Sipat hurup (Al Quran)
Sipat hurup minangka salah sawijining perkara tajwid sajrone maca Al Qur'an. Sipat layang yaiku sipat kang nerangake bab layang. Lumantar sipate, wong bakal bisa mbedakake layang saka kahanan lafal kaya ta macet, dhedheg, gendhing lan sapanunggalane.
Kaluwihan kanggo mangerteni sipat surat iki yaiku minangka pelengkap makhraj. Kanthi mangertosi sipatipun, kita saged mbedakaken lafal hurup kanthi makhraj ingkang sami. Kajaba iku, kita bakal bisa ngerteni hurup utawa hurup sing kuwat lan lemah sing diucapake kandel lan tipis amarga sipat-sipat hurup kasebut. Sipatipun hurup ugi saged ningkataken ketepatan lafalipun serat supados saged dipunlafalaken kanthi leres, mliginipun kangge hurup ingkang meh sami kaliyan hurup tsa ( ث ) kanthi ḑźạǀ ( ذ ), ha' ( ح ) lan ha ( ﻫ ).
Panemune para ulama babagan cacahing sipat hurup
[besut | besut sumber]Para sarjana padha ora setuju babagan cacahing hurup, nanging biyasane panemu kang digunakake yaiku panemune Ibnu Jazari; yaiku, ana 17 ciri hurup kabeh.
Pembagian sipat hurup
[besut | besut sumber]sipate hurup kaperang dadi loro:
- Wajib / ciri adat ( ﻻﺯﻣﻪ ) — ciri tetep sing kudu ana kanggo saben hurup ing kabeh kahanan, ora pisah saka hurup apa ing baris utawa mati kahanan. sipat iki uga dikenal minangka "sipat ngelawan." Ana sepuluh sipat sing kalebu ing kategori iki:
- Hams iku mungsuh Jahr
- Syiddah punika kosok wangsulipun rakawah (tengah saking kalih sipat punika dipunwastani tawasut).
- Isti'la' iku kosok baline saka istifal
- Itbaq iku kosok balene infitah
- Idzlaq iku kosok balene Ismat
- sipat 'aridhah ; ( ﻋﺎﺭﻀﻪ ) mujudake ciri mangsa kang owah kanggo surat kang kadhang dipisahake saka hurup lan uga ngiringi kahanan liyane kayata tarqiq (tipis), tafkhim (tebal), ghunnah, idgham, utawa ikhfa’, dawa utawa cendhak lan sing kaya. Sipat iki uga dikenal minangka "sipat ora ngelawan." Ana pitung sipat sing kalebu ing kategori iki:
- Syafir ( ﺻﻔﺮ ) - Swara teka saka pojok tutuk kaya ana ing simpul.
- Qalqalah ( ﻗﻠﻘﻠﻪ ) - nembang utawa mumbul-mumbul, senajan ana panemu liyane sing mratelakake yen qalqalah minangka jinis sipat wajib / umum [1]
- Lin ( ﻟﻴﻦ ) - alus
- Inhiraf ( ﺇﻧﺤﺮﺍﻑ ) - giliran
- Takrir ( ﺗﻜﺮﻳﺮ ) - bola-bali
- Tafasysyi ( ﺗﻔﺸﻰ ) - kasebar
- Istilah ( ﺇﺳﺘﻂﺎﻟﻪ ) - dawa
Saben hurup kalebu ing limang ciri swara sing nduweni kosok balene. Swara non-swara uga kadhangkala kalebu siji utawa loro, kadhangkala ora ana. Sipat swara pitu sing isih ana diklumpukake dadi siji hurup, yaiku sepet, repetitive lan lima kosok balene.
Rincian sipat hurup
[besut | besut sumber]Hams
[besut | besut sumber]Hams (Arab: همس) saka segi basa tegese ndhelikake; cara ngomong iku kanggo ndhelikake hurup lan uwal ambegan karo wong. Ana sepuluh hurup hams lan diklompokake dadi lafal (فَحَثُّهُ شَخْصٌ سَكَتْ), yaiku fā' (ف), ḥā' (ح), tsa' (ث), hā' (ه), syīn (ش), khā' (خ), sin (س), kāf (ك), tā' (ت), shad (ص)
Jahr
[besut | besut sumber]Jahr (Arab: جهر) saka segi basa tegese padhang lan nyata; cara ngomong iku kanggo nerangake layang lan tahan ambegan karo. Ana 19 hurup sing isih ana saka hurup hams.
Bedane ciri hams lan ciri jahr yaiku hurup ham diarani ambegan, dene hurup jahr diarani nahan napas.
Syiddah
[besut | besut sumber]Syiddah (Arab: شدة) saka segi basa tegese kuwat; Cara ngucapake yaiku nguatake hurup lan ngemu swara nalika ngucap. Ana wolung hurup sing syiddah lan diklompokake dadi lafal (أَجِدْ قَطٍ بَكَتْ), yaiku hamzah (ء), jīm (ج), dāl (د), qāf (ق), ṭha (ط), ba (ب), kāf (ك), lan ta (ت).syiddah yaiku stifling swarane Ka Ta hams
Rakhawah
[besut | besut sumber]Rakhawah (الرخاوة) tegese alus; diarani swara ampas. Sisa 16 hurup rakawah saka surat syiddah lan tawasut.
Tawasut/Bayniyyah
[besut | besut sumber]'Tawasut/Bayniyyah saking segi basa tegesipun madya; ing istilah, tegese swara tengah. Dene hurup Tawasut diklumpukake ing ukara : lin 'umar (لن عمر) lam, nun, 'ain, mim, lan ra
Isti'la'
[besut | besut sumber]Isti'la' (الإستــعلاء) tegese ngangkat utawa munggah. Cara ngucapake yaiku kanthi ngangkat dhasar ilat menyang langit-langit. hurup isti'la' ana pitu, lan digolongake dadi lafal خُصَّ ضَغْطٍ قِظْ (transliterasi: khuṣṣa ḍaghṭin qiẓ), yaiku kha (خ), ṣad (ص), ḍad (ض), ghain (ح). (ط), qaf (ق), lan zha (ظ).
Istifal
[besut | besut sumber]Tegese yen diomongake cendhek, tegese ilate ayem, ora munggah ing langit-langit. Tegese tarqiq Tuladha hurup kha
Itbaq
[besut | besut sumber]Itbaq tegese nutup utawa deflating. Nalika sampeyan ngucapake layang, sampeyan kudu mlengkung bunderan ilat menyang langit-langit. hurup kasebut yaiku (ص ض ط ظ) Shad Dhod Tho Zho.
Infitah
[besut | besut sumber]Infitah tegese mbukak. Nalika ngucapake hurup, sampeyan ora kudu mlengkung bunderan ilat menyang langit-langit. Ilat kapisah saka langit-langit hurup Qof
Izlaq
[besut | besut sumber]Miturut basane, Idzlaq tegese nylempit utawa ngeculake. Kanthi rinci, tegese ngucapake hurup kanthi gampang lan lancar. Amarga ana sing metu saka pucuk ilat lan ana sing metu saka rong lambe, mula bisa diarani cepet lan lancar. hurup Fa ro mim nun lam ba
Ismat
[besut | besut sumber]Ismat punika pareng linguistik, inggih punika dipun parengaken namung ngginakaken hurup-hurupnipun kangge nyipta ukara-ukara basa Arab ingkang langkung saking tigang hurup ingkang dados dhasaring ukara. Dadi ukara kasebut angel diucapake kanthi cepet lan ana telung puluh telu hurup.
Safir
[besut | besut sumber]Safir yaiku swara sing kaya swarane manuk utawa kewan amarga ngucapake hurup kanthi swara gemerisik lan kuat saka antarane rong lambe cangkeme. Ana telung hurup, yaiku sād (ص), zāy (ز), lan sīn (س). Swara swishing sing dumadi ing hurup sād paling kuat dibandhingake zāy lan ing ngisor iki. Bentenipun sapir lan hams punika swish saka ambegan luwih kuwat dibandhingake hams kang mung muni hurup karo exhale luwih entheng.
- Nalika ngomong "ص" swarane kaya angsa.
- Nalika ngomong "ز" muni kaya tawon.
- Nalika ngomong "س" swarane kaya walang.
Qalqalah (قلقلة) yaiku mantulke swara supaya keprungu irama sing sithik, khususe mung nalika hurup kasebut mati. Nalika waqaf, irama luwih kuat. hurup qalqalah ana lima, yaiku qaf (ق), tha (طْ), ba (ب), jim (ج), lan dal (د); lan dikelompokake dadi lafal (قُطْبُ جَدٍّ).
Lin
[besut | besut sumber]Lin (لين) tegese alus; diarani alus lan gampang. Ana rong hurup, yaiku waw (و) lan ya (ي). Swara kanthi ciri lin mung dumadi nalika hurup kasebut mati, lan ing ngarepe ana hurup ing baris ndhuwur. Contone waw ing ukara khawf (خَوْف) lan ya ing ukara bayt (بَيْت).
Takrir
[besut | besut sumber]Takrir (تكرير) tegese bola-bali. Mung ana siji hurup, yaiku ra (ر). Dipun wastani takrir amargi swanten unik ra ingkang kedher bola-bali. Nanging, geter sing diidini mung sepisan, utamane ing kahanan sabdu.
Tafasysyi
[besut | besut sumber]Tafasysyi (تفشي) tegese buyar utawa buyar. Mung ana siji hurup, yaiku syin (ش). Dipun wastani tafasysyi amargi swantenipun syin ingkang mirunggan ing pucuking lathi.
Istitalah
[besut | besut sumber]Istitalah (استطالة) tegesipun manjang. Mung ana siji hurup, yaiku ḍad (ض). Dipun wastani istitalah amargi makhraj ḍad mlebet ing kiwa tengenipun lathi.
Tabel hurup lan sipate
[besut | besut sumber]Tabel ing ngisor iki ngemot kabeh sipat sing diduweni dening hurup hija'iyah.
| hurup | Diwoco | sipat | Jumlah sipat | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |||
| ء | Hamzah | Jahr | Syiddah | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| ب | Ba' | Jahr | Syiddah | Istifal | Infitah | Idhlaq | Qalqalah | - | 6 |
| ت | Ta' | Hams | Syiddah | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| ج | Jim | Jahr | Syiddah | Istifal | Infitah | Ismat | Qalqalah | - | 6 |
| ح | Ha' | Hams | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| خ | Kha' | Hams | Rakhawah | Isti'la' | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| د | Dal | Jahr | Syiddah | Istifal | Infitah | Ismat | Qalqalah | - | 6 |
| ذ | Dhal | Jahr | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| ر | Ra' | Jahr | Tawasut | Istifal | Infitah | Idhlaq | Inhiraf | Takrir | 7 |
| ز | Zay | Jahr | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | Safir | - | 6 |
| س | Sin | Hams | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | Safir | - | 6 |
| ش | Syin | Hams | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | Tafasysyi | - | 6 |
| ص | Sad | Hams | Rakhawah | Isti'la' | Itbaq | Ismat | Safir | - | 6 |
| ض | Dad | Jahr | Rakhawah | Isti'la' | Itbaq | Ismat | Istitalah | - | 6 |
| ط | Ta' | Jahr | Syiddah | Istifal | Itbaq | Ismat | Qalqalah | - | 6 |
| ظ | Za' | Jahr | Rakhawah | Isti'la' | Itbaq | Ismat | - | - | 5 |
| ع | Ayn | Jahr | Tawasut | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| غ | Ghayn | Jahr | Rakhawah | Isti'la' | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| ف | Fa' | Hams | Rakhawah | Istifal | Infitah | Idhlaq | - | - | 5 |
| ق | Qaf | Jahr | Syiddah | Isti'la' | Infitah | Ismat | Qalqalah | - | 6 |
| ك | Kaf | Hams | Syiddah | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| ل | Lam | Jahr | Tawasut | Istifal | Infitah | Idhlaq | Inhiraf | - | 6 |
| م | Mim | Jahr | Tawasut | Istifal | Infitah | Idhlaq | Inhiraf | - | 6 |
| ن | Nun | Jahr | Tawasut | Istifal | Infitah | Idhlaq | - | - | 5 |
| هـ | Ha' | Hams | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | - | - | 5 |
| و | Waw | Jahr | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | Lin | - | 6 |
| ي | Ya' | Jahr | Rakhawah | Istifal | Infitah | Ismat | Lin | - | 6 |
Deloken sisan
[besut | besut sumber]- Tajwid
- ↑ Pendapat lainne qalqalah masuk ke jenis sipat wajib/lazimah karno qalqalah secoro boso berarti goncangan dan setiap hurup qalqalah ndue sipat qalqalah baik neng keadaan berharakat maupun sukun walaupun tingkat qalqalahe bertingkat.