Pedhèt emas

*Penyembahan Anak Lembu Emas* karya Nicolas Poussin

Pedhèt emas (עגל הזהב Egel haZahav) inggih punika berhala ingkang dipundamel déning bangsa Israèl nalika Musa minggah dhateng Gunung Sinai. Miturut kitab Keluaran^[1], anak lembu emas punika dipundamel déning Harun kanggé nuruti kekarepaning bangsa Israèl, déné Quran^[2] nyebutaken ingkang damel inggih punika Samiri.

Wonten ing Ibrani, kadadosan punika dipunkenal minangka "Chet ha'Egel" (חטא העגל) utawi "Dosa Anak Lembu".

Nalika Musa dipundhawuhi Allah kanggé minggah dhateng Gunung Sinai saperlu nampi parèntah Gusti (Keluaran 24:12) piyambakipun dumunung ing nginggil gunung sadanguning 40 dinten 40 dalu. Bangsa Israèl ajrih Musa boten wangsul lan ngendika dhateng Harun saperlu ndamelaken kanggé allah (Keluaran 32:1). Harun ndahwuhi para warga kanggé ngempalaken anting-anting emas lajeng saking anting-anting ingkang sampul kakempalaken dipunbentuk lan dipundamel anak lembu tuangan. Harun ugi ndhirikaken mezbah ing sangajenging anak lembu mau. Énjingipun dipunnyatakaken Harun minangka dinten riyaya kanggé Gusti lan sadaya bangsa Israèl maringi sesembahan kurban, dhahar lan unjukan, lan sami seneng-seneng.

Gusti lajeng ndhawuhi Musa mandhap lan piyambakipun gadhah rencana kanggé mbrasta bangsa Israèl lan damel Musa dados bangsa ing éngga lan ageng. Musa Nyobi nglunakaken galihing Gusti saèngga Gusti boten siyos mbrasta bangsa pilihan-Nipun mau (Keluaran 32:9-14). Musa lajeng mandhap gunung kanthi mbekta kalih loh watu ingkang dipunserat déning Allah piyambak. Nalika piyambakipun kapanggih kaliyan Yosua ingkang nengga piyambakipun mandhap saking gunung, Yosua ngendika bilih piyambakipun mireng unén-unén perang ing perkemahan Israèl, nanging Musa mbangsuli Yosua bilih ingkang dipunmirengaken sanès minangka nyanyian kemenangan utawi kekalahan, nanging nyanyian ingkang sinautan. Nalika mandhap saking gunung mau Musa ningali anak lembu emas lan tiyang ingkang sami jejogedan, saèngga Musa dados duka, kekalih loh watu ingkang dipunbekta lajeng dipunbalangaken saking astanipun lan dipunpecahaken ing kaki gunung mau. Musa lajeng mbakar anak lembu emas mau kanthi latu, dipungiling dumugi alus, lajeng dipunsawuraken ing nginggiling toya lan tiyang Israèl dipundhawuhi sami ngunjuk. Musa lajeng nyuwun pirsa dhateng Harun kénging punapa piyambakipun ngrawuhaken dosa ingkang ageng punika dhateng bangsa Israèl, ingkang dipunwangsuli Harun bilih dhasaripun bangsa Israèl minangka bangsa nista; piyambakipun ndhawuhi bangsa saperlu ninggalaken emasipun, lan nalika emas sampun kakumpul lan piyambakipun nguncalaken ing salebeting latu, lajeng medal anak lembu itu (Keluaran 32:22-24).

Musa ningali bilih tiyang Israèl sampun kados jaran ucul saking kandhang, lan Harun ingkang nguculaken, dumugi dados enyèkan kanggé sadaya mungsuhipun, saèngga Musa ngundhang sadaya tiyang Israèl ingkang mihak dhateng piyambakipun lan sadaya bani Lewi sami kempal dhateng Musa. Musa lajeng maringi parèntah Gusti dhateng para bani Lewi saperlu lumampah samsaya mriki kanthi sami ngiketaken pedhang ing pinggangipun, saking lawang gerbang perkemahan dumugi lawang gerbang ingkang satunggalipun, sami patèn-patènan sadhèrèk lan tangga tepalihipun. Para bani Lewi sami nindakaken punapa ingkang dipundhawuhaken Musa lan sami tumpes 3.000 tiyang saking bangsa Israèl (Keluaran 32:28).