Menyang kontèn

Asal mula Asu domèstik

Tambah pranala
Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Asal saka asu domèstik utawa asu kang biasané dadi ingon-ingon, iku ana marga wujud divergen gènètik saka srenggala, domèstikasi, lan pangembangan dadi jinis asu lan kelas-kelas asu. Asu kasebut minangka anggota jinis genus Canis, kang dadi bagéan saka kanal kaya srenggala, lan minangka spèsies kang kapisan lan siji-sijine karnivora kang gedhe banget wis dikepengini.[1][2] Pasinaon gènètik mbandhingaké asu karo srenggala modhèrn nuduhaké monopoli (klompok kapisah), kang nuduhaké manawa asu ora cedhak karo srenggala kang urip lan para leluhur liar wis tandhes.[3] srenggala Plissocene Late kang pungkasan bisa uga wis dadi leluhur saka asu kasebut, kanthi mirip karo asu wulu abu-abu kang isih ana asil saka campuran gènètik ing antarané loro. Ing taun 2020, tinjauan literatur babagan domèstik kanid nyatakaké yèn asu modhèrn ora keturunaké saka keturunan Canis kang padha karo asu serangga modhèrn, lan ngusulaké manawa asu bisa keturunaké saka srenggala Pleistosene kang luwih ukuran karo asu dèsa.[4]

Domèstikasi asu

[besut | besut sumber]

Asosiasi asu karo manungsa bisa uga nggawé asu duwé pengaruh gedhe ing sejarah manungsa wiwitan lan pangembangan peradaban. Nanging, wektu, lokasi geografis, lan kahanan èkologis kang nyebabaké domèstik asu ora sarujuk.[2] Ana bukti kang jelas yèn asu asalé saka asu ajag abu-abu sajroné fase awal domèstikasi lan ora ana spèsies canis liyané. Populasi srenggala kang wis mèlu kategorisasi bisa uga pupus. Sanajan akèh asilé gènètik saka asu modhèrn lan asu kuna, ora ana konsènsus tenan babagan wektu utawa lokasi (domèstik), jumlah populasi srenggala kang katut, utawa èfèk domèstik jangka panjang wis ana. Asu génom.[5]

Pasinaon gènètik nuduhaké prosès domèstik kang diwiwiti luwih saka 25,000 YBP, ing siji utawa sawetara populasi srenggala ing salah siji Eropa, Artik bagèan dhuwur, utawa Asia wétan. Sisa bangkai gedhé kang ditinggal dèning tukang golèk pamburu manungsa bisa nyebabaké sawetara srigala lumebu hubungan migran karo manungsa. Iki bisa nyebabaké bedané saka srenggala kang isih ana ing siji wilayah kasebut. Gayutan kang luwih cedhak karo asu ajag iki - utawa proto-dog- lan manungsa uga bisa dawa pikiré lan maju, kaya ta mburu bebarengan lan pertahanan bebarengan karo karnivora liyané lan manungsa liyané. Kira-kira 10.000 pertanian YBP dikembangaké nyebabaké gaya urip kang ora sopan, bebarengan karo bedané fenotipe saka asu saka leluhur srenggala, kalebu macem-macem ukuran. Ing jaman Victorian, pilihan manungsa kang diarahaké ngembangaké baka anjing modhèrn, kang nyebabaké pirang-pirang jinis fonotipe. Saben fase domèstikasi kasebut wis mènèhi tandha ing asu génom.[6] Pasinaon gènètik ndhukung rong jinis bottlenek kang ngalami keturunan asu, siji amarga domèstikasi awal lan liyané amarga pembentukan baka asu.

Sebab

[besut | besut sumber]

Domèstikasi kèwan lan tanduran thukul marga ana owah-owahan iklim lan lingkungan kang kedadèan sawisé puncak Maksimum Glacial Terakhir udakara 21,000 YBP lan kang isih ana nganti saiki. Owah-owahan kasebut ndadèkaké susah pangan. Domèstik kapisan yaiku srenggala abu-abu (Canis lupus) paling ora ana 15.000 YBP. Pariangan kang luwih enom lan dumadi 12,900 YBP yaiku wektu kang adhem lan arititas kuwat nggawé tekanan kanggo manungsa nambah strategi. Kanthi nutup saka Younger Dryas ing wiwitan Holocene udakara 11,700 YBP, kahanan iklim kang apik lan nambah populasi manungsa nyebabaké kèwan cilik lan domestikasi tanduran, kang ngidini manungsa nambahaké panganan kang dienggo lumantar pamburu. Transisi Nèolitik nyebabaké masarakat pertanian kang muncul ing lokasi ing saindenging Eurasia, Afrika Lor, lan Kidul lan Amérika Tengah.[7]

Positip selèksi

[besut | besut sumber]

Charles Darwin ngerténi nomer cilik kang nggawé spèsies domèstik bèda karo para leluhur sakdurungé. Dhèwéké uga pisanan kang ngerti bedané antara pembiakan selèktif ksng sadar dipilih manungsa kanthi otomatis kanggo sipat kang disenengi, lan pilihan kang ora sadhar ing endi sipat diluncuraké minangka prodhuk pilihan alami utawa saka pilihan ing sipat liyané.[8][9] Kèwan domèstik duwé variasi warna jas uga teksturé, kerdhil lan raksasa, lan owah-owahan ing siklus rèproduksi, lan liya-liyané duwé kuping gagak lan kuping floppy. Sanajan gampang nganggep saben sipat kasebut dipilih kanthi unik kanggo para petani lan petani awal, wiwit taun 1959 Dmitry Belyayev nguji rèaksi rubah perak ing tangan kang disèlèhaké ing kandhang lan milih paling ora, individu kang agrèsif kanggo jinis iku. Hipotèsis yaiku, kanthi milih sipat prilaku, dhèwéké uga bisa mangaruhi fenotipe saka genèrasi sabanjuré, supaya katon luwih domèstik. Sajroné 40 taun sabanjuré, dhèwéké suksès ngasilaké rubah kanthi sipat kang ora dipilih kanthi langsung, kalebu jubah piebald kuping fluffy, buntut kang didhuwuraké, moncong kang dipendhem, lan owah-owahan ing jaman pangembangan.[10][11][12] Ing taun 1980-an, panaliti nggunakaké sèt tingkah laku, kognitif, lan katon, kaya ta warna wulu, kanggo ngasilaké kancil pethèk domèstik sajroné sawetara generasi. Asil kang padha karo kesed lan wedi ditemokaké kanggo mink[13] lan puyuh Jepang.[14] Saliyané nuduhaké yèn sipat fènotipik domèstik bisa muncul liwat pilihan kanggo sipat prilaku, lan sipat prilaku domèstik bisa muncul liwat pilihan kanggo sipat fenotip, èkspèrimen kasebut nyedhiyakaké mèkanisme kanggo nerangaké carané prosès domèstik kèwan bisa diwiwiti tanpa dipikiraké manungsa kanthi sengaja. lan tumindak.

Asu pisanan

[besut | besut sumber]

Asu kasebut minangka spèsies kang kapisan lan siji-sijiné karnivora kang gedhé banget wis didominasi. Sajroné 200 taun kepungkur, asu wis ngalami owah-owahan fenotipik kanthi cepet lan dibentuk dadi ras modhèrn amarga pilihan buatan kang ditindakaké dèning manungsa. Keturunan iki bisa bèda-bèda ukuran lan bobot saka 0,46 kg (1.0 lb) poodle teacup nganti 90 kg (200 lb) mastiff gedhé. Ukuran tengkorak, awak, lan awak bèda-bèda ing antarané ras, kanthi asu nampilaké manèka kepel bagèan fenotipe tinimbang bisa ditemokaké ing kabèh karnivora. Sawetara ras nuduhaké katrampilan paling apik anggone diingoni, lan ana uga kag pinter njupuk, detèksi aroma, lan njaga, kang nduduhaké macem-macem asu lan mumpangat asu. Ana kamajuan utama kang ngerti gèn kang nuwuhaké sipat fènotip asu. Asu-asu pisanan mesthi kaya srenggala, nanging owah-owahan fènotip kang ana sesambungan karo bedané gènètika asu-srenggala ora dingerteni.[2]

Rujukan

[besut | besut sumber]
  1. ↑ Larson, Greger; Bradley, Daniel G. (2014-01-16). "How Much Is That in Dog Years? The Advent of Canine Population Genomics". PLOS Genetics (ing basa Inggris). 10 (1): e1004093. doi:10.1371/journal.pgen.1004093. ISSN 1553-7404. PMC 3894154. PMID 24453989.{{cite journal}}: CS1 maint: PMC format (link)
  2. ↑ a b c Freedman, Adam H.; Wayne, Robert K. (2017-02-08). "Deciphering the Origin of Dogs: From Fossils to Genomes". Annual Review of Animal Biosciences. 5 (1): 281–307. doi:10.1146/annurev-animal-022114-110937. ISSN 2165-8102.
  3. ↑ Frantz, Laurent A. F.; Bradley, Daniel G.; Larson, Greger; Orlando, Ludovic (2020-04-07). "Animal domestication in the era of ancient genomics". Nature Reviews Genetics (ing basa Inggris): 1–12. doi:10.1038/s41576-020-0225-0. ISSN 1471-0064.
  4. ↑ Lord, Kathryn A.; Larson, Greger; Coppinger, Raymond P.; Karlsson, Elinor K. (2020-02-01). "The History of Farm Foxes Undermines the Animal Domestication Syndrome". Trends in Ecology & Evolution . 35 (2): 125–136. doi:10.1016/j.tree.2019.10.011. ISSN 0169-5347. PMID 31810775.
  5. ↑ Ostrander, Elaine A; Wang, Guo-Dong; Larson, Greger; vonHoldt, Bridgett M; Davis, Brian W; Jagannathan, Vidhya; Hitte, Christophe; Wayne, Robert K; Zhang, Ya-Ping (2019-7). "Dog10K: an international sequencing effort to advance studies of canine domestication, phenotypes and health". National Science Review. 6 (4): 810–824. doi:10.1093/nsr/nwz049. ISSN 2095-5138. PMC 6776107. PMID 31598383. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (pitulung)
  6. ↑ Lindqvist, Charlotte,; Rajora, Om P.,. Paleogenomics : genome-scale analysis of ancient DNA. Cham, Switzerland. ISBN 978-3-030-04753-5. OCLC 1081304361.{{cite book}}: CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  7. ↑ McHugo, Gillian P.; Dover, Michael J.; MacHugh, David E. (2019-12-02). "Unlocking the origins and biology of domestic animals using ancient DNA and paleogenomics". BMC Biology. 17 (1): 98. doi:10.1186/s12915-019-0724-7. ISSN 1741-7007. PMC 6889691. PMID 31791340.{{cite journal}}: CS1 maint: PMC format (link)
  8. ↑ Larson, Greger; Piperno, Dolores R.; Allaby, Robin G.; Purugganan, Michael D.; Andersson, Leif; Arroyo-Kalin, Manuel; Barton, Loukas; Vigueira, Cynthia Climer; Denham, Tim (2014-04-29). "Current perspectives and the future of domestication studies". Proceedings of the National Academy of Sciences (ing basa Inggris). 111 (17): 6139–6146. doi:10.1073/pnas.1323964111. ISSN 0027-8424. PMID 24757054.
  9. ↑ Darwin, Charles (1868). "Chapter 1: Domestic Dogs and Cats". The Variation of Animals and Plants under Domestication. Vol. 1. John Murray, London.
  10. ↑ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2010-02-15. Diarsip saka sing asli (PDF) ing 2010-02-15. Dibukak ing 2020-06-10.
  11. ↑ Larson, Greger; Burger, Joachim (2013-04-01). "A population genetics view of animal domestication". Trends in Genetics . 29 (4): 197–205. doi:10.1016/j.tig.2013.01.003. ISSN 0168-9525. PMID 23415592.
  12. ↑ Trut, Lyudmila; Oskina, Irina; Kharlamova, Anastasiya (2009). "Animal evolution during domestication: the domesticated fox as a model". BioEssays (ing basa Inggris). 31 (3): 349–360. doi:10.1002/bies.200800070. ISSN 1521-1878. PMC 2763232. PMID 19260016.{{cite journal}}: CS1 maint: PMC format (link)
  13. ↑ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2016-03-05. Diarsip saka asliné 2016-03-05. Dibukak ing 2020-06-10.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  14. ↑ Jones, R. Bryan; Satterlee, Daniel G.; Marks, Henry L. (1997-03-01). "Fear-related behaviour in Japanese quail divergently selected for body weight". Applied Animal Behaviour Science (ing basa Inggris). 52 (1): 87–98. doi:10.1016/S0168-1591(96)01146-X. ISSN 0168-1591.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Asal_mula_Asu_domèstik&oldid=1640265"