Lukisan témbok gréja ing Swèdhen

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Nabi Yunus diguwang ing sagara, sawijining lukisan saka pungkasan abad kaping 15 déning Albertus Pictor ing Gréja Härkeberga. Mayoritas lukisan témbok gréja ing Swèdhen asalé saka jaman iki, lan Albertus Pictor iku seniman sing misuwur dhéwé ing jamané.

Lukisan témbok gréja ing Swèdhen iku lukisan dékoratif ing sawetara témbok-témbok gréja sing kawangun ing Abad Tengahan ing Swèdhen, sing maèsi plafon lan témbok gedhong. Ing Swèdhen kabèh kerep diarani minangka kalkmålningar, sing pertalan sacara lèterlek tegesé "lukisan kapur", amarga kerep dicèt mawa kapur minangkan médhia kanggo ngiket cèt.

Lukisan témbok gréja awal dhéwé ing Swèdhen asalé saka dasawarsa kapisan abad kaping-12 lan nganggo gaya Romawi. Mayoritas lukisan témbok kaya mangkéné iki ditemokaké ing sisih kidul Swèdhen, padatané ana sawijining juru lukis sing ditugasi déning anggota kulawarga lan priyayi ing wektu iku. Kabèh padha nduwé pepadhan ikonografis, lan sing akeh dhéwé nuduhaké pangaribawa gagrag seni kontemporèr Jerman. Sanadyan nganggep manawa seniman sing nglukis lukisan témbok didhidhik kanthi apik, lan sing kapisan iku warga nagara ngamanca, mèh ora ana sing ngerti babagan identitasé utawa jatidhiriné. Ing sakiwa tengené taun 1250, ana owah-owahan gagrag kanthi gagrag Gotik. Komposisi lukisan tembok dadi luwih entheng lan luwih wiyar, nalika sawetara owah-owahan iconographic bisa diamati. Tema mistik Maryam lan Kristen dadi luwih populer. Lukisan tembok Gothik awal lan dhuwur dijaga, utamane ing Pulo Gotland, ing ngendi akeh gréja anyar dibangun ing wektu kasebut, lan ing Skania, ing ngendi sawetara gréja lawas diwèhi langit-langit anyar sing banjur dipaèsi. Jeneng-jeneng sing paling misuwur sing ditepungi saka jaman iki.

Umumé fresco digawé ing antarané abad kaping 15 lan wiwitan abad kaping 16, nalika akèh gréja dibangun anyar utawa dibangun maneh, akèhé ing provinsi ing sakiwa tengené Tlaga Mälaren. Lukisan témbok gréja gagrag Gotik Pungkasan iki luwih béda tinimbang lukisan gagarag Gotik sadurungé, lan dékorasiné luwih akèh. Kabeh padha kepara nutupi kabèh lumah dicèt. Ana uga gèsèran menyang lukisan narasi sing luwih akèh, kanthi téma-téma didaktik lan moral. Ikonografi sakabèhé luwih kapecah-pecah lan lukisan kerep ditambahi mawa prinsip-prinsip sing kurang angabèhi. Sawetara seniman lan bèngkel seni wiwit pungkasan abad tengahan ditepungi jenengé, kaya ta Albertus Pictor. Bèngkel seni biasané dumadi saka telung wong, kalebu master; karya lukisan mung rampung sajroné mangsa panas. Kabèh padha nggunakaké macem-macem pigmèn, lan palèt warna seniman ditambahi nalika Jaman Abad Tengahan diterusaké.

Sawisé Reformasi, kadhangkala lukisan tembok gréja anyar isih digawé, nanging ing pungkasan abad kaping 17, lan utamane ing abad kaping 18 lan awal abad kaping 19, umumé lukisan tembok ditutupi cèt putih. Akèh sing ditemokaké manèh lan dipugar, akèhé ing abad kaping-20. Saiki ana lukisan tembok gereja ing Swèdhen, luwih akèh yèn dibandhingaké karo negara-negara Eropa liyané. Museum Sejarah Statens (Museum Sejarah Swèdhen) nggambaraké lukisan-lukisan témbok gréja iki minangka "raja darbé unik".

Sujarah[besut | besut sumber]

Lukisan témbok gagrag Romanesque[besut | besut sumber]

Lukisan témbok Romanesque ing Gereja Bjäresjö, salah sijiné sing tuwa dhéwé ing Swèdhen (wiwitan abad kaping 13). Panrapan werna biru sing akèh banget ditindakaké nalika mulihaké ing taun 1892, nanging umumé lukisan témbok ing gréja iki isih nuduhaké wujud asliné.

Kabèh lukisan témbok lawas dhéwé ing Swèdhen asalé saka dasawarsa awal abad kaping 12 [1] Kabèh nganggo gagrag Romanesque, yaiku gagrag dominan nganti tengahan abad kaping 13. [2] Nanging sajatiné ora ana grup-grupan lukisan témbok gagrag Romanesque sing kalestarèkaké kanthi wutuh, sawetara wis diowahi utawa dipugar ing mangsa tembé, banjur sawetara liyané wis rada mblawus warnané kanthi signifikan.

Ora ana sawetara lukisan témbok gagrag Romanesque sing wis dijaga kanthi sampurna, sawetara sing wis diganti utawa dirénovasi manèh ing jaman ngarep, déné sawetara ana sing kuwat banget. [1] Akèh kasus, mung fragmen isih kalestarèkaké. [1] [3] Cacahé lukisan témbok Romanesque sing akèh dhéwé asalé saka provinsi kidul. Ana sawetara sing ana cacahé udakara 50 gréja ing Scania, sing ndadèkaké provinsi utama ing lukisan témbok Romanesque isih dijaga. Umumé lukisan témbok liyane kasebar ing Götaland. Siji-sijiné lukisan témbok Romanesque sing misuwur ing sisih lor Lake Mälaren ana ing Gereja Romfartuna ing Västmanland. Béya sing ana gandhèngané karo dékorasi gereja kanthi lukisan témbok, lan rupa potrèt donor ing sawetara set lukisan sing wis direksa, marahi anggepan manawa lukisan témbok awal ditugasaké déning kaum élit. Lukisan ing Gréja Vä ngemot potrèt donor sing nggambaraké raja lan ratu ing Dhénemarken, bisa uga Raja Niels lan Ratu Margaret Fredkulla, perkara iki nuduhaké manawa ana kamungkinan bangunan gréja olèhé mbangun ditugasaké déning raja lan ratu iki. Kajaba iku, Gréja Stehag ngemot potrèt saka donor Raja Canute VI lan Biskup Agung, déné Gualov ngemot potrèt donor ksatria sing jenenge Uticus lan garwané Hialmswith. Lukisan témbok romantis ing gréja-gréja Swèdhen umumé digambaraké mawa kwalitas dhuwur lan sabandhing karo lukisan témbok ing dharatan Éropa.

Lukisan témbok gagrag Romanesque ing Swèdhen mesthi digawé kanthi cara sing padha. Apsis gréja dipaèsi karo gambaran Kristus Kang Megah sing tanpa pengecualian dikupengi déning mandorla. Contoné sing dijaga kanthi becik ana ing Hästveda, Lackalänga, lan Gereja Övraby. Kristus diubengi déning simbol-simbol saka papat Evangelists. Gambar tela lan Abel uga digambarake ing busur apsis, kadhangkala ing busur pari (ing ngarep paroki ), utawa ing sangisoré busur pari. Bogen panti Imam uga bisa ngemot gambar wong suci utawa potrèt wong sing nggawé sumbangan, lan uga gambar saka Kisah Sangsara Gusti Yèsus digambaraké ing bogen. Ing langit-langit sisih kidul langit-langit kadhang dicèt karo pamandhangan saka Prajanjian Lawas, déné tembok sisih lor karo pemandangan saka Prajanjian Anyar .

Lukisan-lukisan témbok kapisan dicèt déning seniman manca, nanging kanthi lumakuné wektu para seniman lokal uga wiwit prodhuksi.[4] Sing ana ing Vä bisa uga tuwa dhéwé (udakara 1120-1130), lan uga dadi salah sijiné lukisan témbok Romanesque sing paling wadi lan paling wadi ing Swèdhen. Gagrag kasebut kalebu Italia-Byzantium, padha karo lukisan tembok Eropa liyané saka separo pisanan abad kaping 12, utamané saka Gréja Sigwards cedhak Hannover ing sisih lor-kulon Jerman. Kanggo sabagéan gedhé, fresco sing paling dijaga yaiku ing Gereja Bjäresjö, déné pangaribawa gagrag kasebut sangkané saka Jerman. Ing sawetara kasus, bisa uga diduga teka saka Prancis (Gréja Knislinge lan Gréja Höör), uga bisa uga saka Lombardy (Gereja Vinslöv). Sawetara lukisan tembok wiwitan ing Gotland duwe gaya Ruslan-Byzantine; ing antarane lukisan kasebut ana ing Greja Garde.

Lukisan témbok gagrag Gotik awal lan dhuwur[besut | besut sumber]

Owah-owahan gagrag saka apa sing lumrah diarani gagrag Romanesque marang gagrag Gotik muncul ing udakara taun 1250 ing Swèdhen. [2] Mangsa sakiwatengené taun 1250 nganti 1300 kerep dirujuk minangka Mangsa Gotik Awal, sauntara iku 1300 nganti 1380 diarani Mangsa Gotik Dhuwur. Umumé, ikonografi lukisan témbok panggah padha. Senadyan mengkono sawetara owahan ana sing kalaksanan tumrap ing materi sing dipilih.

Sajeroné abad kaping 13, nalika pamulyan marang Maria dadi sangsaya kuwat, téma Maria dadi bahan tambah populèr. Contone Koronasi Sang Prawan dadi luwih kerep. Sajeroné abad kaping 14, daya tarik marang mistik ing agama Kristen bisa uga katon ing téma sing kapilih (upamané Misa Santo Grégorius), ditambah karo gingsiré fokus olèhé nggambaraké Kristus minangka réprésèntasi kamenangané marang kasangsarané sajroné Mangsa Kasangsaran. Lukisan sing dipaèsi dékorasi murni uga katon wiwit jaman iki.

Dideleng saka gagragé, mangsa Gotik Awal lan Dhuwur iku nandhani anané gèsèran marang skala werna sing luwih enom. Lukisan-lukisan dadi ora nutupi sajembar papané manèh, kaya ta ing mangsa Romanesque, nanging dadi katon kontras karo latar wuri putih témbok.[5] Kasempatan anyar kanggo rerengga dadi ana nalika plafon gréja sing kagawé saka kayu lan kubah barel dadi diganti karo kubah malang sing kagawé saka bata utawa watu.[5] Conto sing paling wiwitan yaiku tanpa rerengga. Pangaribawa stilistis teka, akèhé saka Westfalen lan Sachsen, kerep liwat Lübeck. Lukisan témbok akèh cacahé gereja Awal lan Tinggi Gothic bisa ditemokaké ing gréja-gréja ing Gotland, sing ngalami jaman tuwuhé ékonomi in udakara 1250–1350, lan ing Skania, ing ngendi akeh gréja tuwa sing dibangun manèh lan dijangkepi kubah bata ing abad kaping 14. Ing sawetara lukisan témbok ing Gotland, contoné sing ana ing Gréja Vamlingbo, pangaribawa bakené saka kagunan kontemporèr Westfalen agagrag Bizantium, mliginé yèn nglukis wong-wong. [6][7] Senadyan lukisan témbok Gotik gagrag Awal lan Dhuwur ing Skania tetep konservatif lan gayané cedhak karo gagrag kagunan Romanesque, sawetara subjèk anyar, kaya ta Rodha Kabegjan ditepungaké. Manungsa dituduhake minangka dhawa lan goyang, mawa lekukan sing kalipet-lipet ing klambiné, béda karo figur-figur Romanesque sing luwih 'kramat'. Gagrag lukisan témbok Gotik Dhuwur umumé padha karo Gotik Awal, nanging luwih kasar lan luwih abot ing panrapané =, minangka conto saka lukisan témbok Gréja Gothem ing Gotland.

Lukisan témbok gagrag Gotik Pungkasan[besut | besut sumber]

Interior Gréja Rasbokil . Béda karo akeh gréja ing laladan sakiwatengené Tlaga Mälaren, intérior gréja kabèh dipaèsi karo lukisan témbok wiwit pungkasan abad tengahan; iki asalé saka udakara taun 1520. Sawisé ditutupi kapur, kabèh dibuka manèh ing abad kaping 20.

Rerengga ing tembé, ora kaopènan lan rénovasi[besut | besut sumber]

Tèknik[besut | besut sumber]

Saka sakiwa tengené taun 1200, ana owah-owahan teknis sing muncul. Tinimbang nggarap lapisan plèster sing alus, juru lukis saiki nglukis langsung ing lapisan plèster sing kasar lan ora rata. Sawetara unsur isih dicèt affresco nanging secco dadi dhominan.

Para seniman[besut | besut sumber]

Potrèt dhiri déning Albertus Pictor ing Gereja Lid

Palaksanan tèknis lan uga ikonografi lukisan témbok gagrag Romanesque nuduhaké manawa para seniman sing nglukis iku pawiyatané apik. [8] Nanging senadyan mengkono, umumé kita ora ngerti babagan para seniman lan lokakarya sing nggawé lukisan témbok paling wiwitan dhéwé ing gréja-gréja Swèdhèn. [2]

Lukisan témbok kerepé dilukis ing mangsa asrep, biasané wiwit awal April nganti tengahan Agustus. Yen gawéané ora bisa rampung sajeroné sasi-sasi mangsa asrep, mengko bakal diterusaké ing mangsa semi sawisé iku.

Réferènsi[besut | besut sumber]

  1. a b c Lindgren 1995.
  2. a b c Lindgren 1996.
  3. "Kalkmålningarna i Sverige". Medeltidens bildvärld . Swedish History Museum. Dibukak ing 31 March 2020.
  4. "Vem målade bilderna?". Medeltidens bildvärld . Swedish History Museum. Dibukak ing 29 March 2020.
  5. a b Lindgren 1996, kc. 323.
  6. Lindgren 1996, kc. 334–335.
  7. Lindgren 1996, kc. 309.
  8. Nilsson 2015.

Deleng uga[besut | besut sumber]

Pratélan lukisan témbok gréja ing Swèdhen

Pranala njaba[besut | besut sumber]