Prasasti Amoghapasa

Prasasti Amoghapasa inggih punika prasasti ingkang kaserat ing pérangan wingking stela (sandharan) patung watu ingkang dipunsebut pāduka Amoghapāśa^[1] kados ingkang dipusebutaken ing prasasti Padang Roco. Nalika taun 1347, Adityawarman nambah pahatan aksara wonten ing pérangan winngking patung mau kanggé ngandharaken bilih patung punika nglambangaken piyambakipun. Prasasti punika sapunika kasimpen ing Museum Nasional Indonésia ing Jakarta kanthi nomer inventaris D.198-6469 (pérangan arca).

Asal-usul

Patung punika minangka bebungah saking Kertanagara raja Singhasari dhateng Tribhuwanaraja raja Melayu ing Dharmasraya nalika taun 1208 Saka utawi 1286 Masehi. Wonten ing Pérangan lapik (alas) arca punika wonten manuskrip ingkang dipunsebut prasasti Padang Roco ingkang ngandharaken pamaringan bebungah arca punika.

Wonten manuskrip ingkang dipunpahat malih ing pérangan wingking patung punika, ingkang sinerat ing basa Sanskerta. Tata basa saking pahatan manuskrip punika boten kastruktur, saèngga awrat anggénipun sami nerjemahaken kanthi leres. Sapvrangan ageng wosipun minangka puji-pujian dhateng Adityawarman^[2].

Penafsiran tèks prasasti

Saking sapérangan tèks ingkang sampun jelas, saged mbiyantu kanggé mrakirakaken maksud saking manuskrip punika. Fokus utama inggih punika babagan pangukuhan utawi pratista, saking patung Amoghapasa déning Ācārya (Pendeta Guru) Dharmaśekara saking dhawuhipun Adityawarman utawi nama ingkang sanès Ādityawarmodaya. Dipunsebutaken ugi, Adityawarman ngandharaken piyambakipun dados Maharajadiraja kanthi gelar Srīmat Srī Udayādityawarma Pratāpaparākrama Rājendra Maulimāli Warmadewa kanthi Mbangsulaken Kaanan Sadèrèngipun (Karajan Melayu) lan lajeng nyukani nama Malayapura nalika taun 1347 Masehi.

Transliterasi tèks prasasti

Salam sajahtera.
Beliau, ingkang njagi kapitadosan kanthi leres, Beliau ingkang gadhah jiwa ingkang ageng, Beliau, ingkang berbudi luhur ingkanng dipunremeni, Beliau, ingkang mangertosi isi kitab suci, Beliau, ingkang paling unggul, ingkang tangat sanget lan nggladhi dhiri, lan Beliau ingkang gadhah karakter mulia, Beliau, ingkang sadaya punika amargi sandoha Panjenengan dalem lan pangajab Panjenengan dalem, Beliau, ingkang mangertosi lan ngawonaken mungsuhipun, Beliau ingkang boten remen kanisthan, Beliau ingkang paling hébat, Beliau nun inggih Ādityavarmodaya.
Beliau ingkang kanugrahan kanthi sadaya kawicakanan, Beliau ingkang pengalaman sanget ing perdagangan senjata, lan fasih ing sadaya ngèlmu, Beliau kados lautan kawicaksanan kados ingkang dados pangajabipun umat Buda, Beliau mangertos kados pundi nangani bab-bab kanthi wicaksana, Beliau ingkang ngisi badan lan nepsunipun kanthi kamurnian, Beliau ingkang [...]^{[Cathetan 1]} Dumugi punapa - punapa, Beliau ingkang sampun pikantuk kasugihan lan emas, Beliau Déwa (Kṣatriya) Gusti, para Patih.

Uga delengen

Cathetan

↑ sapérangan tembung ingkang dèrèng saged dipunpahami.

Cathetan suku

↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2014-04-06. Dibukak ing 2013-03-23.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
↑ Kern, J.H.C., (1907), De wij-inscriptie op het Amoghapāça-beeld van Padang Candhi(Batang Hari-districten); 1269 Çaka, Tijdschrift voor Indische Taal-, Land-, en Volkenkunde.

[blank-3] sapérangan tembung ingkang dèrèng saged dipunpahami.

[1] "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2014-04-06. Dibukak ing 2013-03-23.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)

[2] Kern, J.H.C., (1907), De wij-inscriptie op het Amoghapāça-beeld van Padang Candhi(Batang Hari-districten); 1269 Çaka, Tijdschrift voor Indische Taal-, Land-, en Volkenkunde.

[1]

[2]

[Cathetan 1]