Baya

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Baya (bajul)
Kalamangsa: Late Cretaceous - Saiki
Baya Nil
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Sauropsida
Ordho: Crocodilia
Famili: Crocodylidae
Cuvier, 1807
Genera

Pirsani princèné ing taksonomi.

Baya utawa kerep mau bajul (Jawa Kuna wuhaya) ya iku reptil sing awak'e gedhé sing urip ing banyu. Sacara ilmiah, baya nyakup kabèh spésies kulawarga suku Crocodylidae, kalebu uga baya iwak (Tomistoma schlegelii). Sanadyan mangkono jeneng iki bisa uga kanthi longgar kanggo nyebut ‘baya’ aligator, kaiman lan gavial; ya iku krabat-krabat baya saka suku liya.

Baya racaké manggon ana ing banyu tawar kaya ta kali, tlaga, rawa lan papan panggonan kang teles, nanging ana uga kang manggon ana ing banyu payau kaya baya muara. Pangonone baya kaya ta bangsa iwak, reptil lan mamalia, kandhang uga mangan moluska lan krustasea gumantung spesiese. Baya kagolong kéwan purba, sing ngalami evolusi sithik awit jaman dinosaurus.

Ana uga jeneng liyané baya, kaya déné buhaya (Sd.); buhaya (bjn); bicokok (Btw.), bekatak, utawa baya kodhok kanggo ngarani baya kang duwé awak cilik nanging lemu; senyulong, baya jolong-jolong (Mly.), utawa baya julung-julung kanggo ngarani baya iwak; baya pandan, ya iku baya kang wernane ijo; baya tembaga, baya kang wernane kuning semu soklat; lan liya liyané.


Taksonomi lan panyebaran[besut | besut sumber]

Sawijining Baya kang Ana ing Taman Wisata Jurug Sala
Baya moncong-ramping, Crocodylus cataphractus
Baya-baya kang dhèdheè
Baya Amérika ingLa Manzanilla, Jalisco, Mexico
Ndhog baya kang netes ing kebon binatang Semarang

Akèh-akèhé baya kagolong sajeroning marga Crocodylus. Loro marga liya sing isih urip anggota suku Crocodylia ya iku Osteolaemus lan Tomistoma, saben jinis asipat monotipik.

Baya ing Indonésia[besut | besut sumber]

Jinising baya kang ana ing Indonésia kapengkar minangka pitu spésies (utawa subspesies) kang tinemu ing sakiteré kapuloan Indonésia.[1], yakni:

Rujukan[besut | besut sumber]

  1. Iskandar, D.T. 2000. Kura-kura dan Buaya Indonésia dan Papua Nugini. Penerbit ITB, Bandung. 191 hal. ISBN 979-96100-0-1

Pranala njaba[besut | besut sumber]