Pribasa

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Pribasa (Cerbon-Dermayu) ngrupiyaken sawiji unsur teng lebet sastra Cerbon. kewontenan basa Cerbon niku kinten-kinten medal awit ngedege Cerbon minangka nagari kang mardika (abad kaping 15). Pribasa inggih punika ngrupiyaken ungkapan kang ngangge "pengumpamaan". Wacana pribasa gesang teng kubengan masyarakat katah. Tujuane kangge nyukani nasihat, moregan, nyukani pujiyan utawi sindiran. Pribasa teng andap niki dikumpulaken dening sastrawan Dermayu, Darouf (2010). Conto salah setunggal pribasa diantawise :

  1. Aja dumeh ; Aja dumeh iki aja kadiran. Ana kang dikadiri. Lampah ika aja sregep mung kerna ana lantarane kang gawe pengalem utama kang dikadiraken. " Menggawea utama nglelaku-lampah, ikhlas, lan bhakti kanggo keprayogen urip bebarengan".
  2. Aja ndodok ning lawang, kone ana wong nari balik maning ; Wong ndodok ning lawangan ika, matek ngalangi wong liwat. Dalane dadi sumpek lan ciyut. Mulane aja ndodok ning arep lawang, kone baka ana wong sing arep liwat dadie kealangan. waong mau bisa balik maning. Pitutur wong tua, dibebasken, kone ana wong nari balik maning.
  3. Ala ketara becik ketitik ; Ala iku blesak, ora nyenengaken. Ketara iku ketenger, ketela, kesawang. Becik iku bagus, nyenengake. Ketitik iku manjing ning angen-angen, sing ora gampang diilangaken. Kelingan bae.Iku pitutur luhur kanggo lelaku lampah. Dadia wong kang bagus lelakune, jujur tingkahe, lan sabar tinerima ning pangraksane. Yen nemu kesandhung prakara ala, wong mau kegawa, naging tan bakal digawa. Marga ketitik kenang becike. nanging waong kang gawe ala, bakal kegawa pekewuh perkarane ika.
  4. Amba sagarane; Sagara iku amba. Lir kadhiya ati utawa karsa iku kudu lega. Kudu gampang ngapurae, Kudu gampang maklum anane ning prakara, sing ora sreg ning ati. Ibarat sagara, apabae gah manjing. Runtah ya gelem. Kayu glondongan ya gelem. Batang-sato ya gelem. Mengkonon uga atine wong. Kudu gelem utawa gampang mangapura utawa maklumi.[1]

Rujukan[besut | besut sumber]

  1. Supali, Kasim (Dhésèmber 2015). "Bale Basa ; Tabloid" (édhisi ka-IV). Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dan Kesenian Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat.