Mpu Purwa

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Mpu Purwa minangka pandhita Buddha Mahayana sing ditemokake ing Pararaton minangka bapak saka Ken Dedes .

Babad urip[besut | besut sumber]

Mpu Gnijaya krama karo Dewi Manik Geni supaya nglairake 7 pandhita sing umume diarani "Sapta Rsi" (7 Pendeta). Anak kaping telu Mpu Gnijaya jenenge Mpu Wiradnyana (salah sawijining Sapta Rsi) omah-omah karo putrine Mpu Panataran lan dikaruniai anak sing jenenge Mpu Wiranatha. Mpu Wiranatha krama karo Dewi Amertha Manggali kanggo nglairake anak telu, yaiku: Mpu Purwanatha, Ni Ayu Wetan lan Ni Ayu Tirtha. Mpu Purwanatha pindhah saka Daha / Kediri menyang Desa Panawijan, wilayah Tumapel amarga dheweke dirasakake Kerthajaya / Dandanggendis Raja Kediri, sing duwe 1116 - 1144 Isaka / 1194 -1223 M. Mpu Purwanatha duwe anak loro, yaiku Mpu Purwa lan Ken Dedes

Mpu Purwa dhaup karo putri aji Tatar kanggo nglairake anak sing jenenge Arya Tatar, Arya Tatar ngutus Ki Gusti Pasek Agung Anglurah Tatar, banjur ngutus De Pasek Tatar / De Pasek Kepala Desa Urban Tatar. Kendedes diculik lan dikawin karo Tunggul Ametung. Mpu Purwanatha, bapakné Kéndes, nesu karo kedadeyan iki lan ngipat-ipati penculik putriné supaya dipateni keris lan sumur ing Panawijen garing amarga warga ora gelem nglaporake tumindak kasebut. Ken Arok banjur krama karo Ken Dedes sawise Tunggul Ametung dipateni karo kerise Mpu Gandring.

Senen, Umanis, Sungsang, Sasih Karo (Juli 1335) De Pasek Tatar (putrane Mpu Purwa utawa putu Mpu Purwanatha) diangkat dadi Amancabhumi ing Gelgel, Bali nalika pamaréntahan Sri Tapahulung / Sri Gajah Waktra / Sri Gajah Wahana sing munggah tahta 1246 Isaka utawa 1324 M. Sabanjure "Mpu Purwa" minangka cikal bakal keturunan Pasek Tatar ing Bali, dene adhine "Ken Dedes" nglairake raja-raja gedhe ing Jawa. Ibu saka Presiden Republik Indonesia kaping pisanan, Ir Soekarno, yaiku Ni Nyoman Rai Serimben (garwane R. Soekemi Sostrodiharjo) minangka salah sawijining keturunan Pasek Tatar ing Bali sing keturunan langsung Mpu Purwa (adhine Ken Dedes). Pasek / peg = lait / tugu penguat. Pasek uga ateges pemimpin ing "agama dharma" lan "negara dharma". Dharma = kuwajiban luhur urip.

Saka kompilasi lontar kuno ing Bali sing asale saka Majapahit lan banjur dijabarake ing Edisi Lengkap Babad Pasek Silsilah, Mpu Purwanatha minangka bapak saka Mpu Purwa lan Ken Dedes. Dadi Mpu Purwa yaiku adhine Ken Dedes.

Kapustakan[besut | besut sumber]

  • R.M. Mangkudimedja. 1979. Serat Pararaton Jilid 2. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Proyek Penerbitan Buku Sastra Indonesia dan Daerah
  • Gde Ketut Soebandi. 2003. "Babad Pasek Edisi Lengkap". Denpasar: Penerbit Pustaka Manikgeni.