Menyang kontèn

Wong Yasidhi

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Yasidhi)
Gendéra tan resmi kang dinggo golongan Yasidhi

Wong Yasidhi miturut ètnisé iku golongan wong Kurdhi kang rélijiyus[1][2] utawa golongan étnorélijiyus[3] minangka pribumi ing Mésopotamiya Lor. Yasidhinisme mono ajaran agama kuna[4] kang keket nglakoni éndhogami.[5][6] Yasidhinisme ora ana gegayutané karo Zoroastrianisme,[7][8][9] nanging ana gegayutané karo agama-agama Mésopotamia kuna. Sanajan wong Yasidhi iku saka ètnisé kagolong wong Kurdhi, nanging Yasidhi iku golongan rélijiyus kang swatantra tur séjé mawa budayané dhéwé kang ngijèni.[10][11][12] Wong Yasidhi akèh-akèhé padha dedunung ana ing Provinsi Niniwé ing Irak. Golongan-golongané uga ana sumebar ing Arménia, Géorgia, Turki, Iran, lan Suriah. Cacah jiwaning wong Yasidhi ing tanah wutah getihé wis mrosot awit taun 1990-an jalaran saka ananing migrasi kang gedhé menyang Éropah, mligi Jerman.[13]

Wong Yasidhi iku monotéis,[14] pitaya marang Gusti minangka kang nyipta donya. Donya iku nuli dipasrahaké marang pitung makluk kudus utawa malaékat, dipandhégani Tawûsê Melek utawa Malékat Manyura, saperlu dirumat. Malaékat Manyura, minangka cakrawarti, iki kang njalari tumindak becik lan ala dadi tanggunané saben manungsa. Sipaté kang ora ajeg iku kagambar ing carita mitos nalika dhèwèké dilentharaké Gusti, kang njalari dhèwèké mertobat lan nuli manunggal karo Gusti.

Kapitayan iki dhedhasar rèflèksi mistik Sufisme marang Iblis, kang mbaléla sujud marang Adam masiya Gusti kang mréntahaké.[15] Krana gegayutan karo tradhisi Iblis ing Sufisme, sawenèh umat agama monotéis ing wewengkon kana madhakaké Malaékat Manyura karo Sétan minangka roh ala kang mbaléla ing kapitayané.[16][17][18][19] Panemu iki kang banjur nggegasah tumidak panyiya-nyiya tumrap wong Yasidhi kang dianggep "para muja iblis". Tumindak panyiya-nyiya tumrap wong Yasidhi terus kadadéan sanajan ing tanah wutah getihé dhéwé ing njeron wewengkon Irak modhéren kang kabawah para révolusionèr Muslim Sunni fundhamèntalis.[20]

Kawiwitan kala Agustus 2014, wong Yasidhi dadi inceraning Nagara Islam kang ngupadi "ngresiki" Irak lan nagara-nagara ing saubengé saka pangaribawa tan-Sunni lan tan-Islam.[21]

Ètnisitas

[besut | besut sumber]

Ing Arménia, wong Yasidhi dianggep golongan ètnis kang mirunggan lan lumrahé ora nganggep dhèwèké sagolongan karo wong Kurdhi.[22][23] Pasarékatan Bangsa-Bangsa ngakoni yèn wong Yasidhi mono golongan ètnis kang mirunggan.[24] Miturut Human Rights Watch ing 2009, wong Yasidhi ngalami Kurdhifikasi.[25][26]

Rujukan

[besut | besut sumber]
  1. ↑ Sharaf Khan Bitlisi identifies six important Kurdish tribes as Yezidi in the sixteenth century.
  2. ↑ YAZIDIS i.
  3. ↑ Victoria Arakelova. "Ethno-Religious Communities Identity markers". academia.edu. Dibukak ing 17 December 2015.
  4. ↑ Philip G. Kreyenbroek. "Yezidism in Europe". Dibukak ing 2015-12-25.
  5. ↑ Attewill, Fred; agencies (2007-08-15). "Background: the Yezidi". The Guardian (ing basa Inggris Karajan Manunggal). ISSN 0261-3077. Dibukak ing 2016-01-26.
  6. ↑ Eckardt, Frank; Eade, John (2011-01-01). The Ethnically Diverse City (ing basa Inggris). BWV Verlag. ISBN 978-3-8305-1641-5.
  7. ↑ "Weltorganisation der Zoroaster: "Êzîden sind keine Zoroastrier" – Interview mit êzîdîPress – ÊzîdîPress". ezidipress.com. Diarsip saka sing asli ing 20 September 2020. Dibukak ing 17 December 2015.
  8. ↑ "Zarathustra-Statue als Geschenk für Êzîden in Efrîn – ÊzîdîPress". ezidipress.com. Diarsip saka sing asli ing 15 July 2020. Dibukak ing 17 December 2015.
  9. ↑ "Qewl-Fälschungen". ezidipress.com. Diarsip saka sing asli ing 27 October 2020. Dibukak ing 17 December 2015.
  10. ↑ Palmer, Michael D.; Burgess, Stanley M. (2012-03-12). The Wiley-Blackwell Companion to Religion and Social Justice. John Wiley & Sons. kc. 405. ISBN 978-1-4443-5536-9. Dibukak ing 25 February 2014.
  11. ↑ "Background: the Yezidi". The Guardian. 2007-08-15. Dibukak ing 2014-08-09.
  12. ↑ "Who, What, Why: Who are the Yazidis?". BBC World News. Dibukak ing 2014-08-08.
  13. ↑ Gezer, Özlem (23 October 2014). "From Germany to Iraq: One Yazidi Family's War on Islamic State". Der Spiegel. Dibukak ing 24 June 2015.
  14. ↑ The Religion of the Yezidis: Religious Texts of the Yezidis: Translation, Introd. and Notes, by Giuseppe Furlani, J.M. Unvala, 1940 -- "The religion of the Yezidis is monotheistic" pg. 3
  15. ↑ Asatrian and Arakelova 2014, 26–29
  16. ↑ "Kurdish Society" by Martin Van Bruinessen, in The Kurds: A Contemporary Overview, ed.
  17. ↑ "The Yezidis". google.com. Dibukak ing 17 December 2015.
  18. ↑ Berman, Russell (2014-08-08). "A Very Brief History of the Yazidi and What They're Up Against in Iraq". The Wire. Diarsip saka sing asli ing 2014-08-12. Dibukak ing 2014-08-13.
  19. ↑ "Iraq crisis: who are the Yazidis and why is Isis hunting them?"
  20. ↑ The Devil worshippers, of Iraq. "The Devil worshippers of Iraq". The Telegraph. Dibukak ing 7 July 2014.
  21. ↑ "Who Are the Yazidi, and Why Is ISIS Targeting Them?". Dibukak ing 3 July 2015.
  22. ↑ Serinci, Deniz (28 May 2014). "The Yezidis of Armenia Face Identity Crisis over Kurdish Ethnicity". Rudaw Media Network.
  23. ↑ Green, Emma (13 August 2014). "The Yazidis, a People Who Fled". The Atlantic. Recently, Yazidis in Armenia tried to establish themselves as an independent, non-Kurdish ethnic group for political reasons...
  24. ↑ Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld | UNHCR's Eligibility Guidelines for Assessing the International Protection Needs of Iraqi Asylum-seekers". Refworld. Dibukak ing 2016-01-28.
  25. ↑ "On Vulnerable Ground". Human Rights Watch. Dibukak ing 2016-01-28.
  26. ↑ Ghanim, David (2011-09-30). Iraq's Dysfunctional Democracy (ing basa Inggris). ABC-CLIO. ISBN 9780313398018.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Wong_Yasidhi&oldid=1670222"