Deleng sumberé Virgil

{{Infobox Writer
| name        = Publius Vergilius Maro
| image       =
| pseudonym   = 
| birth_date  = [[15 October]], [[70 SM]]
| birth_place = [[Andes]], [[Italia]]
| death_date  = [[21 September]], [[19 SM]]
| death_place = [[Brundisium]]
| occupation  = [[Panyair]]
| nationality = [[Kakaisaran Romawi|Romawi]]
| period      = 
| genre       = <!-- [[Epic poetry]], [[didactic poetry]], [[pastoral poetry]] -->
| subject     = 
| movement    = <!-- [[Augustan poetry]] -->
| influences  = [[Homer]], [[Callimachus]], [[Ennius]], [[Lucretius]]
| influenced  = [[Ovid]], [[Lucan]], [[Statius]], The [[Nationalist]] movement, [[Dante Alighieri]] [[Ludovico Ariosto]], [[John Milton]], [[John Keats]]
| signature   = 
}}
'''Publius Vergilius Maro''' ('''Virgil''' ing [[basa Inggris]]), punika pujangga misuwur Romawi. Karya-karyanipun ingkang wujud [[puisi]] pastoral lan epik ing [[basa Latin]], gadhah prabawa ageng dhumateng karya-karya sastra salajengipun kados ta [[Divina Comedia|La Divina Comedia]] saking [[Dante Alighieri]], utawi [[Paradise Lost]] saking [[John Milton]].

Sesarengan kaliyan pujangga [[Horatius]] lan sajarawan [[Livius]], karya-karyanipun dados tetenger éra kaemasan sastra Latin klasik periode Augustan.

== Kagesangan ==
Panjenenganipun dipunwiyosaken tanggal [[15 Oktober]] [[70 SM]] ing désa Andes, celak [[Mantua]] ing wilahan lèr [[Italia]].  Tiyang sepuhipun sanadyan asalipun saking kalangan biyasa, gadhah satus sosial ingkang saé amargi upadosipun minangka pandamel barang-barang [[tembikar]]. Upados puniki sepindhah dipunrintis éyang kakungipun, Magus, bapa saking ibunipun, Maggia Polla.

Pendidikan dhasar dipunlampahi ing Cremona dumugi yuswa 15 taun (taun 55 SM), ing wekdal pamaréntahan [[Konsul]] [[Pompeius]] lan [[Crassus]]. Salajengipun piyambakpipun nglajengaken pendidikanipun ing [[Milan]], lajeng [[Roma]]. Ing kitha punika, piyambakipun nyinaoni manéka èlmu, mliginipun kadhokteran lan matématika. Piyambakipun ugi nyobi peruntunganipun minangka pengacara, nanging amargi kamampuan ngendikanipun ingkang awon lan kasendhat-sendhat, piyambakipun namung sepindah tampil wonten ing pangadilan.

Amargi katertarikanipun kanggé nyinaoni filsafat materialisme [[Epikurian]], piyambakipun pindhah dhateng [[Napoli]] lan nggabung ing satunggiling akademi ing mriku kanggé nyinaoni filsafat punika. Ing Napoli puniki piyambakipun mapan ngantos sédanipun.

== Karya ==
Vergilius nyerap karya klasikipun ingkang sepindhah [[Eclogues]] antawis taun 42 SM – 39 SM ing wangun kempalan satunggiling puisi. Puisi-puisi ingkang kainspirasi déning pujangga Yunani Theocritus puniki, dipunpisungsungaken kanggé Gaius Asinius Pollio, Alfenus Varus, lan Cornelius Gallus ingkang sampun gadhah jasa nalika mbiyantu mikantukaken malih tanah tetanèn kagunganipun. Tanah tetanèn kagunganipun dipunsita nagari lan dipunparingaken marang para mantan saradhadhu saking pihak Octavianus minangka imbalan jasanipun, ngalahaken Brutus lan Cassius ing Philipi taun 42 SM.

Karya salajengipun [[Georgicon]] utawi ''Puisi Tetanèn'' ingkang kapérang saking sekawan buku dipunserat antawis taun 37 SM – 29 SM. Miturut panuturanipun, puisi-puisi puniki dipundamel amargi panyuwunan [[Maecenas]], rèncang akrab ugi tiyang kapercayanipun [[Augustus|Kaisar Agustus]], kanggé nekanaken peran wigatos tetanèn lan narik kathah tiyang tumut lumebet. Propaganda puniki dipunmaksudaken kanggé nggesangaken malih prodhuksi sèktor tetanèn Romawi ingkang kalantar amargi perang salaminipun sapérangan génerasi, ugi ngriptaaken swasembada pangan.

Ing akir gesangipun (30 SM – 19 M), Vergilius nelasaken wekdal nyerat karya pamungkasipun [[Aeneid]]. Ing karyanipun puniki, piyambakipun nggambaraken Roma sanès minangka narasi sajarah nanging minangka [[mitologi]], lan milih wangun puisi tinimbang prosa. Wangun ingkang sarupi ugi dipunpigunaaken déning  [[Homerus]] ing karyanipun [[Iliad]] lan [[Odyssey|Odusseia]]. Mitologi puniki nyariyosaken ngenani Aenas, putra saking Anchises lan dèwi [[Venus]], ingkang mimpin para pangungsi [[Troya]] ngedegaken koloni énggal ing di Italia. Saking keturunan Aenas puniki salajengipun muncul [[Romulus]], pangadeg kitha Roma.

== Akir Gesang ==
Vergilius boten naté nuntasaken karya pungkasanipun, Aeneid. Tigang taun pungkasan sadèrèngipun piyambakipun tilar donya, piyambakipun nelasaken wekdal ing Yunani kanggé nuntasaken karya pungkasanipun. Nanging ing mrika piyambakipun nandhang gerah lan mutusaken kanggé kundur ing Italia. Panjenenganipun séda tanggal [[21 September]] [[19 SM]] ing Brundisium, distrik Calabria, pasisir wétan Italia lan dipunsarèkaken ing Pozzuoli, ing pasisir celak Napoli. Ing watu nisanipun kaserat:

:''Mantua me genuit. Calabri rapuere.''
:''Tenet nunc Parthenope. Cecini pascua, rura, duces''

Ingkang tegesipun:

:''Mantua nglairaké aku. Calabria nggawa aku lunga''.
:''Saiki Napoli nggegem aku. Aku nyanyi ngenani ara-ara suket, padésan lan para pamimpin''.

== Trivia ==
Ing Dividina Komedia, Vergilius dados pamandhu Dante nalika wonten ing [[Ntraka]] lan [[Latu Pangresikan]].

== Pranala njawi ==
* {{la}} [http://www.thelatinlibrary.com/verg.html Karya-karya Vergilius di Pustaka Latin].

----

{{Artikel Dhasar}}

[[Kategori:Juru gurit jaman Romawi]]
[[Kategori:Romawi Klasik]]
[[Kategori:Artikel mawa basa krama]]


{{bio-stub}}