Menyang kontèn

Partai Kamardikan Puérto Riko

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
The flag of Puerto Rico (1895)[1], initially created to symbolize the ideals of the Puerto Rican independence movement, is now composed of the Puerto Rican Independence Party (PIP) and other organizations.

Parté Kamardikan Puerto Riko (Inggris Puerto Rican Independence Party; Spanyol Partido Independentista Puertorriqueño lan dicekak dari "PIP") iku parté pulitik Puerto Riko sing kampanye lan nggayuh kamardikan Puerto Riko dari Amérikah Sarékat. Parté iki salah siji saka telung parté pulitik utama lan sing lawas dhéwé kapindho ing antaraning kabèh parté pulitik.

Wong-wong sing manut karo pahamé PIP lumrahé ing basa Spanyol diarani independentistas utawa pipiolos, utawa namung aktivis pro-kamardikan waé.

Sajarah

[besut | besut sumber]
Parté Kamardikan Puerto Riko (PIP)

Parté pulitik iki wiwitané saka swiwi élèktoral obahan pro-kamardikan Puerto Riko. Parté iki sing gedhé dhéwé saka kabèh parté pro-kamardikan lan siji-sijiné sing sing bisa dicoblos nalika pilihan umum (kandidat liyané kudu ditulis mawa tangan).

Pangadegan

[besut | besut sumber]

Parté ini diadegaké ing surya 20 Oktober 1946 déning Gilberto Concepción de Gracia (deceased in 1968). Dhèwèké nggagas yèn obahan kamardikan wis "dicidrani" déning Partido Popular Democrático ("Parté Dhémokrat Rakyat") sing tujuan purwané iku kamardikan.

Dasawarsa 1970-an

[besut | besut sumber]

Ing taun 1971, kandidat gubernur PIP sing lagi waé kapilih, Rubén Berríos sing nalika iku 31 taun umuré, mimpin protès marang Bala Sagara (Angkatan Laut) Amérikah Sarékat ing Culebra. Dhèwèké kala iku dicekel lan dijeblosaké ing kunjara mawa tudhuhan nyebrang tanah fédheral.

Nalika pemilihan umum 1972, parté iki nudhuhaké patuwuhan sing gedhé dhéwé amarga nduwé kampanya sosialis, pro-buruh lan pro wong mlarat. Nanging sataun sawisé iku, nalika ana pasemon para wakil, Rubén Berríos ngwetokaké kabèh anggota faksi sing pro-Marxisme lan diarani terceristas. Kelompok iki mengko bakal ngadegaké Gerakan Sosialis Rakyat, baboné Gerakan Sosialis Buruh.

Dasawarsa 1990-an

[besut | besut sumber]

Ing 1999, para pamimpin PIP, mligi Rubén Berríos, dadi terlibat ing protès marang Bala Sagara AS manèh ing Vieques saiki. Protès iki démontrasi nglawan militèr AS ing komunitas pulo iki.

Pemilu 2004

[besut | besut sumber]

Nalika Pemilu 2004, PIP kaancam mèh ilang, lan namun olèh 2,4% swara rakyat (miturut undhang-undhang pemilu Puerto Riko, sawijining parté pulitik sing olèh kurang saka 3% swara kaanggep ilang). Panjurung kanggo PIP iku sapulo Puerto Riko ana ing kiwa-tengené 10% lan PIP bisa ngirim sénator siji lan wakil siji sing dadi juru wicara Parté Kamardikan Puerto Riko ing sénat lan parlemèn Puerto Riko.

Pemimpin historis PIP Rubén Berríos, nyatakaké manawa prekara iku kedadèn tenan, para pemimpin parté lan konstituènsiné sing amba bakal diadegaké manèh. Tibaké bener lan ing wektu namung pirang minggu, pemimpin PIP lan anggotané bisa nglumpukaké punjul 105.000 tapak tangan saka wong-wong Puerto Riko sing bisa mèlu pemilu. Banjur María De Lourdes Santiago nggawé sajarah, amarga ing taun iki dadi anggota wanita PIP kapisan sing bisa lumebu sénat Puerto Riko.Victor Garcia San Inocencio, dipilih kanggo mangsa sing kaping telu dadi wakil lan juru wicara PIP wiwit Januari 1997.

Pemilu 2020

[besut | besut sumber]

Kanggo pemilihan 2020, Juan Dalmau minangka calon partai kasebut. Dhèwèké éntuk 175.402 swara lan ana ing urutan kaping papat, kanthi rekor 13,58% saka swara, kinerja pemilihan paling apik kaloro ing sajarah PIP. Kanthi Movimiento Victoria Ciudadana (Gerakan Kemenangan Warga) entuk 179.265 swara lan ana ing posisi kaping telu kanthi 13,95% swara, iki minangka bagean paling gedhe saka swara Puerto Rico (27,53%) sing dipikolehi dening partai sayap kiwa ing Puerto Rico.

Mobilisasi Anti-Perang PIP lan protès

[besut | besut sumber]

Para pemimpin lan anggota aktif PIP ing dasawarsa 2000-an aktif partisipasi ing protès anti-perang, mligi ing Irak lan nantang upaya pamaréntah AS sing nggolèk wong-wong Puerto Riko lan ngakon supaya dadi prajurit. PIP bisa suksès kampanye supaya para lulusan sekolah menengah dhuwur Puerto Riko napak tangani formulir sing bisa ngrahsyakaké informasiné saka pegawé pamaréntahan sing padha golèk wong.

Pranala njaba

[besut | besut sumber]
  • ' www.independencia.net/ingles/welcome.html


  1. CIA The World Fact Book, Retrieved Oct. 21, 2007