Wikipédia:Etikawiki
Praèn
Kaca iki ngandhut sawetara prinsip etika, utawa "Etikawiki" (Basa Inggris: Wikiquette), yaiku paugeran cara urip bebarengan jroning lingkungan Wikipedia.
Kontributor Wikipedia asalé saka manéka agama, bangsa, budaya, suku, tataran pendhidhikan, sosial ekonomi lan psikologis. Kanthi anané prabédan mau, ngurmati wong liya dadi kunci utama supaya bisa nyambut gawé bebarengan sacara efektif kanggo mbangun ensiklopedia lan sesambungan umat manungsa sacara umum.
Prinsip-prinsip etika ing Wikipedia
[besut sumber]- Panyangka apik. Wikipedia wis kasil tuwuh ngrembaka nganti saiki amarga kawicaksanan kang ngidinaké panyuntingan sing mèh tanpa wates. Wong-wong padha mèlu nyengkuyung lan nulis artikel-artikel sing apik.
- Regani wong liya kayadéné panjenengan kepingin diregani.
- Wigatèkaké kasopanan. Wong liya ora bisa weruh utawa nyangka swasana ati panjenengan. Gaya basa kang nyindir kadhangkala ora dimangertèni déning liyan. Suwaliké, blaka suta uga bisa nuwuhaké kesan kasar. Ati-ati nalika milih tembung. Apa sing panjenengan maksud sering ora bisa dimangertèni déning wong liya, lan apa sing panjenengan mangertèni, bisa-bisa uga ora padha karo sing dimaksudaké déning wong sing nulis.
- Mlebu log lan tapakastani tulisan panjenengan ing kaca wicara (aja ing kaca artikel!)
- Upayakaké tansah ngugemi kasarujukan (kesepakatan).
- Débat-a ngenani utawa adhedhasar fakta, aja personal.
- Aja nglirwakaké pitakonan. Yèn wong liya ora nyetujoni suntingan panjenengan, wènèhi alesan sing apik, kena apa penjenengan ngrasa yèn suntingan kuwi mau diperlokaké.
- Kersa ngalah (lapang dada) marang sawijining tanggapan yèn panjrenengan ora kagungan jawaban kanggo kuwi, utawa jujur saupama panemu panjenengan mung dilandhesi déning intuisi utawa selèra. Aja débat bab sing ora bisa panjenengan bélani.
- Aja sungkan njaluk ngapura. Jroning dhiskusi sing panas, lumrah kita ngucapaké tembung kang ing tembé mburi gawé gela. Akoni waé bab kuwi.
- Apuranen lan lalèkaké masalah.
- Wènèhi pujian yèn pancèn pantes diucapké. Saben wong seneng diregani, utamané jroning lingkungan kang sering mbutuhaké kompromi. Wènèhana pesen sing semanak ing kaca wicara naraguna kasebut.
- Busak utawa gawé simpulan kanggo sawijining dhiskusi sing panjenengan wiwiti lan wis nggayuh kasarujukan (kesepakatan).
- Akoni kamungkinan anané faktor subyektif jroning dhiri panjenengan lan tansah nganggo cara deleng netral.
- Réwangana kanggo nengahi prabédan panemu.
- Yèn débat tansaya panas, tentremké ndisik pikiran, utawa usulké supaya ngendhegaké sauntara wektu débat kasebut.
- Tansah èlingana kasalahan-kasalahan umum ing Wikipedia.
- Sabisané éndhani pambalikan lan pambusakan, kajaba jroning kasus vandalisme. Terangké alesan pambalikan sing panjenengan ayahi ing ringkesan panyuntingan.
- Èlinganan yèn panjenengan sesambungan karo wong liya. Bakal ana wong liya ing donya iki sing seneng utawa ngurmati wong kasebut. Regani wong liya.
- Sing trapsila
- Senadyan bisa dipahami yèn pancèn angèl lan ngéwuhaké jroning kahanan parembugan sing panas, yèn péhak liya dirasa kurang sopan, tumindaka luwih sopan saka dhèwèké.
- Kanthi cara mangkono panjenengan paling sethithik ora njegur ing satengahing konflik, mèlu aktif ngudhari reruwet kanthi nampa anteman lan ora mbales ngantem - saben wong bakal ngregani tuminadak kaya mangkono kuwi.
- Éwasemana, kanthi cara sing nétral, aja ringa-ringa mènèhi weruh yèn panjenengan kurang sreg nadha wicarané.
- Yèn panjenengan lagi débat, ngasoa; yèn panjenengan nengahi, prayogakaké supaya lèrèn ngaso sedhéla.
- Balia sawisé saminggu utawa rong minggu. Yèn ora ana sing nengahi, lan panjenengan angrasa perlu panengah, undangen wong liya.
- Lungaa utawa golèk artikel liya kanggo ngalihaké pikiran panjenengan — ana kurang luwih1,033,461 artikel ing Wikipedia! Mèlua sawijining Proyèk Wiki utawa réwangana ndandani kaca-kaca sing merlokaké. Utawa tulisa artikel anyar.
Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |