Cakranegara I

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Raden Adipati Arya Cakranegara I ya iku bupati Purwareja kang sepisan, 1831-1856.[1] Putra pambarep Raden Ngabehi Singawijaya, lair ing Bragolan, Bagelen ing Rebo Pahing, 17 Mei 1779. Ramane mantri gladhag mancanegara Kasunanan Surakarta ing laladan Bagelen.

Cakranegara miwiti nyuwita marang Kasunanan ing kepatihan kanthi nama peparing Mas Ngabehi Resadiwirya (1805-1815). Taun 1810 diutus menyang Ampel, Boyalali kanggo sinau babagan irigasi. Taun 1815 kapatah dadi panewu gladhag kanthi sesulih Raden Ngabehi Resadiwirya lan Agustus 1825 dadi Raden Tumengung Resadiwirya dadi wakil tetindhih wadyabala Surakarta kang dikirim menyang Bagelen kang dipimpin Pangeran Kusumayuda kanggo ngatasi barisan DIpanegara ing laladan mancanegara Kasunanan ing laladan Kedhu sisih kidul lan Menoreh

Sajerone perang, Resadiwirya (uga ana sing nulis Reksadiwirya) kasil menangi pira-pira palagan. Antarane kasil ngraket Basah Purwanegara (Gagak Pranala) lan bala cacah wolu. Kanggo pangarem-arem, Resadiwirya kapatah dadi Bupati tanggung ing Desember 1828 banjur ngganteni Kusumayuda ing pabarisan ing Januari 1829. Nalika 21 September 1829, Resadiwirya kasil merjaya Pangeran Jayakusuma I lan putrane cacah loro : Jayakusuma II lan Atmakusuma ing laladan Gunung Kelir.

Sabubare Perang Jawa, Jenderal de Kock nunjuk Resadiwirya dadi Bupati Brengkelan kanthi sesulih Raden (utawa Kyai) Adipati Cakrajaya ing tanggal 9 Juni 1830. Durung genep setaun, ing tanggal 26/27 Februari 1831 Kabupaten Brengkelan dilebur karo pira-pira kabupaten liya dadi Kabupaten Purwareja lan Cakrajaya kapatah dadi bupati kanthi jeneng Raden Adipati Arya Cakranegara.[1]

Bebarengan karo Basah Ngabdullatip Kerta Pengalasan, Cakranegara nganggit buku Babad Kedhung Kebo ing wiwitan taun 1840 kanggo pepeling lelakon sasuwene perang jawa. Cakranegara nglereni anggone dadi bupati ing taun 1856 lan diganti dening putrane, Cakranegara II.[1]

Rujukan[besut | besut sumber]

  1. a b c Carey, Peter (2017). Judul: Sisi Lain Diponegoro – Babat Kedung Kedo dan Historiografi Perang Jawa. Kepustakaan Populer Gramedia. ISBN 978-602-424-680-8.