Deleng sumberé Titan (mitologi)

{{rapèkaké}}

[[Gambar:Rhea MKL1888.png|left|jmpl|ka|200px|Rhea (garwanipun Kronos), salah satunggaling Titan èstri.]]

'''Titan''' ({{lang-el|Τιτάν}}) wonten ing [[mitologi Yunani]] inggih punika para panguwaos [[bumi]] sadèrèngipun para [[déwa Olimpus]] <ref name="titan1">[http://www.apakabardunia.com/2011/07/titanomakhia-legenda-peperangan-besar.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120828143525/http://www.apakabardunia.com/2011/07/titanomakhia-legenda-peperangan-besar.html |date=2012-08-28 }}, (id) Titanomakhia legenda perperangan besar (dipun''akses'' tanggal 30 Januari 2013).</ref>. Pemimpin ingkang anama [[Kronos]] ingkang samangke badhé lèngser déning [[Zeus]]. Kaping 12 Titan inggih punika putra saking [[Uranus (mitologi)|Uranus]] déwa langit lan [[Gaia]] dewi bumi.

Titan nglampahi perang ageng kaliyan para Déwa Olimpus ingkang dipunwastani [[Titanomakhia]]. Kathahipun Titan ndhèrèk ing perang punika. Wonten ing perang punika Titan kalah lan nalika perang ndhèrèk tempur kaliyan [[Kronos]] ingkang dipunguwang dhateng [[Tartaros]].

Titan génerasi kapisan kapérang dados 6 kakung ([[Okeanos]], [[Hiperion]], [[Koios]], [[Kronos]], [[Krios]] lan [[Iapetos]]) sarta 6 ingkang èstri ([[Mnemosine]], [[Tethis]], [[Theia]], [[Foibe]], [[Rhea]] lan [[Themis]]. Déné Titan génerasi kaping kalih kapérang dados lare-lare Titan génerasi kapisan inggih punika laré Hiperion ([[Eos]], [[Helios]], lan [[Selene]]); laré saking Koios ([[Leto]] lan [[Asteria]]); laré saking Iapetos ([[Atlas (mitologi)|Atlas]], [[Prometheus]], [[Epimetheus (mitologi)|Epimetheus]], lan [[Menoitios]]); sarta larénipun Krios ([[Astraios]], [[Pallas]], lan [[Perses (Titan)|Perses]]).

Wonten ing satunggaling mitos kacariyosaken déning [[Kallimakhos]] lan [[Nonnos]], [[Zeus]] gadhah kekajengan ndadosaken [[Zagreus]] ([[Dionisos]]) minangka ingkang nggantos Zeus. Anangin [[Hera]] dukha amargi Zagreus wiyos saking ''perselingkuhan'' Zeus. Lajeng Hera ngirim para Titan supados matèni Zagreus. Para Titan ngecat praupanipun ngginakaken gipsum supados damel Zagreus remen dhateng para Titan mau. Lajeng para Titan ngrisak awakipun Zagreus banjur dipunpangan. Zeus dukha lajeng matèni para Titan. Nanging [[jantung]]ipun Zagreus saged dipunslametaken déning [[Athena (mitologi)|Athena]] supados dipundamel malih dados Zagreus.

== Titanomakhia ==
Nalika masa Yunani klasik, wonten sapérangan [[syair]] babagan perang antawisipun para déwa lan para Titan. Perang kasebat kawéntar minangka [[Titanomakhia]] ("Perang Titan"). Nanging namung satunggal sumber ingkang taksih wonten ing masa sapunika, inggih punika ''[[Theogonia]]'' damelanipun [[Hesiodos]]. Déné satunggaling epik kanthi irah-irahan ''[[Titanomakhia]]'' damelan [[penyair]] ingkang tuna netra saking [[Thrakia]], [[Thamiris]], sapunika ical.

Titanomakhia nyariosaken babagan perang ingkang kalampahan wonten ing [[langit]]. Perang mau awit saking pata déwa ingkang mberontak lan gadhah kekajengan ngrebut kuwaosan para Titan. Mios kados makaten ugi kathah medal wonten ing tlatah sanèsipun ing [[Éropah]] utawi Wétan tebih, inggih punika nalika satunggaling génerasi déwa mungsuhi kelompok déwa ingkang langkung dominan. Kadang kala panguwaos dangu kagantosaken, ugi kadang kala ingkang kalah dipunguwang sarta dipunlebetaken wonten ing kelompok. Tuladha peperangan sanèsipun punika perang antawisipun [[Æsir]] kaliyan [[Vanir]] sarta [[Jötunn|Jotun]] wonten[[mitologi Nordik]], epik [[Enuma Elish]] saking[[Babilonia]], cariyos Papréntahan swarga saking bangsa [[Hittites|Hittite]], konflik génerasi ing fragmen [[Ugarit]], lan pemberontakan [[Lucifer]] wonten ing[[mitologi Kristen]].

== Ing budaya populer ==
* Wonten ing filem animasi ''[[Hercules]]'' saking [[Disney]], wonten sekawan minangka lambang sekawan èlemen.
* Ing filem taun 1981 ''[[Clash of the Titans (filem 1981)|Clash of the Titans]]'', [[Kraken]] (sajatosipun aslinipun saking mitologi Éropah Utara) dipunwastani minangka Titan ingkang pungkasan.<ref name="titan2">[http://hiburan.kompasiana.com/film/2012/04/16/wrath-of-the-titans-melawan-sosok-terkuat-dalam-mitologi-yunani-450261.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609075554/http://hiburan.kompasiana.com/film/2012/04/16/wrath-of-the-titans-melawan-sosok-terkuat-dalam-mitologi-yunani-450261.html |date=2013-06-09 }}, (id) Wrath of the Titans-melawan sosok kuat dalam mitologi Yunani (dipun''akses'' tanggal 30 Januari 2013).</ref>
* Ing[[dolanan video]], ''[[God of War]]'', katedahaken para Titan ingkang nembé usaha ngrebut malih kuwaosing saking Déwa Olimpus kanthi pambiyantu saking [[Kratos]].
* Para Titan medal wonten ing satunggal episode saking serial ''[[Charmed]]'' kanthi irah-irahan "Oh My Goddess".
* Wonten ing satunggal episode serial ''[[Xena: Warrior Princess]]'' kanthi irah-irahan "The Titans," kathah Titan ingkang dados watu déning déwa Olimpus.
* Ing episode "Let There Be Light" saking serial ''[[Hercules: The Legendary Journeys]]'', dipunaturaken bilih pata Titan anggènipun ngalahaken Dahak punika kasil.
* Titan medal minangka summon reguler ing seri dolanan video [[Final Fantasy]].

== Cathetan suku ==
{{Reflist}}

== Pranala njawi ==
* [http://www.theoi.com/Titan/Titanes.html Titan di Theoi Project: Titan]
* [https://web.archive.org/web/20020202165130/http://homepage.mac.com/cparada/GML/TITANS.html Ikhtisar tentang mitos Titan]

[[Kategori:Titan]]
[[Kategori:Déwa-Dewi Yunani]]
[[Kategori:Mitologi Yunani]]