Basa Ilokano
| Ilokano | ||
|---|---|---|
| Iloko, Iluko, Pagsasao nga Ilokano | ||
| Dituturaké ing | Filipina | |
| Wilayah | Luzon Lor lan manéka papan ing Luzon Tengah | |
| Gunggung panutur | 9,1 yuta | |
| Rumpun basa | ||
| Sistem tulisan | Latin (alfabèt Ilokano), Aksara Braille Ilokano biyèn nganggo aksara Baybayin | |
| Status resmi | ||
| Basa resmi ing | Basa enggon-enggonan ing Filipina Basa enggon-enggonan resmi ing Provinsi La Union[1] | |
| Regulated by | Komisyon sa Wikang Filipino | |
| Kodhe basa | ||
| ISO 639-1 | None | |
| ISO 639-2 | ilo
| |
| ISO 639-3 | ilo
| |
| ||
|
| ||
Basa Ilokano (cara Ilokano: Pagsasao nga Ilokano) iku basa Filipina kang cacahé panyaturé akèh dhéwé angka telu sawisé basa Tagalog lan basa Cebuano.
Basa iki kalebu kulawarga basa Austronésia, lan seduluran karo basa Malayu, Indonésia, Tetun, Chamorro, Fiji, Maori, Hawaii, Samoa, Tahiti, Paiwan, lan Malagasi. Basa iki uga seduluran karo kulawarga basa Luzon, mligané kang ana ing iring lor, lan saèmper basa Balangao lan dhialèk-dhialèké basa Bontoc iring wétan.[3]
Ing wulan Sèptèmber 2012, Provinsi La Union ngesahaké basa Ilokano (Iloko) minangka salah sawijining basa enggon-enggonan resmi saliyané basa Inggris lan Filipino (Tagalog).[1] Provinsi iku uga provinsi ing Filipina kang pisanan ngesahaké pepacuh kanggo ngayomi lan nguri-uri basa asli, sanajan ana uga basa-basa liyané kang dicaturaké ing La Union, kaya ta basa Pangasinan lan Kankanaey.[1]
Gegebengan
[besut | besut sumber]Basa Ilokano, kaya déné kabèh basa Filipina liyané, kalebu kulawarga basa Austronésia kang dipracaya asalé saka Taiwan.[4][5] Basa Ilokano kalebu anak kulawarga basa Kordiléra Filipina. Basa iki dicaturaké minangka basa guneman kapisan déning wong pitung yuta.[6]
Minangka lingua franca ing tlatah lor Filipina, mligi Luzon Lor, basa iki uga dadi basa guneman kapindho déning punjul saka wong rong yuta kang asliné ngendikan basa Ibanag, basa Ivatan, lan basa-basa liyané ing Luzon Lor.[7]
Sebaran
[besut | besut sumber]Basa Ilokano dicaturaké ing Luzon iring lor-kulon, Kapuloan Babuyan, Cordillera, Lembah Cagayan, Luzon Tengah, lan njlamprah ing Pulo Mindanao.[8] Basa iki uga dicaturaké ing Amérikah Sarékat, kanthi cacahé panyatur paling akèh dumunung ing Hawaii lan California.[9] Basa Ilokano uga minangka basa dudu-Inggris kang akèh dhéwé panyaturé angka telu ing Hawaii sangisoré basa Tagalog lan basa Jepang, kanthi 15% kulawarga ing Hawaii nuturaké basa iki.[10]
Rujukan
[besut | besut sumber]- ↑ a b c Elias, Jun (19 Sèptèmber 2012). "Iloko La Union's official language". Philippine Star. Dibukak ing 24 Sèptèmber 2012.
- ↑ Ethnologue. "Language Map of Northern Philippines". ethnologue.com. Ethnologue. Dibukak ing 7 Dhésèmber 2015.
- ↑ Lewis (2013). Ethnologue Languages of the World. Retrieved from:http://www.ethnologue.com/language/ebk
- ↑ Bellwood, Peter (1998). "Taiwan and the Prehistory of the Austronesians-speaking Peoples". Review of Archaeology 18: 39–48.
- ↑ Diamond, Jared M. (2000). "Taiwan's gift to the world." Nature 403 (6771): 709–10. doi:10.1038/35001685. PMID 10693781.
- ↑ Masalah sitiran: Tenger
<ref>ora trep; ora ana tèks tumrap refs kanthi jenengspeakers - ↑ Galvez Rubino, Carl Ralph (2000). Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano. University of Hawai'i Press. ISBN 0-8248-2088-6.
- ↑ Lewis, M. Paul; Simmons, Gary F; Fennig, Charles D. "Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition". SIL International. Dibukak ing 17 Dhésèmber 2015.
- ↑ Rubino, Carl (2005). "Chapter Eleven: Iloko". Ing Adelaar, Alexander (èd.). The Austronesian Language of Asia and Madagascar. Himmelmann, Nikolaus P. Routledge. kc. 326. ISBN 0-7007-1286-0.
- ↑ "The Non-English Speaking Population in Hawaii" (PDF). State of Hawaii Department of Business, Economic Development & Tourism Research and Economic Analysis Division. kc. 4. Dibukak ing 18 Dhésèmber 2015.