Asah péso

Ngasah peso kanthi watu grenda, 1927

Asah péso ya iku tatacara gawé landheping péso utawa gaman kang landhep kanthi nggosokaké marang papan kang atos lan rata, lumrahé awujud wungkal, grenda utawa amplas. Uga lulang kanggo molès lingiring gaman.

Ringkesan

Kanggo murih gaman bisa luwih landhep, padon nalikané ngasah kudu diatur. Tansaya cilik padoné, bisa luwih landhep pésoné utawa gamané, sanajan uga kudu dipetungaké marang kekuwatané péso utawa gaman. Padon nalikané ngasah péso, antarané péso lan piranti asah udakara 10° nganti 30°. Péso kanggo rajang kluban lan daging bisa diasah kanthi sudut 10°-18°, déné lading lan golok 20°-25° lan wadung/kampak 30° amarga wilahé kudu luwih kandel amrih kuwaté gaman bisa nrajang kayu kang atos.

Tatacara

tukang asah peso ing Kathmandu

Supaya ngasah peso ngasilaké wilah kang landhep, sanyata perlu cara kang bener. Watu kang kanggo ngasah uga ora mung cukup siji. Diwiwiti saka watu kang kasar, luwih alus lan paling alus. Urutané ngasah peso ya iku:

1. Gawe lingir gaman, ya iku nyingkiraké wesi ing pinggiring wilah kanggo mbentuk lingir. Wungkal sing digunakaké nganggo sing paling kasar.
2. Nglandhepaké. Nalika wis ana lingir, banjur lingir mau digosok supaya luwih alus manèh. Wungkal kang digunakaké sing luwih alus, banjur kang luwih alus lan kang pungkasan sing paling alus.
3. Molès, ya iku péso diasah ing lulang sapi, supaya lingir mau luwih alus manèh.

Bab kang wigati nalikané ngasah peso ya iku njaga padon antarané péso lan watu, kudu tansah ajeg saka wiwitan nganti tekan pungkasan ngasah. Padon kang ora ajeg malah kepara bisa ngrusak lingir kang wus dumadi.

Rusaké wilah

Wilah gaman bisa rusak amarga pira-pira sebab, ing antarané amarga ketaman ing barang kang atos umpamané kanggo mbacuk balung, watu, wesi lan barang atos liyané. Uga panganggo kang ora trep kari jinising peso. Pèso uga bisa rusak amarga larutan asem (kalebu nalika ngiris jeruk), kena panas kang dhuwur lan bahan kimia korosif. Rusaké wilah bisa wujud gowang (cipping), pèyok (rolling) lan gerang.

Pamriksa

Wilah kang landhep bisa katilik saka pira-pira cara. Kanthi mata, lingir kang landhep bisa dideleng kanthi lingir kang tipis uga pinggiran lingir kang alus malah kepara pinggirané bisa katon gilap. Nalika dicekel uga krasa ing tangan. Ukuran peso kang landhep lumrahé manawa bisa kanggo ngrajang kertas kanthi lancar, uga kena kanggo nyukur rambut alus ing tangan. Cara liyané nalika peso kena kanggo ngrajang wortel, tomat utawa timun kanthi lancar lan tanpa perlu dimanetaké kanthi kenceng.