Ghoti
Ghoti iku pangéja liya tur rékan saka tembung Inggris fish (cara Jawa: iwak loh, mina) kanggo nggambaraké ora ajegé tata éjan lan ucapan basa Inggris.
Wedharan
[besut | besut sumber]Tembung iki karepé diucapaké padha déné /fɪʃ/ lumantar wuni-wuni iki:
- gh, diucapaké [f] kaya ta ing tembung enough [ɪˈnʌf] utawa tough [tʌf];
- o, diucapaké [ɪ] kaya ta ing tembung women [ˈwɪmɪn]; lan
- ti, diucapaké [ʃ] kaya ta ing tembung nation [ˈneɪ̯ʃən] utawa motion [ˈməʊʃən].
Nanging, tata ucapan saka tembung rékan kang dumadi saka telung pérangan iku ora salaras karo tata ucapané kanthi rakitan mangkono. Umpamané: gh mung kena ngèmperi f yèn didhisiki huruf-huruf ou ing pungkasan morfem, déné ti mung kena ngèmperi sh yèn didhisiki huruf-huruf -on / -al (contoné confidential, spatial) lsp. Kanthi mangkono, pangucapé ing cara Inggris bakal kawuni samèmper "goaty"; [ˈɡəʊti].[1]
Sajarah
[besut | besut sumber]Panganggoné tembung iku kang pisanan kapranggul ana ing sawiji surat saka Charles Ollier marang Leigh Hunt. Ana ing kaca telu surat iku, atanggal 11 Dhésèmber 1855, Ollier kandha, "Putraku William olèh cara anyar ngéja tembung 'Fish'." Ollier nuli ngudharaké yèn "Ghoti iku Fish."[2]
Buku rujukan ecapan paling awal kang kaweruhan nyitir surat iku asal saka taun 1874. Surat iku wènèh krédhit ghoti marang William Ollier Jr. (lair 1824).[3] Ghoti kerep disitir kanggo njurung réformasi éjan Inggris lan asring digayutaké marang George Bernard Shaw,[4] minangka kang njurung lelakon iku. Nanging, tembung iku ora muncul ing tulisan-tulisané George,[3] déné biografiné nelahaké yèn ghoti iku saka pamikiré réformer éjan anonim.[5] Tembung rékan sairib uga muncul kanggo nuduhaké kalagéyané basa Inggris,[1] nanging ghoti minangka kang paling kawentar.
Panganggo kondhang
[besut | besut sumber]- Ing Finnegans Wake, James Joyce nyrèmpèd ghoti: "Gé ha o té i ambu-ambuné kaya fish (iwak loh)." (k. 299)
- Ing basa rékan Klingon, ghotI’ dadi tembung kanggo "iwak".[6]
- Ing épisod Batman "Antiga Tumuwuh ing Gotham", Egghead ngecakaké jeneng Ghoti Œuf kanggo bisnis kaviaré, lan Batman weruh iku saka Robin.[7]
- Ghoti Hook iku band punk Kristen 1990-an.
- Ghoti dianggo ing piranti alus panyintèsis wicara dhedhasar alofon kang diarani Speech!.[8] Piranti alus kang dianggo déning BBC Micro iku diuthak-uthik murih ngucapaké ghoti dadi fish.[9] Panjajal ing kodhené mbiyak yèn reroncèn GHOTI dicakaké kanggo nengeri kadadéan mirunggan.
Rujukan
[besut | besut sumber]- ↑ a b Benjamin Zimmer. "Ghoti". The New York Times.
- ↑ Surat asliné didunungaké ing Kapustakan Britis.
- ↑ a b Benjamin Zimmer. "Ghoti before Shaw". Language Log. Nyitir S. R. Townshend Mayer, “Leigh Hunt and Charles Ollier”, St. James’s Magazine, Oktober 1874, kaca 406 (dhèwèké nyitir sawiji surat saka taun 1855 saka Ollier marang Hunt).
- ↑ Holroyd, Michael, Bernard Shaw: Volume III: 1918–1950: The Lure of Fantasy, Random House, 1994, ISBN 0-517-13035-1
- ↑ See Artikel Jim Scobbie ing alt-usage-english.org, nyitir Holroyd, kaca 501
- ↑ "Klingon Language Institute". Diarsip saka sing asli ing 2012-11-18. Dibukak ing 2016-10-22.
- ↑ Teleplay by Stanley Ralph Ross, Story by Ed Self (19 October 1966). "An Egg Grows in Gotham". Batman. Usum 2. Èpisodhe 13. Kadadéan ana ing 13 menit. ABC. Dibukak ing 27 Maret 2011.
- ↑ Kevelson, Morton (January 1986). "Speech Synthesizers for the Commodore Computers / Part II". Ahoy!. kc. 32. Dibukak ing 2 Juli 2014.
- ↑ "Re: Spelling Bees" Archived 2013-01-20 at the Wayback Machine. Rerembug ngenani program sistèsis wicara
Pranala njaba
[besut | besut sumber]- How to pronounce "ghoti" Archived 2006-04-24 at the Wayback Machine.
- Hau tu pranownse Inglish, an essay on spelling-to-sound rules that discusses "ghoti"
- "What is ghoti?" by Jim Scobbie