Deleng sumberé Asem klorid

{{chembox <!--infobox-->
|   Name = Asam klorida
|   ImageFile = Hydrogen-chloride-3D-vdW-labelled.svg
|   ImageSize = 150px
|   ImageName = Molecular model of hydrogen chloride
|   IUPACName = Asam klorida
|   OtherNames = Klorana
| Section1 = {{Chembox Identifiers
|   CASNo = 7647-01-0
|    CASNo_Ref = {{cascite}}
|   PubChem = 313
|   ChemSpiderID = 307
|   RTECS = MW4025000
|   EINECS = 231-595-7
  }}
| Section2 = {{Chembox Properties
|   Formula = HCl sajeroning [[banyu]] (H<sub>2</sub>O)
|   MolarMass = 36,46&nbsp;g/mol (HCl)
|   Density = 1,18 g/cm<sup>3</sup> (variabel)
|   Appearance = Cuwèran tanpa warna{{br}}nganti tekan kuning pucet
|   Solubility = Kacampur penuh
|   MeltingPt = −27,32&nbsp;°C (247&nbsp;K){{br}}larutan 38%
|   BoilingPt = 110&nbsp;°C (383 K),{{br}}larutan 20,2%;{{br}} 48&nbsp;°C (321 K),{{br}}larutan 38%.
|   Viscosity = 1,9 mPa·s ing 25&nbsp;°C,{{br}}larutan 31,5%
|   pKa = −8,0
  }}
| Section7 = {{Chembox Hazards
|   ExternalMSDS = [http://msds.chem.ox.ac.uk/HY/hydrochloric_acid.html External MSDS]
|   NFPA-H = 3 | NFPA-F = 0 | NFPA-R=1 | NFPA-O = COR <!-- 32–38% solution-->
|   EUClass = Korosif ('''C''') <!-- 25-38% solution -->
|   EUIndex = 017-002-01-X
|   FlashPt = ''Tak ternyalakan''.
|   RPhrases = {{R34}}, {{R37}}
|   SPhrases = {{S1/2}}, {{S26}}, {{S45}}
  }}
| Section8 = {{Chembox Related
|   OtherAnions = [[Flourida|F-]], [[Bromida|Br-]], [[Iodida|I-]]
|   Function = [[Asam]]
|   OtherFunctn = [[Asam bromida]]{{br}}[[Asam fluorida]]{{br}}[[Asam iodida]]{{br}}[[Asam sulfat]]
  }}
}}

'''Asam klorida''' ya iku dat utawa larutan kang [[korosif]], kang wujud sajinis [[asem kuwat]] saka [[gas]] [[hidrogen klorida]] ([[HCL]]). Cuwèran dat asem klorida mèh padha karo dat asem kang ana ing jero tabung, amarga asem klorida kanthi gampang ngrusak dat liyané, mula anggoné nyimpen kudu butuh katalitènan.
Asam klorida duwé peranan wigati ing sajeroning [[indhustri]] amarga akèh minangka gawé dat utawa [[senyawa]]-senyawa liyané.<ref name="internet1">[http://www.sisilain.net/2011/12/pengertian-asem-klorida.html Pangertèn asem klorida ing www.sisilain.net]{{Pranala mati|date=March 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, (Kaundhuh 31/10/12).</ref>

Asam nitrat tau dadi dat kang wigati banget lan kerep dugunakaké ing awal sajarahé. Asam nitrat tinemu déning ''alkimiawan'' [[persia]] [[Abu Musa Jabir bin Hayyan]] watara [[taun 800]]. [[Senyawa]] iki digunakaké sakdawané [[abad patengahan]] déning ''alkimiawan'' sajeroning nggolèki [[watu filsuf]], lan banjur digunakaké uga déning [[èlmuwan]] [[Èropah]] uga kalebu ''Glauber'', ''Priestley'', ''and Davy'' sajeroning adicara yasa pengetauan [[kimia modhèren]].<ref name="internet2">[http://www.scribd.com/doc/38576854/Asam-Klorida-Adalah-Larutan-Akuatik-Dari-Gas-Hidrogen-Klorida Asam klorida ing www.scribd.com], (Kaunduh 2/11/12).</ref>
Kawit [[Révolusi Indhustri]], senyawa iki dadi wigati lan minangka manéka tujuan. Prodhuksi masal senyawa kimia organik kaya ta [[vinil klorida]] kanggo nggawé [[plastik PVC]] lan [[MDI]] utawa [[TDI]] kanggo [[poliuretana]]. Kagunan cilik liyané njangkep panganggoan sajeroning pangresik omah, prodhuksi [[gelatin]], lan [[aditif]] panganan. Watara 20 yuta ton gas [[HCL]] diprodhuksi saben tauné.<ref name="internet2"/>

== Sajarah ==
Asam klorida pisanan tinemu watara [[taun 800]] sak wisé [[masèhi]] déning [[ahli kimia]] [[Jabir bin Hayyan]] ([[Geber]])  kanthi nyampuraké [[natrium klorida]] karo [[asem sulfat]] ("vitriol"). Jabir nemu akèh senyawa-senyawa kimia wigati liyané, lan nyathet penemoné ing sajeroning punjul 20 buku. Penemon Jabir ngenani [[banyu raja]] kang bisa nglarutaké [[emas]] ngandhut asem klorida lan asem nitrat.<ref name="internet2"/>

== Kimia ==
Hidrogen klorida (HCL) ya iku [[asem monoprotik]], kang artiné yèn dhèwèké bisa silih [[disosiasi]] ngeculaké siji [[H+]] mung sapisan. Sajeroning asem klorida, H+ iki nggabung karo molekul banyu mbentuk [[ion hidronium]], H3O+:
''HCl + H2O → H3O+ + Cl−''
Ion liya kang kadhapur ya iku [[ion klorida]], [[Cl-]]. Asam klorida amarga iku bisa minangka gawé uyah klorida, kaya ta [[natrium klorida]]. Asam klorida ya iku asem kuwat amarga dhèwèké silih disosiasi penuh ing banyu.
Asam monoprotik duwé siji tetapan disosiasi asem, [[Ka]], kang ngindhikasikaké tingkat disosiasi dat mau ing banyu. Kanggo asem kuwat kaya ta HCL, pangaji Ka cukup gedhé. Pira-pira usaha pangétungan téoritis wis dilakokaké kanggo ngétung pangaji Ka HCL. Nalika uyah klorida kaya ta [[NaCl]] ditambahké ing larutan HCL, dhèwèké ora bakal ngowahi [[pH]] larutan kanthi signifikan. Iki ngindhikasikaké yèn Cl- ya iku konjugat [[basa]] kang lemah lan HCL kanthi penuh silih disosiasi sajeroning larutan mau. Kanggo larutan asem klorida kang kuwat, asumsi yèn [[molaritas]] H+ padha karo molaritas HCL cukup apik, kanthi ketetepan nyandhak 4 digit angka kang duwé makna.<ref name="internet2"/>

== Cathetan sikil ==
{{reflist}}

[[Kategori:Kimiya]]