Jöns Jakob Berzelius
 | Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel WikipédiaPanjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak. |
Jöns Jakob Berzelius (lair ing Väversunda, Östergötland, Swèdhen, 20 Agustus 1779 – séda ing Stockholm, Swèdhen, 7 Agustus 1848 ing yuswa 68 taun) ya iku ilmuwan saka Swèdhen kang ngusulake supaya saben pérangan kimia disukani lambang kang wujud aksara ngareo saka jeneng pérangan mau ing basa latin.[1] Dhèwèké uga nuduhake manawa atom-atom kang terikat ing molekul amarga ana tegangan listrik.[1] Dhèwèké nemu pérangan kimia, kaya silikon, selenium, thorium lan serium.[1]
Biografi
[besut | besut sumber]Lahir ing Väversunda, Östergötland, Swèdhen, Berzelius kelangan wong tuwa kaloron rikala isih cilik.[2] Sadulur ing Linköping kang momong dhèwèké, lan ing kana dhèwèké sekolah lan kerb diarani Katedralskolan.[2] Dhèwèké banjur dhaftar ing Uppsala University jurusan kadhokteran taun 1796-1801, Anders Gustaf Ekeberg, panemu tantalum kang ngajari dhèwèké babagan kimia.[2] Dhèwèké kerja mawa karyawan magang ing apotèk lan karo dhokter ing Medevi.[2] Sasuwene iku dhèwèké nglakokaké analisis saka sumber banyu. Kanggo panaliten medis, dhèwèké neliti pengaruhe arus galvanik ing lelara-lelara lan lulus mawa MD ing taun 1802.[2] Dhèwèké kerja mawa dhokter cedhak Stockholm nganti sing duwé tambang Wilhelm Hisinger nemu kabisane nganalisis lan ngewenehi dhèwèké laboratorium.[2] Antwise taun 1808 lan 1836, Berzelius kerja banreng kaliyan Sundström Anna, kang dadi asistene.[2]
Tahun 1807 Berzelius diangkat dadi profesor ing babagan kimia lan farmasi ing Institut Karolinska.[2]
Tahun 1808, dhèwèké kapilih dadi anggota saka Royal Swedish Academy of Sciences.[2] Saiki, akademi iku wis mandheg pirang-pirang taun, awit jaman romantisme ing Swèdhen kang nyebabake ora seneng karo ngèlmu.[2] Tahun 1818, Berzelius kapilih dadi sekretris Akademi, lan nyekel pos nganti 1848.[2] Sasuwene iku, dhèwèké ngutangake lan ngowahi akademi saéngga bisa nggawa ing jaman kamasane kaping pindho.[2] Dhèwèké kapilih dadi anggota Kehormatan Luar Negeri, ing akademi seni dan Ilmu kawruh Amérika taun 1822.[2] Tahun 1837, dhèwèké kapilih mawa anggota Akademi Swèdhen ing nomer kursi lima.[2]