G.K.R. Mangkubumi

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka GKR Mangkubumi)

Gusti Kangjeng Ratu Mangkubumi Hamemayu Hayuning Bawana Langgeng Ing Mataram (Carakan: ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦶ​ꦏꦁꦗꦼꦁꦫꦠꦸꦩꦁꦏꦸꦨꦸꦩꦶ; miyos wonten ing Bogor, 24 Fèbruari 1972; yuswa 47 tahun), saderengipun kagungan asma Gusti Kangjeng Ratu Pembayun lan asma timuripun Gusti Raden Ajeng Nurmalita Sari inggih punika putra pambajengipun Sri Sultan Hamengkubuwana X kaliyan Gusti Kanjeng Ratu Hemas saking Kesultanan Ngayogyakarta Hadiningrat.

GKR Mangkubumi

Pawiyatan[besut | besut sumber]

Wiwit alit dumugi dungkap wanci SMA, Ratu Mangkubumi pados kawruh wonten Ngayogyakarta. Sadèrèngipun sekolah wonten ing International School of Singapore, panjenenganipun sekolah wonten ing SMA Bopkri 1 Yogyakarta. Sasampunipun winisudha saking SMA, panjenenganipun nglajengaken pados kawruh wonten ing Griffith University Brisbane, Queensland, Ostrali.

Pawiwahan[besut | besut sumber]

Nalika 28 Mei 2002 Ratu Mangkubumi krama kaliyan Kanjeng Pangéran Harya Wiranegara. Ratu Mangkubumi minangka putri pambajeng Ngarsa Dalem pramila pawiwahan menika pikantuk kathah kawigatèn saking sinten kémawon. Pawiwahan punika samangké ugi dipuntindakaken kaliyan rayinipun Ratu Mangkubumi.

Sadèrèngipun krama, miturut paugeran wonten kraton, pinangantèn putri pikantuk asma saha gelar énggal. Parmila asmanipun owah saking Gusti Raden Ajeng Nuramlitasari dados Gusti Kanjeng Ratu Pembayun. Pinanganten kakung minangka Mantu Dalem ugi pikantuk gelar Kanjeng Pangeran Harya Wiranegara. Tiyang kekalih punika dipunwisudha wonten Kraton Ngayogyakarta. Ing wekdal sesarengan, Ratu Pembayun dipunpitados minangka pandhéganipun kaputrèn ing kraton saha sedaya putri Sultan Hamengkubuwana X.[1]

Rantamaning adicara dipunwiwiti kanthi calon pinangantèn kakung inggih menika Nieko Messa Yudha ingkang kaparing gelar Kanjeng Pangeran Harya Wiranegara mlebet wonten kraton wiwit 27 Mei 2012 ingkang kawastanan prosèsi "Nyantri" [2]. Calon pinangantèn kakung inggih menika Nieko Messa Yudha, ingkang kaparingan asma dalem Kanjeng Pangeran Harya Wiranegara, wiwit mlebet wonten ing Kraton Ngayogyakarta nalika 27 Mei 2002.

Miturut paugeran ing kraton, Sri Sultan piyambak ingkang ngijabaken GKR Pembayun kaliyan KPH Wiranegara. Presidhèn Mégawati Soekarnoputri, saha Duta Besar Perwakilan Negara Sahabat rawuh wonten adicara "panggih" [3]. Minangka putri dalem, rantamaning adicara katindakaken prosèsi "pondhongan". Wonten ing pondhongan menika, pinangantèn kakung junjung garwanipun ngagem astanipun kabiyantu dening GBPH Yudhaningrat minangka rayi dalem. Pondhongan menika dados pralambang bilih kakung ugi kedah nginggilaken garwanipun. Miturut cariyos, ing salebeting adicara panggih menika wonten kadadéan ingkang botén saged dipuntampi nalar inggih menika angin gedhé ing salebeting témbok kraton saha petir kang nyambar ing wayah awan [4].

Sasampunipun adicara panggih temanten, katindakaken adicara kirab pinangantèn. Kirab menika sampun boten katindakaken nalika jaman Hamengkubuwana VIII, ananging katindakaken malih ing pawiwahanipun Ratu Mangkubumi. Kirab pinangantèn menika mubeng beteng Kraton Ngayogyakarta. GKR Mangkubumi kaliyan KPH Wiranegara nitih keréta pusaka Kanjeng Kyai Jongwiyat nalika kirab pinangantèn. Sedaya warga Ngayogyakarta mirsani kirab menika [5]. Pawiwahan Ageng Kraton Ngayogyakarta menika katindakaken miturut paugeran ingkang sampun wontén kawit jaman rumiyin. Pawiwahan Ageng menika ugi katindakaken saha kalajengaken dening rayinipun Ratu Mangkubumi inggih menika GKR Maduretno, GKR Hayu, saha GKR Bendara.

GKR Mangkubumi kaliyan KPH Wiranegara kagungan putra kalih inggih menika Raden Ajeng Artie Ayya Fatimasari Wiranegara saha Raden Mas Drasthya Wiranegara. GRAj Artie Ayya Fatimasari Wiranegara nindakaken adicara "tetesan" nalika 22 Desember 2013. Adicara tetesan menika minangka pralambang bilih wanita sampun dungkap diwasa [6].

Padamelan[besut | besut sumber]

Ratu Mangkubumi boten namung aktif ing kagiyatan sosial kémawon, ananging panjenanganipun ugi gadhah tanggel jawab minangka Diréktur PT. Yogyakarta Tembakau Indonesia (perusahaan rokok kretek ingkang kabangun mawi ancas supados saged ngirangi pengangguran ing Bantul) saha PT. Yarsilk Gora Mahottama, ugi Komisaris Utama PT Madubaru [7].

Konservasi alam saha satwa[besut | besut sumber]

Ratu Mangkubumi wiwit gabung kaliyan Pusat Penyelamatan Satwa Jogja (PPSJ) Kulon Praga, Yogyakarta supados saged ngirangi punahipun satwa, mliginipun orang utan [8][9]. Wonten bab punika, Ratu Mangkubumi makarya sesaréngan kaliyan NGOs, sector pribadi saha médhia saking Luxemburg [10]. Boten namung Orang Utan, Ratu Mangkubumi ugi aktif wonten upaya konservasi Elang jawa ingkang dados inspirasi lambang negara Manuk Garuda [11].

Pawiyatan saha kawiranèm[besut | besut sumber]

Ratu Mangkubumi sampun nate dados Ketua Karangtaruna Provinsi DIY sadangunipun 10 tahun (2002-2012). Wonten salebeting organisasi menika, panjenenganipun paring pituduh babagan kautamaning pemimpin saha tansah ngudipaya ningkataken kapasitasipun para wiranèm. Boten namung menika, Ratu Pembayun ugi aktif makarya sesarengan kaliyan Badan Kependudukan dan Keluarga Berencana Nasional utawi BKKBN bab kasarasan reproduksi remaja saha kesetaraan gender [12]. Panjenenganipun ugi aktif wonten donya pendhidikan. Minangka Ibu, Ratu mangkubumi ugi tansah paring kawigatosan dhumateng putra-putrinipun [13]. Ratu Pembayun ugi lenggah wonten ing Palang Merah Indonesia DIY minangka dewan kehormatan [14].

Wonten ing purwakaning warsa 2012, Ratu Mangkubumi mbekta proposal kanthi ancas supados Ngayogyakarta dados provinsi cyber ingkang kaping sepisan. Bab punika dipunandharaken Putri Pembayun nalika paring pangandikan wonten ing pepanggihan The Education World Forum 2012 ingkang papanipun dumunung wonten The Queen Elizabeth II Conference Centre, London, Inggris wiwit 9 Januari dumugi 11 Januari [15].

Wonten sasi Oktober 2012, GKR Mangkubumi kapilih minangka Ketua DPD Komite Nasional Pemuda Indonesia DIY periode 2012-2015[16]. Jabatan menika paring kalodhangan kagem Mangkubumi supados saged damel produktivitasipun tiyang ingkang boten sugih.

Nalika tanggal 28 Maret 2015, pepanggihan dhaérah gerakan pramuka DIY kanthi sarujuk milih GKR Mangkubumi minangka ketua Kwartir Dhaérah DIY[17] . Sasampunipun dipunkukuhaken, GKR Mangkubumi ngandharaken visinipun bilih pramuka kedah dipunpahami dening bocah wiwit SD dumugi SMA. Salangkungipun, panjenenganipun cariyos bilih kwarda samangke badhe ngudipaya kanthi cara promsi kagiyatan pramuka dhumateng bocah dumugi wiranèm [18] .

Kagiyatan Sosial[besut | besut sumber]

Nalika garwanipun Ratu Mangkubumi inggih menika KPH Wiranegara wiwit aktif ing politik, kathah ingkang paring pitakènan menapa samangké Ratu Mangkubumi ugi badhé tumut aktif ing poitik kados garwa saha ibunipun. Ananging GKR Mangkubumi paring pangandikan bilih piyambakipun langkung remen ing kagiyatan sosial [13][19].

Minangka aktivis ing kagiyatan sosial, GKR Mangkubumi nate dipunparingi penghargaan "Wanita Tak Terpatahkan" saking Sunsilk Unbreakable Woman awit upayanipun damel dayanipun wanita-wanita ing desa-desa [20][21].

Padamelan

  • Komisaris Utama PT Madubaru (PG / PS Madukismo) [7]
  • Komisaris Utama PT Mataram Mitra Manunggal (BPR Mataram)
  • Direktur Utama PT Tembakau Indonesia (Industri Rokok) nalika taun 2003-2008
  • Komisaris Utama PT Yogyakarta Tembakau Indonesia
  • Direktur Utama PT Yarsilk Gora Mahottama (Industri Sutra)

Jejibahan wonten Asosiasi saha Organisasi

  • 2002-2012: Ketua Umum Karang Taruna DIY
  • 2003-2011: Ketua DIY DIY BPD AKU (Asosiasi Kelompok Usaha Peningkatan Pendapatan Keluarga Sejahtera)
  • 2003-2008: Wakil Ketua International Association of Wild Silk Moth
  • 2005-2009: Ketua Umum Koperasi Aku Sejahtera
  • 2006–2010: Ketua Pembina Yayasan Royal Silk (Pengembangan Kawasan dan Pemberdayaan Masyarakat di wilayah Karangtengah)
  • 2002-2006: Wakil Ketua Asosiasi Masyarakat Sutera Alam DIY
  • 2002-2006: Wakil Ketua ASEPHI DIY (Asosiasi Kerajinan)
  • 2006–2010: Ketua Asosiasi Masyarakat Persuteraan Alam Liar Indonesia
  • 2006-2011: Ketua Asosiasi Pedagang Pasar Seluruh Indonesia DIY
  • 2012-2015: Ketua DPD KNPI DIY
  • 2012 - sakmenika: Pusat Penyelamat Hidupan liar Jogya (PPSJ)
  • 2015 - sakmenika: Ketua Kwartir Daerah Gerakan Pramuka DIY
  • 2015 - sakmenika: Ketua DIY Kadin

Jejibahan wonten Kraton[besut | besut sumber]

Minangka putra dalem ingkang nomer setunggal, Ratu Mangkubumi gadhah jejibahan damel guyub ing antawisipun kaluwarga ageng Kraton Ngayogyakarta saha sedaya putri dalem [22]. Ratu Mangkubumi ugi kajibah dados salah satunggaling Penghageng, pramila panjenénganipun dados pimpinan nalika wonten upacara ing salebeting kraton, ing antawisipun adicara Tumpak Wajik, Yasa Pesi Burak, saha sanèsipun. Ugi nalika rayinipun Ratu Mangkubumi nindakaken palakrami, panjenenganipun dados pimpinan ing adicara punika.

Ratu Mangkubumi gadhah pamanggih bilih kraton menika minangka pusat kabudayan kedah saged paring pituduh dumaténg papan sakiwa tengenipun supados boten kanyut arusipun modernisasi. Kedah saged milah saha milih kabudayan pundi ingkang trep kaliyan kabudayanipun tiyang jawi. Kraton ugi kedah tinarbuka kaliyan kamajengan jaman, mliginupun teknologi informasi. Nalika dipunsuwuni pirsa babagan "suksesi" ing kraton, panjenénganipun namung ngendika "manut dhawuhipun bapak kémawon" [23].

Salah satunggaling wujud upaya nglestantunaken utawa nguri-uri kabudayan inggih menika Ratu Mangkubumi remen beksan. Panjenenganipun kaliyan rayinipun inggih menika GKR Candrakirana, GKR Hayu, saha GKR Bendara dados pambeksa Kraton Yogyakarta

Nalika 5 Mei 2015, Hamengkubuwana X paring Sabdaraja, salah satunggaling prakawis wonten Sabdaraja menika nggantos asmanipun GKR Pembayun dados GKR Mangkubumi. Botén namung menika, GKR Mangkubumi ugi pikantuk gelar inggih menika GKR Mangkubumi Hamemayu Hayuning Bawana Langgeng ing Mataram.

Cathetan[besut | besut sumber]

  1. Wiwik Susilo dan Mardianto (6 Mèi 2002). "GRA Nurmalitasari Menyandang Gelar Baru". Liputan6.com. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  2. PUT/DIT (28 Mèi 2002). "Nyantri, Awali Pernikahan Putri Sultan GKR Pembayun". BaliPost.co.id. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  3. LN Idayanie (28 Mèi 2002). "Presiden dan Pejabat Tinggi Negara Hadiri Pernikahan Puteri Sultan HB X". Tempo Interaktif. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  4. Joko Syahban, Kristiyanto, Sujoko, dan Sawariyanto (3 Juni 2002). "Perkawinan Agung : Memurnikan mitos Mataram Islam". Gatra. Diarsip saka sing asli ing 2014-01-16. Dibukak ing 9 Mèi 2015.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  5. ICH/Wiwik Susilo (29 Mèi 2002). "Kirab Pengantin Keraton Yogyakarta Disambut Meriah". Liputan6.com. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  6. Andreas Tri Pamungkas (22 Dhésèmber 2013). "Tetesan Putri Pembayun, Jaga Kesehatan Sekaligus Lestarikan Budaya". HarianJogja.com. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  7. a b "Kondhang: GKR Pembayun "Jadi Raja itu Nggak Enak"". Kabare Jogja Magazine. 19 Juni 2006. Dibukak ing 19 Juni 2006.
  8. Pembayun Makin Tua Makin Bermakna[pranala mati permanèn], 6 Maret 2012. Tabloid Nova. Rini.
  9. "Ulang Tahun Ke-41 GKR Pembayun di PPSJ". Pemerintah Kabupaten Kulon Progo. 24 Fèbruari 2013. Diarsip saka sing asli ing 2014-01-15. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  10. "Gusti Kanjeng Ratu Pembayun Visit Luxembourg Protection and Rehabilitation Orangutan". Embassy of the Republic of Indonesia in Brussels. Diarsip saka sing asli ing 2014-01-16. Dibukak ing 2019-11-07.
  11. http://www.indonesiapower.co.id/SitePages/NewsDetail.aspx?dN=551
  12. http://koran-sindo.com/node/328583
  13. a b "Gusti Pembayun Miliki Segudang Kegiatan Sosial, Ogah Terjun ke Dunia Politik". MataWanita. Diarsip saka sing asli ing 2014-01-16. Dibukak ing 2019-11-07.
  14. "Website Pmi Mudahkan Masyarakat Ketahui Stok Darah". JogjaTV, PMI Jogja. 30 Maret 2012. Diarsip saka sing asli ing 2015-05-18. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  15. Kunto Wibisono (12 Januari 2012). "Putri GKR Pembayun: Yogjakarta jadi provinsi cyber pertama". AntaraNews.com. Dibukak ing 12 Januari 2012.
  16. Akhirul Awal (14 Oktober 2012). "GKR Pembayun Jabat Ketua DPD KNPI DIY". HarianJogja.com. Dibukak ing 22 Dhésèmber 2015.
  17. Endro Guntoro (31 Maret 2015). "GKR Pembayun pimpin Kwarda Pramuka DIY". Harian Jogja. Dibukak ing 22 Dhésèmber 2015.
  18. UWD (11 Juni 2015). "GKR Mangkubumi dilantik sebagai ketua Pramuka Yogyakarta". tempo.com. Dibukak ing 22 Dhésèmber 2015.
  19. Ujang Hasanudin (8 Fèbruari 2013). "GKR Pembayun Emoh Berpartai". HarianJogja.com. Dibukak ing 8 Fèbruari 2013.
  20. "GKR Pembayun Terima "Perempuan Tak Terpatahkan". Antaranews.com. Dibukak ing 9 Mèi 2015.
  21. Tomi Sujatmiko (15 Dhésèmber 2013). "Resmikan Kampung Wisata Kuliner, 'This Is It'..., Cokies Ubi Ungu GKR Pembayun". Kedaultan Rakyat Online.
  22. http://www.koran-sindo.com/node/328807
  23. http://kabare.jogja.com/?a=b1R5L0ZlWjNWRi9JblVkUmhOIHk%3D%3D

Link njaba[besut | besut sumber]