Menyang kontèn

John Dewey

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Dewey (1902)

John Dewey (20 Oktober 20 1859 - 1 Juni 1952) iku sawijining filsuf, psikolog, lan réformis wiyata saka Amérikah kang gagasané mrabawani réformasi wiyata lan brayat agung. Dhèwèké katelah salah siji sarjana Amérikah kang kondhang ing paro kawitan abad ping 20.[1][2]

Irah-irahan pokok saka karyané Dewey iku kapitayan kang gedhé marang dhémokrasi, mligi ing babagan pulitik, wiyata, utawa komunikasi lan jurnalisme.[3] Kaya kang dikandhakaké Dewey dhéwé ing taun 1888, nalika isih ana ing Universitas Michigan, "Dhémokrasi lan étikah idhéyal kamanungsan kanggoku iku padha".[4] Kondhang amarga advokasiné tumrap dhémokrasi, Dewey ngaggep rong anasir pokok—pamulangan lan brayat sipil—dadi rembug gedhé kang butuh kawigatèn lan rékonstruksi kanggo njurung kawruh èkspèrimèntal lan pluralitas. Dewey negesaké yèn dhémokrasi kang wutuh kudu diéntukaké ora mung saka pungutan swara, nanging uga saka mesthèkaké yèn ana panemu umum kang kagatra wutuh, kalakokaké kanthi sesambungan antaraning warga, nimpuna, lan pulitisi kang kajibah tumrap paugeran kang dipilih.

Dewey minangka salah siji tokoh pokok kang ana gandhèngané karo filsafat pragmatisme lan dianggep salah siji bapa psikologi fungsiyonal. Karya ngèlmiyahé "The Reflex Arc Concept in Psychology" kang dibabar ing taun 1896, dianggep karya kawitan kang pokok ing pamulangan fungsiyonalis (Chicago).[5][6] Survéi Review of General Psychology , dibabar ing taun 2002, ngrangking Dewey ing urutan 93 minangka psikolog abad ping 20 kang akèh disitir.[7]

Dewey uga minangka réformis wiyata kang gedhé ing abad ping 20. [1] Kondhang minangka nimpuna umum, dhèwèké wong kang sora tumrap wiyata progrèsif lan liberalisme.[8][9] Nalika njawat mahaguru ing Universitas Chicago, dhèwèké yasa Sekolah Laboratoriyum Universitas Chicago, kang dadi papan dhèwèké ngecakaké lan ngrambyang gagaran-gagasan progrèsifé ing babagan métodhe pédhagogis.[10][11] Sanajan Dewey kasuwur amarga publikasiné bab wiyata, dhèwèké uga nulis akèh babagan liyane, kaya ta èpistèmologi, métafisika, èstètika, kagunan, logikah, téyori sosiyal, lan étikah.

Réferènsi

[besut | besut sumber]
  1. a b "PBS Online: Only A Teacher: Schoolhouse Pioneers". www.pbs.org. Dibukak ing 2019-08-29.
  2. Hildebrand, David (2018), Zalta, Edward N. (èd.), "John Dewey", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (édhisi ka-Winter 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, dibukak ing 2019-08-29
  3. Festenstein, Matthew (2018), Zalta, Edward N. (èd.), "Dewey's Political Philosophy", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (édhisi ka-Fall 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, dibukak ing 2019-08-29
  4. Early Works, 1:128 (Southern Illinois University Press) op cited in Douglas R. Anderson, AAR, The Journal of the American Academy of Religion, Vol. 61, No. 2 (1993), p. 383
  5. "John Dewey". psychology.jrank.org (ing basa Inggris). Dibukak ing 2019-08-29.
  6. Backe, Andrew (1999). "Dewey and the Reflex Arc: The Limits of James's Influence". Transactions of the Charles S. Peirce Society. 35 (2): 312–326. ISSN 0009-1774. JSTOR 40320763.
  7. Haggbloom, Steven J.; Warnick, Renee; Warnick, Jason E.; Jones, Vinessa K.; Yarbrough, Gary L.; Russell, Tenea M.; Borecky, Chris M.; McGahhey, Reagan; Powell, John L., III (2002). "The 100 most eminent psychologists of the 20th century". Review of General Psychology. 6 (2): 139–52. doi:10.1037/1089-2680.6.2.139.
  8. Alan Ryan, John Dewey and the High Tide of American Liberalism, (1995), p. 32
  9. Violas, Paul C.; Tozer, Steven; Senese, Guy B. (September 2004). School and Society: Historical and Contemporary Perspectives. McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages. kc. 121. ISBN 978-0-07-298556-6.
  10. "John Dewey's Laboratory School in Chicago". www.mi-knoll.de. Diarsip saka sing asli ing 2021-11-23. Dibukak ing 2019-08-29.
  11. "John Dewey (1859—1952)". The University of Tennessee at Martin.