawa.
Dadi Raja
Sawise dadi raja ing Mandaraka/Madras nggenthosi kalenggahane ingkang rama Prabu Mandrapati, Narasoma ganti jeneng dadi Prabu Salya. Dene Pujawati uga diwenehi jeneng Setyawati. Prabu Salya lan Endang Pujawati pancen saling setya. Salya janji ora bakal nresnani wanita liya. Seka jejodhoan iki kagungan anak lima:
- Dewi Erawati, kang dadi garwane Baladewa.
- Surtikanti, garwane Adhipati Karna. Ing Bharatayudha, Salya dadi kusire Karna. Iki dadi pepiling marang kelakuane Salya amarga ngece maratuwane mbiyen.
- Banowati, garwane Duryudana.
- Burisrawa, kang seneng karo Sumbadra nanging ora bisa kaleksanan. Ora kaya liyane, Burisrawa kaya raseksa lan dadi karma kanggone Salya kang mateni Banaspati.
- Rukmarata.
Bharatayudha
Ing Bharatayudha, dheweke mbelani Kurawa, nanging sejatine dheweke luwih tresna marang Pandhawa.Ing lakon Karno Tandhing, Prabu salya kelakon ngusiri kreta perange Adipati Karna kang perang tandhing lumawan Arjuna. Salya sing sadhurunge wis rumangsa diewak-ewakake dening anak mantune iku, gawe paeka. Nalika Karna menthang langkaping senjata pamungkas Kyai Kuntawijayadanu iya Kunta Wijayacapa, kretane digenjot sarosane karo Salya, saengga pangembating jemparing ora bisa ngenani janggane Arjuna. kamangka yen ora dipaeka, mesthi gulune Arjuna bisa tugel temenan. Jemparinge Adipati Karna mung mbodholake rikmane Arjuna sing banjur dienggoni topong. Kekarone nutugake anggone perang tandhing lan nalika Arjuna ngenti nglepasake senjata pamungkase aran panah Kyai Pasopati, jemparing iku ngenani janggane Karna saengga gugur ing Palagan Prabu Salya dhewe akhire uga maju dadi senopatine para Kurawa. Kasektene gawe prajurit Pandhawa kocar-kacir. Kresna dhawuh marang Nakula lan Sadewa supaya golek sisik melik piye carane ngalahke Salya. Prabu Salya ngaku yen dheweke bakal kalah dening wong kang getihe putih. Yudhistira, kang getihe putih, maju.Aji Candhabirawa ora kuwat ngadhepi mungsuh wong kang getihe putih, mula banjur ilang musna bali marang mula bukane. Sabanjure Salya tumekaning pati merga disawat Jamus Kalimasadha kang tinacepan Bramastha. Sekawit kacarita Puntadewa ora mentala, nanging ndilalah tangane kepanjingan yitmane Begawan bagaspati saengga astane kemlawe nyawat Prabu Salya nganggo pusaka Jamus kalimasada iku. Bareng wuninga yen Prabu salya gugur ana paprangan Dewi Pujawati uga banjur melu bela pati. Kraton Mandaraka akhire diwenehke marang Nakula.